‘Irak moet verzilting en watervervuiling aanpakken’

De plaats waar Tigris en Eufraat samenkomen en de Shatt al-Arab vormt. De watervoorraad is afhankelijk van het water in deze rivier

David Stanley (CC BY 2.0)​

Duizenden inwoners van Basra belandden afgelopen week in het ziekenhuis na het drinken van vervuild water. Een symptoom van de watercrisis in Irak, dat onder meer kampt met verzilting en verouderde infrastructuur, zegt de Iraakse minister van Water, Hassan Janabi.

Naast problemen met verzilting en infrastructuur ligt het land ook in de clinch met buurlanden over het gebruik van water van de rivieren Eufraat en Tigris.

Wat was de oorzaak van de watervervuiling in Basra, waardoor duizenden mensen ziek werden?

Hassan Janabi: We hebben een erg oude infrastructuur. Het distributienetwerk in de oude stad van Basra is zeer gedateerd. De stad is slachtoffer geweest van een jarenlange oorlog en leegloop. Dat heeft geleid tot verwaarlozing van het waterleidingsysteem en gebrekkig onderhoud. Als gevolg daarvan is rioolwater op sommige plaatsen in het drinkwater terecht gekomen. Dat was de oorzaak van de vervuiling.

“Er bestaat behoefte aan zeewaterontzilting, maar het onderzoek daarnaar kost tijd en geld.”

De enige manier om dit te voorkomen, is te investeren in een nieuw netwerk met moderne leidingen en het water bij de bron beter te behandelen. De watervoorraad is afhankelijk van het water in de rivier Shatt al-Arab. Die rivier kampt om verschillende redenen met ernstige verzilting. De visserij, landbouw en drinkwatervoorziening zijn in dat gebied niet meer wat ze geweest zijn. Er bestaat behoefte aan zeewaterontzilting, maar het onderzoek daarnaar kost tijd en geld.”

Welke plannen zijn er om de toenemende verzilting in Irak aan te pakken?

Hassan Janabi: Verzilting is een oud fenomeen in Irak. Het zout heeft zich in de loop van de tijd opgehoopt als gevolg van irrigatietechnieken. Als planten besproeid worden, verdampt er water en blijft wat van het zout in dat water achter. Als die zouten niet continu uit de bodem gespoeld worden, veroorzaken ze een groot probleem.

Omdat Irak een oud land is, en de irrigatiepraktijken teruggaan tot meer dan vierduizend jaar geleden, moeten we boeren goed informeren en voorlichten over hoe ze hiermee om moeten gaan.

“Alle landbouwgrond in Irak, ruim 5 miljoen hectare, moet hersteld worden.”

Alle landbouwgrond in Irak – ruim 5 miljoen hectare – moet hersteld worden. Momenteel werken we aan de ontzilting van 2 miljoen hectare. Om dat probleem op te lossen, is geld nodig. Als het land weer optimaal gebruikt kan worden, zal dat een impuls aan de economie geven, werk creëren en de landbouwproductiviteit doen toenemen.

Met de huidige problemen in Irak en de beperkte middelen, is er echter geen ruimte voor dergelijke stappen. We hopen dat de bepalingen in de waterstrategie 2015 – 2035, die de basis vormen voor een toekomstig waterbeleid, binnenkort geïmplementeerd worden.”

Hoe worden de Eufraat en Tigris beïnvloed door dammen die zijn aangelegd in de regio?

Hassan Janabi: Het water uit de Eufraat en Tigris wordt gedeeld. Het komt uit landen stroomopwaarts – Turkije – en stroomt door transitlanden zoals Syrië. Pas dan komt het in de landen stroomafwaarts. Helaas behoren wij tot die laatste landen.

Vroeger waren we in de gelukkige positie dat het water exclusief bij ons terechtkwam. Maar sinds de jaren 1970, toen onze buren dammen begonnen te bouwen in de twee rivieren, zijn we een groot deel van dat water kwijtgeraakt.

Wij vinden deze dammen te groot en niet duurzaam. Ze hebben geen wetenschappelijk onderbouwing en houden geen rekening met verplichtingen in internationale verdragen. Daarom hebben wij nu te maken met waterschaarste.”

Wat doet het ministerie om de watervoorziening op peil te houden in tijden van schaarste?

Hassan Janabi: Het ministerie van Water houdt zich bezig met alles wat te maken heeft met (onbehandeld) water en het voorzien van de landbouw van water. Maar de drinkwatervoorziening valt onder andere departementen in instanties. Zij hebben de taak het water te behandelen en te distribueren en afvalwater te zuiveren voor hergebruik.

In het algemeen kun je stellen dat er momenteel geen probleem is met de drinkwatervoorziening in Irak, behalve in Basra, waar we afgelopen week met vervuiling te maken hadden. We hopen dat we dergelijke problemen in de toekomst kunnen voorkomen.”

Bron: Scidev.net