Ode aan het verdriet

We houden van je, Europa, o oud continent, ik weet niet waarom ze je oud noemen, want je bent jong vergeleken met Egypte en het land van Eufraat en Tigris.

We houden van je, Europa. We betalen je belastingen, net als de witte mannen, en we verdragen je wisselvallige humeur dat lijkt op je klimaat, en het ernstige gebrek aan vitamine D, als gevolg van je donkere winters. We houden van je, hoewel we tot ons verdriet nooit aan de diepe duisternis van je lange winters zullen wennen. Kijk, daar zijn onze vrienden, de Europeanen. Ik bedoel jouw oorspronkelijke bewoners, geboren in je koude noorden, uit arische voorouders die net als wij leden aan depressies en vitamine-D-tekort. Want volgens de evolutietheorie zijn ook zij homo sapiens uit Afrika. Maar je oorspronkelijke bewoners – daarmee bedoel ik de neanderthalers die zich in de ijstijd zo hebben ontwikkeld dat ze jouw kou konden weerstaan – zijn uitgestorven.

We houden van je, Europa, en we ontkennen niet dat we naar je toe zijn gekomen vanuit de ‘derde wereld’, zoals jullie dat zeggen. Ik ben, om precies te zijn, gekomen vanuit Damascus en heb de vele clichés, stereotypen en vooroordelen van je schrijvers en dichters moeten slikken. Ik verveelde me, werd moe en walgde van de voortdurende, oppervlakkige vragen over de positie van de vrouw in het Midden-Oosten, terwijl ik feminist ben. Kijk, ik ben bereid te erkennen en bekennen dat de vrouw in Syrië pas in 1949 kiesrecht kreeg. In Zwitserland daarentegen, de hoofdstad van jouw geld en van het geld van onze dictators en hun geheime bankrekeningen, gebeurde dat pas in 1971. En niet in elk Zwitsers kanton. In het kanton Appenzell Innerrhoden kreeg de vrouw pas in 1991 stemrecht. Mijn god!

We houden van je, Europa, en we houden van de vrijheid die je ons hebt gebracht toen we als vluchtelingen naar je toe kwamen en het racisme negeerden dat jij onder het tapijt probeert te schuiven als je de woonkamer aanveegt. We houden van je, Europa, met je koloniale verleden. Jij, moordenaar van oorspronkelijke inwoners, jij die het bloed hebt opgezogen van de volkeren van India tot Congo, van Brazilië tot Nieuw-Zeeland.

Jij, met je inquisities. Jij, die vrouwen verbrandde omdat het heksen zouden zijn. Jij, meester van de slavenhandel, die de zwarten naar de Nieuwe Wereld heeft gebracht. Jij, die de apartheid in Zuid-Afrika hebt ingesteld.
Jij, die het fascisme en het nazisme hebt gevestigd. Jij, die de vernietiging van de Joden hebt bedacht, de Endlösung die ertoe heeft geleid dat ik als vluchteling ben geboren in het Yarmouk-kamp voor Palestijnse vluchtelingen in Damascus, omdat je in al je schaamteloosheid met Palestina, mijn land, compensatie hebt betaald, als de oplossing voor de Holocaust die jouw witte inwoners, die geloofden in het zuivere arische ras, hebben uitgevoerd.

We houden van je, Europa, en we dragen je paspoorten die deuren voor ons openen met hetzelfde gemak waarmee jouw kogels het vlees hebben opengereten van een miljoen Algerijnen die wilden genieten van de vrijheid, gepredikt door jouw Franse Revolutie.

We houden van je, Europa.
We houden van je kunst en we haten je koloniale geschiedenis,
we houden van je theater en we haten je concentratiekampen,
we houden van je muziek en we haten het geluid van je bommen,
we houden van je filosofie en we haten Martin Heidegger,
we houden van je literatuur en we haten het oriëntalisme,
we houden van je poëzie en we haten Ezra Pound,
we houden van je vrijheid van meningsuiting en we haten je islamofobie,
we houden van je culturele ontwikkeling, je secularisme, je rechtvaardige wetten en de mensenrechten op jouw grondgebied,
maar we haten je racisme, je dubbele maatstaven, je superieure blik en je bloedige geschiedenis.

Hou je nazisme bij je en geef ons Immanuel Kant
Hou je Zwarthemden bij je en geef ons Italiaanse wijn
Hou je Algerijnse genocide bij je en geef ons Baudelaire
Hou Leopold II bij je en geef ons René Magritte
Hou Adolf Hitler bij je en geef ons Hannah Arendt
Hou Franco bij je en geef ons Cervantes
Hou je eigen dingen bij je en laat onze dingen aan ons.

Dit gedicht van de Palestijns-Syrisch-Zweedse dichter Ghayath Almadhoun verscheen in de bundel Ik heb een afgehakte hand voor je meegenomen. Uit het Arabisch vertaald door Djûke Poppinga. Uitgegeven door Uitgeverij Jurgen Maas, 2024. 45 blz.