1 op de 8 kinderen loopt het risico kindsoldaat te worden

Een kindsoldaat bij zijn bevrijding in Zuid-Soedan (2018)

UNMISS / Fmickr(CC BY-NC-ND 2.0)

Een op de acht kinderen – wereldwijd meer dan 300 miljoen – leeft in conflictgebieden waar ze het risico lopen kindsoldaat te worden, zegt Save the Children. Een betere toegang tot onderwijs is cruciaal in de strijd tegen gedwongen rekrutering.

Vorig jaar riepen de Verenigde Naties op tot een wereldwijd staakt-het-vuren om COVID-19 te helpen bestrijden. Maar in landen als Afghanistan, de Democratische Republiek Congo, Nigeria en Jemen gingen de gevechten onverminderd door.

‘Miljoenen kinderen kennen niets anders dan oorlog, met verschrikkelijke gevolgen voor hun geestelijke gezondheid.’

In een nieuw rapport stelt Save the Children dat er in 2020 zo’n 337 miljoen kinderen in regio’s woonden in gebieden waar gewapende groepen en regeringstroepen kindsoldaten rekruteren. Bijna 200 miljoen van hen wonen in de dodelijkste oorlogsgebieden ter wereld. Dat is 20 procent meer dan in 2019, aldus het rapport.

‘Het is gewoon afschuwelijk dat in de schaduw van COVID-19 en de oproep van de VN voor een wereldwijd staakt-het-vuren, meer kinderen dan ooit in de vuurlinie terechtkomen van de dodelijkste oorlogsgebieden ter wereld… en meer risico lopen om geronseld, gewond of gedood te worden’, zegt Inger Ashing, ceo van Save the Children.

Kwetsbaarder voor rekrutering

Het exacte aantal kindsoldaten is niet bekend, maar in 2020 werden volgens VN-gegevens meer dan 8.500 kinderen door voornamelijk niet-statelijke gewapende groepen gerekruteerd en ingezet als strijders of in andere rollen. Dat is 10 procent meer ten opzichte van het voorgaande jaar, maar het aantal is waarschijnlijk slechts een fractie van de werkelijke gevallen, aldus het rapport.

De gedwongen rekrutering van kinderen om in te zetten in gewapende conflicten wordt beschouwd als een van de ergste vormen van kinderarbeid

‘Miljoenen kinderen kennen niets anders dan oorlog, met verschrikkelijke gevolgen voor hun geestelijke gezondheid, voor hun toegang tot onderwijs of tot levensreddende diensten. Dit is een smet op de internationale gemeenschap’, stelt Ashing.

De gedwongen rekrutering van kinderen om in te zetten in gewapende conflicten wordt volgens de Internationale Arbeidsorganisatie van de VN (IAO) beschouwd als een van de ergste vormen van kinderarbeid, naast misstanden zoals mensenhandel voor seksuele uitbuiting. Als kinderen arm zijn of niet naar school kunnen zijn ze kwetsbaarder om geronseld te worden als strijders, voor seksuele uitbuiting of in rollen zoals kok voor de troepen.

Meisjes, die in 2020 ongeveer 15 procent van de door de VN gerapporteerde gevallen van rekrutering vormden, treden vaak op als spion of zelfmoordterrorist, maar ze lopen volgens Save the Children vooral het risico misbruikt te worden.

Oorlog tegen de kinderen

Het rapport noemt ook aanbevelingen om ‘deze oorlog tegen kinderen’ te stoppen, waaronder de plegers van ernstige schendingen ter verantwoording roepen en de toegang tot onderwijs waarborgen om kinderen te beschermen tegen gedwongen rekrutering.

‘Veel re-integratieprogramma’s ontvangen slechts financiering voor een periode die veel te kort is als het gaat om het opbouwen van veerkracht en gemeenschapsactie.’

Virginia Gamba, speciale vertegenwoordiger van de VN voor Kinderen en Gewapende Conflicten, zei eerder deze maand in een gezamenlijke verklaring met de ILO en de ngo War Child UK dat regeringen de behoeften van kinderen centraal moeten stellen in de herstelplannen voor COVID-19. Ze benadrukte de noodzaak om re-integratieprogramma’s voor kinderen op te zetten en ook om door de gemeenschap geleide initiatieven en organisaties die in de frontlinie werken, te ondersteunen.

Maar volgens Sandra Olsson, re-integratieadviseur bij War Child UK, is financiering een grote hindernis.

‘Veel re-integratieprogramma’s ontvangen slechts financiering voor twaalf maanden of zelfs minder, een periode die veel te kort is als het gaat om het opbouwen van veerkracht en gemeenschapsactie’, aldus Olsson. Zij dringt er bij staten en donoren op aan ‘prioriteit te geven aan dit cruciale werk’.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner Thomson Reuters News Foundation.