1 op de 10 Europeanen loopt risico door uitstoot vliegtuigen

52 miljoen mensen - meer dan 10 procent van de hele Europese bevolking - leven op minder dan 20 kilometer van de 32 grootste luchthavens in Europa. Daar worden ze blootgesteld aan ultrafijne partikels die de luchtvaart uitstoot, blijkt uit een studie door onderzoeksbureau CE Delft in opdracht van milieudenktank Transport & Environment (T&E). In Parijs alleen al staan 8 miljoen mensen bloot aan de uitstoot van de luchthavens Charles de Gaulle en Orly. 

Conclusie: de luchthavens zijn te linken aan 280.000 gevallen van hoge bloeddruk, 330.000 gevallen van diabetes en 18.000 gevallen van dementie.

De minuscule partikels - kleiner dan een duizendste van een menselijk haar - baren veel zorgen omdat ze diep in het menselijke lichaam kunnen doordringen. Ze worden in verband gebracht met de ontwikkeling van ernstige gezondheidsaandoeningen zoals ademhalingsproblemen, cardiovasculaire aandoeningen en complicaties bij de zwangerschap. 

CE Delft onderzocht de impact van de luchtvervuiling rond Amsterdam Schiphol en extrapoleerde die naar de 31 andere grootste luchthavens in Europa. Conclusie: de luchthavens zijn te linken aan 280.000 gevallen van hoge bloeddruk, 330.000 gevallen van diabetes en 18.000 gevallen van dementie.

Brussels Airport

Ook de omgeving van Brussels Airport werd onderzocht. Daaruit blijkt dat door het ultrafijn stof zo’n 7.500 mensen diabetes ontwikkelen en dat bijna 500 omwonenden te kampen hebben met vervroegde dementie. Daarenboven lopen zo’n 7.000 omwonenden risico op verhoogde bloeddruk. De auteurs van de studie benadrukken dat dit ruwe schattingen zijn. Verder onderzoek is volgens hen nodig om de situatie rond specifieke luchthavens beter in kaart te brengen.

‘Net zoals het recente wetenschappelijk advies van de Hoge Gezondheidsraad, toont deze studie aan dat je ziek kunt worden door te wonen in de buurt van Brussels Airport.’

Wouter Arrazola de Oñate van de Vereniging voor Respiratoire Gezondheid vindt dat de impact van luchthavens op omwonenden dringend meer aandacht verdient: ‘Net zoals het recente wetenschappelijk advies van de Hoge Gezondheidsraad, toont deze studie aan dat je ziek kunt worden door te wonen in de buurt van Brussels Airport’, zegt hij. ‘Het is dus absoluut een must dat er extra onderzoek komt en dat maatregelen worden genomen om de hoge concentraties rond de luchthaven van Zaventem terug te dringen.’

Voor de Bond Beter Leefmilieu is de studie een zoveelste signaal dat een verdere groei van het vliegverkeer op Brussels Airport momenteel ontoelaatbaar is. De organisatie pleit voor een plafond met onder meer een verbod op privéjets. Ook korteafstandsvluchten waarvoor een makkelijk alternatief beschikbaar is, kunnen geschrapt worden zonder welvaartsverlies. 

Schonere brandstoffen

Daarnaast moet ingezet worden op schonere vliegtuigbrandstoffen, zegt Naomi Cambien, beleidsexperte Luchtvaart bij BBL. 

‘We roepen de federale regering op om bindende normen in te voeren voor de productie en het gebruik van propere kerosine op Belgisch grondgebied.’

‘De hoeveelheid ultrafijne deeltjes die vliegtuigen uitstoten, hangt grotendeels af van de samenstelling van de brandstof’, zegt ze. ‘Vliegtuigbrandstof kan gereinigd worden via een proces dat hydrotreatment wordt genoemd.’

Dat gebeurt al tientallen jaren om zwavel te verwijderen uit brandstoffen voor auto's en schepen. ‘Maar voor vliegtuigbrandstof zijn er nog steeds geen goede normen, hoewel dat de luchtvervuiling rond luchthavens aanzienlijk kan verminderen én relatief weinig geld kost’, zegt Cambien. ‘Bovendien zou het ook de klimaatimpact van vliegen verlagen, doordat je minder condensstrepen krijgt. We roepen daarom de federale regering op om bindende normen in te voeren voor de productie en het gebruik van propere kerosine op Belgisch grondgebied.’