Sebastiana Barráez: ‘Waarom zie je dagelijks soldaten, leerkrachten, bejaarden en kinderen in vuilnisbakken zoeken naar eten?’

Venezolaanse vluchtelingen vlak na hun landing in Brazilië

Casa Civil Presidência da República (CC BY 2.0)​

Sebastiana Barráez is een Venezolaanse journaliste met meer dan 30 jaar ervaring. Ze is in eigen land bekend van radio en kranten. Op dit moment zet ze haar journalistiek werk verder, al krijgt zij hier geen loon meer voor. Het citaat van George Orwell, “journalistiek is publiceren wat iemand anders niet wilt publiceren en al de rest zijn publieke relaties” is haar levensmotto en drijfveer om ook in moeilijke omstandigheden verder te werken als journaliste. MO* hield een uitvoerig skype-gesprek met haar.

Vorige week liet president Nicolas Maduro 30 politieke gevangen vrij. Wat denkt u van deze actie?

Sebastiana Barráez: Ik vind dat uiteraard niet slecht, maar waar wacht Nicolas Maduro op om ook de andere politieke gevangen vrij te laten? Er zitten nog meer dan 350 politieke gevangenen opgesloten! Het is alsof je een longontsteking zou behandelen met warme doeken in plaats van met antibiotica.

President Maduro is zopas herverkozen. Hij beweerde dat de economische en politieke crisis hem dwong om de presidentsverkiezing te vervroegen van december naar mei. Deelt u deze mening?

Sebastiana Barráez​: Venezuela beleeft op dit moment een zeer extreme situatie op alle niveaus gaande van het economische en politieke niveau tot gezondheid en mobiliteit. Maduro heeft echter vervroegde verkiezingen georganiseerd om zijn kans om herverkozen te worden te maximaliseren omdat de democratische oppositie op dit moment verzwakt en verdeeld is.

Sebastiana Barráez

© Ernesto Rodriguez Amari​

De meeste leiders verblijven als politiek vluchteling in het buitenland of zitten in de gevangenis of hebben een proces aan hun been. Daarnaast kampt de oppositie met interne problemen. Tegen sommige oppositieleden zijn er rechtszaken gespannen wegens belastingontduiking. Tijdens de vorige verkiezingen van gouverneurs en burgemeesters hebben kandidaten van de regering gewonnen. Maduro zag dat de democratische oppositie niet in staat was om persoonlijke belangen opzij te zetten en om een presidentskandidaat voor de verkiezingen naar voor te schuiven.

Kan u ons uitleggen hoe het komt dat Venezuela in een economische crisis is beland terwijl het land de grootste oliereserves ter wereld heeft?

Sebastiana Barráez​: Hiervoor moeten we naar het verleden terugkijken. Het bedrijf empresa de petroleum de Venezuela heeft 20.000 mensen die veel kennis en ervaring hadden, ontslagen. Tegelijkertijd heeft de bestuursraad 60.000 nieuwe personeelsleden aangetrokken. Bij de aanwerving stond ideologie boven kennis. Wie Chavez en zijn Bolivariaanse revolutie steunde, kreeg een job. Wie hem niet steunde, werd aan de deur gezet.

Rafael Ramirez Carreño werd door de regering als cruciale persoon gezien. Van 2002 tot 2014 leidde hij het staatsbedrijf empresa de petroleum de Venezuela en nam hij de taak als minister van energie op zich. Het bedrijf ondersteunde alle projecten van Chavez en zijn Bolivariaanse revolutie. Alle missies werden door het oliebedrijf gefinancierd. Het bedrijf fungeerde als een bankautomaat voor alle projecten zoals de duizenden huizen die Chavez en Maduro aan de armen hebben gegeven. Zelfs de grote betogingen, “marchas” genaamd, die worden georganiseerd door aanhangers van Chavez en Maduro worden in de meeste gevallen door het oliebedrijf gefinancierd.

Er werd totaal niet meer geïnvesteerd om dit bedrijf competitief te houden, met alle gevolgen vandien.

Welke missies werden door het oliebedrijf zoals gefinancierd?

‘Venezuela is totaal afhankelijk van olie en dat maakt onze economie enorm kwetsbaar.’

Sebastiana Barráez​: Mission Robinson heeft duizenden kinderen en volwassenen leren lezen en schrijven. Chavez heeft leerkrachten naar dorpen en wijken gestuurd waardoor de arme bevolking uit het analfabetisme is bevrijd.

Idem dito voor het project “barrio a dentro” waarin duizenden Cubaanse artsen naar Venezuela zijn gekomen om gezondheidszorg tot in de arme buurten te brengen. Vele Venezolanen kwamen voor het eerst in hun leven in contact met een arts. We kunnen deze gebeurtenissen niet negeren, maar helaas is het prijskaartje enorm hoog.

Doordat de overheid miljoenen dollars bleef uitgeven aan deze sociale projecten en tegelijkertijd de privésector vernietigde door hoge belastingen en controle op de wisselkoers met de dollar, was de economie gedoemd om vanaf de dag dat de olieprijzen daalden, in elkaar te storten. Venezuela is totaal afhankelijk van olie en dat maakt onze economie enorm kwetsbaar.

Is het feit dat Hugo Chavez miljoenen arme Venezolanen uit de armoede geholpen heeft, ook geen vorm van vooruitgang voor Venezuela?

Sebastiana Barráez​: Dat klopt, maar een maatschappij bestaat uit verschillende sociale lagen. Venezuela had een sterke middenklasse. Op dit moment steunen de extreem arme mensen de “Bolivariaanse Revolutie” van Chavez en Maduro nog, maar de middenklasse en de elite doen dit helemaal niet.

