Vrouw gefolterde blogger: 'Ik stop pas als Raif vrij is'

Badawi (31) is in 2012 gearresteerd omdat hij op zijn website kritiek uitte op Saoedische autoriteiten en de rol van religie in de Golfstaat. Intussen is de blogger veroordeeld tot tien jaar cel, duizend zweepslagen, 191.000 euro boete en aansluitend een reisverbod voor tien jaar.

‘De psychische toestand van mij en mijn man is verslechterd en Raif heeft onze kinderen al drie jaar niet gezien’

Zijn echtgenote bezocht de afgelopen weken Noorwegen, Duitsland, België en Nederland. In die landen gaf zij lezingen en riep politici op om Badawi’s zaak te steunen. Frankrijk staat de komende dagen op het programma.

Op 26 mei organiseerde Amnesty International een ontmoeting tussen Haider en het Belgische publiek. Die vond plaats in het Brusselse ISTI, het instituut voor vertalers en tolken van de ULB.

Ensaf en Raif in betere tijden.

© RV

De doodstraf

Het drukke programma geeft Haider moed. ‘Het motiveert mij om door te gaan met actievoeren, ik stop pas als Raif vrij is. Alle mensen die ik op deze reis ontmoet zetten zich in voor Raifs vrijlating en dat geeft mij veel hoop.’

Die hoop is juist nu belangrijk. Naast Badawi’s huidige sancties ‘kan de correctionele rechtbank hem namelijk ook veroordelen voor afvalligheid. Daar staat de doodstraf op’, vertelt Danielle Hennaert, beleidsmedewerker bij Amnesty International.

In 2013 ontliep Badawi de doodstraf omdat hij in de rechtbank drie keer de islamitische geloofsbelijdenis uitsprak. Of die tactiek nu ook vruchten afwerpt is onduidelijk. Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) schrijft in haar jaarverslag van 2014 dat Saoedi-Arabië ‘geen wetboek van strafrecht heeft. Hierdoor kunnen rechters zelf per zaak de strafmaat bepalen’.

Nog te ondergaan: 950 zweepslagen

Amnesty International noemt Badawi een gewetensgevangene. Dat is iemand die ‘achter tralies zit puur omdat hij een bepaalde overtuiging heeft. In democratische landen zou dat niet strafbaar zijn’, meent Haider. Over het ondemocratische land waar zij op doelt, Saoedi-Arabië, houdt zij zich op de vlakte.

‘Achter tralies puur omdat hij een overtuiging heeft.’

De Golfstaat veroordeelde Badawi tot duizend zweepslagen, waarvan hij er intussen al vijftig moest ondergaan. Een volgende sessie is mogelijk als Badawi’s gezondheid verbetert.

Met die straf lapt Saoedi-Arabië mensenrechten aan zijn laars. ‘Toch blijf ik in mensenrechten geloven. Wij mensen willen meer dan de basisbehoeften, zoals eten en drinken. We willen ons ook op een vrije manier uiten’, zegt Haider. Voor haar is vrijheid van meningsuiting het belangrijkste recht, ‘omdat het mijn gezin direct raakt’.

Demonsteren voor Raifs vrijlating

© Amnesty International

Mama versus klasgenootjes

‘Onze families hebben zich tegen ons gekeerd. Zij zijn veilig omdat zij de Saoedische overheid steunen.’

Tijdens Haiders’ lezing in Brussel toonde Amnesty International een filmpje, waarin Badawi’s zoon hem een brief schrijft. De drie kinderen weten dat hun vader problemen heeft met de Saoedische autoriteiten. Haider, die intussen is uitgeweken naar Canada: ‘Eerst zei ik dat Raif geen toestemming kreeg om het land te verlaten en dat hij daarom niet bij ons was. Uiteindelijk heb ik ze wel de waarheid verteld. Dat was moeilijk, maar het is beter dat zij de situatie van mama horen dan van hun klasgenootjes.’

Zij hoopt dat Badawi snel naar Canada komt. ‘Ik spreek hem nu sporadisch, hij kan mij bellen maar andersom niet.’

De situatie eist zijn tol binnen het gezin. ‘De psychische toestand van mij en mijn man is verslechterd en Raif heeft onze kinderen al drie jaar niet gezien.’ Toch zou Haider haar man niet weerhouden om te bloggen als zij terug kon gaan in de tijd. ‘Raif heeft immers niets fout gedaan.’

Badawi startte in 2006 de website Vrije Saoedische Liberalen en uitte daar op ‘een respectvolle manier zijn mening. Vanaf dat moment hielden de Saoedische autoriteiten ons in de gaten’, zegt Haider. Volgens Reporters Without Borders is de pers in de Golfstaat niet vrij. In het jaar dat Badawi zijn blog begon, eindigde Saoedi-Arabië op de 161e plaats van de World Press Freedom Index. Slecht zeven landen scoorden slechter. Nu staat het land op plaats 164 van de 180.

Ensaf Haidar (midden foto) tijdens een demonstratie in Montréal, Canada

© Karel Chladek

‘Vergeef Saoedi-Arabië nooit’

Teruggaan naar Saoedi-Arabië is geen optie. ‘Wat heb ik daar naast mijn man? Niets. Onze families hebben zich tegen ons gekeerd. Zij zijn veilig omdat zij de Saoedische overheid steunen. Het land heeft onze rechten afgenomen en dat kan ik Saoedi-Arabië nooit vergeven’, aldus Haider.

Update: Het Saoedische hooggerechtshof heeft beslist de straf van 1000 stokslagen en 10 jaar cel te handhaven. Amnesty International spreekt van ‘een zwarte dag voor de vrijheid van meningsuiting in het Koninkrijk.’