11.11.11: ‘Dringend actie van Europa nodig om comeback IS te vermijden’

Azaz, noordelijk Syrië

Christian Triebert CC BY-NC 2.0

Volgens koepelorganisatie 11.11.11 is het onduidelijk wie er in Syrië in het vacuüm zal springen als de Amerikaanse troepen worden teruggetrokken. “Het nog steeds niet definitief uitgeschakelde IS doet de nervositeit ter plaatse toenemen.” In een rapport vraagt de organisatie Europa om dringend actie te ondernemen.

Een medewerker van 11.11.11 stelde bij een bezoek in het noordoosten van Syrië vast dat de situatie erg precair is voor de inwoners van Raqqa en de onmiddellijke omgeving. Als de Amerikaanse troepen worden teruggetrokken, is het nog erg onduidelijk wie er in het vacuüm zal springen en wat de gevolgen op het terrein zullen zijn, stelt 11.11.11.

Nieuwe gevechten

De Europese ministers van Buitenlandse Zaken vergaderen vandaag over Syrië. België, bij monde van minister Reynders, kan en moet als lid van de VN-Veiligheidsraad en van de anti-IS-coalitie een belangrijke rol spelen in deze debatten, vindt 11.11.11.

Naast de geopolitieke internationale inzet en de discussie over terugkerende IS-strijders, is voor 11.11.11 vooral de situatie van gewone burgers op het terrein van belang. In Noordoost-Syrië wonen naar schatting 2,1 miljoen mensen, onder wie 500.000 interne Syrische vluchtelingen. Volgens schattingen van de Verenigde Naties, die 11.11.11 kon inkijken, kunnen nieuwe gevechten tussen de 36.000 en 450.000 Syriërs op de vlucht doen slaan.

“Ongevallen met onopgeruimde explosieven zijn schering en inslag, de gezondheidszorg is ontoereikend, er is een gebrek aan elektriciteit en water en post-traumatische stress bij de bevolking”

Willem Staes van 11.11.11 stelde in januari 2019 ter plekke vast dat de noden, zestien maanden na de bevrijding van Raqqa, nog zeer groot zijn. De humanitaire situatie op het terrein is dramatisch. Van een ernstige poging tot heropbouw is nauwelijks sprake, stelt Staes.

“Er moet nog steeds veel puin worden geruimd, ongevallen met onopgeruimde explosieven zijn schering en inslag, de gezondheidszorg is ontoereikend, er is een gebrek aan elektriciteit en water, geen onderwijs voor de kinderen en veel post-traumatische stress bij de bevolking.” Volgens de verenigde Naties is 70 procent van de gebouwen in Raqqa vernietigd of beschadigd.

Voor 11.11.11 moet Europa haar verantwoordelijkheid nemen: “Je kan niet deelnemen aan bombardementen als lid van de Internationale Coalitie tegen IS en vervolgens de andere kant opkijken als er heropgebouwd moet worden”, zegt Staes.

Comeback IS

“Ten eerste moet Europa er op diplomatiek vlak mee voor zorgen dat de terugtrekking van Amerikaanse troepen, die president Trump in december 2018 aankondigde, op een gecontroleerde en verantwoordelijke manier gebeurt”, stelt 11.11.11.

“Dat betekent ook dat de EU druk moet uitoefenen op Turkije om te voorkomen dat er een militaire escalatie tegen de Koerden in Syrië plaatsvindt, en ervoor kan pleiten om een tijdelijke VN-macht te ontplooien op de grens tussen Turkije en Noordoost-Syrië.

“Bovendien kunnen en moeten België en andere Europese landen een grotere rol spelen in humanitaire projecten en lokale heropbouwinspanningen in Noordoost-Syrië.” Ten slotte vindt de organisatie dat Europese landen een mechanisme in het leven moeten roepen om herstelvergoedingen te betalen aan de overlevenden en de verwanten van burgerslachtoffers van de luchtaanvallen van de Coalitie.

Niets doen is voor 11.11.11 geen optie. “Een sterkere Europese inspanning is niet enkel een morele verantwoordelijkheid, maar ook een strategische noodzaak.”

Naast de recente berichten dat de definitieve uitschakeling van het laatste IS-bolwerk slechts een kwestie van dagen is, zijn er toenemende signalen dat de terreurgroep zich aan het herorganiseren is. De afgelopen maanden waren er verschillende aanslagen door zogenaamde ‘slapende cellen’ van IS. Het Amerikaanse Pentagon stelde vorige week nog dat IS binnen zes tot twaalf maanden een comeback kan maken.

“Hoe sneller de heropbouw start, hoe groter de kans om IS op een duurzame manier te verslaan. Het hele gebied in puin achterlaten en gewone burgers in de steek laten, is het beste recept voor een comeback van Islamitische Staat”, concludeert Staes.