Chavez dacht dat nationalisering van de eigendommen van grootgrondbezitters de grote ongelijkheid in de maatschappij zou doen dalen en de productiviteit zou doen stijgen omdat er voldoende boeren zouden zijn die de vrijgekomen gronden zouden bewerken. De gronden zijn echter in een mum van tijd in handen gevallen van criminele bendes, waardoor er geen sprake is van productie door boeren. Grote haciënda’s liggen er nu verlaten bij.

Chavez wou de ongelijkheid verkleinen. Hij wilde oprecht president van de armen worden volgens mij, maar bewust of onbewust heeft hij privé-investeringen verwaarloosd. Maduro op zijn beurt had al lang actie moeten ondernemen om de productiviteit van Venezuela te herstellen, maar hij weet niet hoe hij een economische crisis kan oplossen.

Sebastiana Barráez

© Ernesto Rodriguez Amari​

Internationale instellingen spreken over een humanitaire crisis in Venezuela. Zou u de situatie in uw land zo noemen?

‘Waarom zie je dagelijks soldaten, leerkrachten, bejaarden en kinderen in de vuilnisbakken op zoek gaan naar eten?’

Sebastiana Barráez​: Enkele weken geleden kwamen er duizenden nierpatiënten op straat omdat ze geen nierdialyses meer konden ondergaan. Idem dito voor kankerpatiënten: ziekenhuizen hebben geen medicatie meer. Het aantal personen dat aan malaria sterft, is gestegen. Sommige acadamici beweren dat het een kwestie van betere rapportering is dan vroeger, maar dat is absoluut niet het geval. Er is een duidelijke humanitaire crisis aan de gang. Waarom zie je anders dagelijks soldaten, leerkrachten, bejaarden en kinderen in de vuilnisbakken op zoek gaan naar eten?

Duizenden jongeren zijn uit Venezuela vertrokken naar Colombia, Ecuador, Chili, Brazilië, Peru, VS en Europa. Er moet toch iets grondig fout zijn als zoveel mensen vertrekken.

Doordat Maduro verschillende legerofficieren in zijn regering heeft zitten, krijgt hij de steun van het leger. Dat is de reden waarom hij aan de macht blijft. De dag dat het leger in opstand komt, valt Maduro.

Wijlen president Hugo Chavez was een sterke leider. Door zijn bevlogen retoriek, had de oppositie geen kans om tegen hem in te gaan. Hij won de ene na de andere verkiezing. Maduro daarentegen is onbekwaam, maar hij heeft het voordeel dat hij niet moet opboksen tegen een sterke oppositie zoals Chavez vroeger wel moest doen.

Na de dood van Chavez zijn er zo’n tien leiders van de democratische oppositie groot geworden. Ze kijken vooral naar hun eigenbelang en verdelen en verzwakken daardoor de oppositie.

Olie en mensenrechten

Zou u durven zeggen dat de VS Venezuela wil destabiliseren om zo de Bolivariaanse Revolutie te laten mislukken?

Sebastiana Barráez​: De Verenigde Staten laat uitschijnen dat ze in naam van de democratie Venezuela willen helpen, maar in realiteit is de VS slechts op één ding uit: olie. Wat er met de mensenrechten in Venezuela gebeurt, is voor de VS niet belangrijk.

Natuurlijk wil de VS de Bolivariaanse Revolutie doen mislukken. Maduro laat dit gebeuren omdat hij onbekwaam is. De VS kan dus in zekere zin op de steun van Maduro rekenen.

Carlos Ledezma zei tijdens de conferentie van de Amerikaanse landen in Lima in april 2018 dat er in Venezuela een humanitaire interventie zou moeten plaatsvinden zoals destijds bij generaal Noriega van Panama was gebeurd. Zou de internationale gemeenschap de wapens tegen Maduro moeten opnemen?

‘Maduro moet begrijpen dat de democratische oppositie niet zal verdwijnen en de democratische oppositie moet begrijpen dat er duizenden en duizenden Venezolanen zijn die de Bolivariaanse Revolutie ondersteunen. Dialoog is de enige weg.’

Sebastiana Barráez​: Ledezma maakt een kapitale fout: Venezuela kan zich geen militaire interventie veroorloven omdat dit het leven van duizenden burgers zal kosten. Onlangs vond er nog een militaire training plaats van burgers om de Bolivariaanse revolutie te steunen. Duizenden kinderen tussen 14 en 17 jaar waren aan het trainen, zelfs bejaarden leerden hoe ze wapens moesten hanteren.

Ik geloof dat een democratische oplossing met de regering van Maduro de enige uitweg kan bieden. Maduro moet begrijpen dat de democratische oppositie niet zal verdwijnen en de democratische oppositie moet begrijpen dat er duizenden en duizenden Venezolanen zijn die de Bolivariaanse Revolutie ondersteunen. Dialoog is de enige weg.

Het is gemakkelijk om een humanitaire interventie te bepleiten als je zelf met je familie niet meer in Venezuela woont zoals bij Ledezma het geval is. Het is onverantwoord om zo’n taalgebruik te hanteren.

Wat moet er gebeuren om toch nog dialoog tussen de democratische oppositie en de Venezolaanse overheid te laten plaatsvinden?

Sebastiana Barráez​: Venezuela mag niet verder geïsoleerd geraken. Finaal levert dit meer slachtoffers op en riskeren we een land van bejaarde en zieke mensen te worden. Iedereen die de middelen heeft, trekt weg. De internationale gemeenschap zou een brug moeten vormen tussen de Venezolaanse overheid en de democratische oppositie zodat ze samen een oplossing kunnen zoeken.

Wie het werk van Sebastiana Barráez online wil volgen kan terecht op haar website sebastianasinsecretos.com