320.000 Afrikaanse kinderen jaarlijks getroffen door tuberculose

Een baby in Burundi krijgt een vaccin tegen tuberculose. Meer dan 320.000 Afrikaanse kinderen en jongeren tot 15 jaar worden jaarlijks getroffen door tbc en bij twee derde van hen werd de ziekte niet gemeld of was er geen diagnose.

SamyMbaru / Wikimedia Commons (CC BY-SA 4.0)

Tuberculose (tbc) is een infectieziekte die jaarlijks bijna 1,5 miljoen mensen dodelijk treft – vooral in het Zuiden. Nochtans is tbc, veroorzaakt door een bacterie, eigenlijk een geneesbare aandoening.

Ondergediagnosticeerd

Van de dertig landen waar tbc het hardst toeslaat liggen er zeventien in de Afrikaanse regio. Meer dan 320.000 Afrikaanse kinderen en jongeren tot 15 jaar worden jaarlijks getroffen door tbc en bij twee derde van hen werd de ziekte niet gemeld of was er geen diagnose. Dit leidt meestal tot een verhoogd risico op ernstige complicaties en sterfte, vooral bij jongere kinderen. Bij kinderen onder de vijf jaar kreeg slechts 32 procent een diagnose.

Van de dertig landen waar tbc het hardst toeslaat liggen er zeventien in de Afrikaanse regio.

Dat komt onder meer omdat verschillende symptomen van tbc overlappen met die van andere veel voorkomende, onschuldige, kinderziekten. Verder kampen veel gezondheidsinstellingen in Afrika met een tekort aan diagnostisch materiaal.

De Afrikaanse Unie (AU) en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) roepen daarom op om wereldwijd meer maatregelen te treffen die het (dodelijk) toeslaan van tuberculose bij Afrikaanse kinderen en jongeren moeten afremmen.

Honger versterkt impact van tbc

Een bijkomend probleem is dat de impact van tbc wordt verergerd door ondervoeding. Wereldwijd zou 19 procent van alle gevallen verband houden met ondervoeding.

‘Kindertuberculose bovenop ondervoeding vormt grote gezondheidsproblemen in de Afrikaanse Unie’, zegt Minata Samate Cessouma, de commissaris voor Gezondheid, Humanitaire Zaken en Sociale Ontwikkeling bij de AU. ‘Ondervoede kinderen met tuberculose zijn vatbaar voor het ontwikkelen van uitgebreide en ernstige complicaties.’

‘De epidemie van tuberculose onder kinderen in Afrika speelt zich grotendeels af in de schaduw omdat ze gewoon wordt genegeerd’, zegt Matshidiso Moeti, regionaal directeur van de WHO voor Afrika. ‘We hopen dat deze oproep tot actie zal leiden en ervoor zal zorgen dat geen enkel kind in Afrika verloren gaat aan een ziekte die in veel delen van de wereld ondertussen verleden tijd is’, zegt Moeti. ‘Sterk politiek leiderschap, financiële steun en wereldwijde solidariteit zijn van cruciaal belang om effectieve diagnostiek, medicijnen, vaccins en andere hulpmiddelen tegen tuberculose mogelijk te maken.’

Elke twee minuten een kind

‘Elke twee minuten sterft er ergens ter wereld een kind aan tuberculose, ook al is deze ziekte te genezen en te voorkomen’, zegt Lucica Ditiu, uitvoerend directeur van Stop TB Partnership. ‘Kinderen met tuberculose verspreiden de ziekte bijna nooit en worden altijd door een volwassene besmet. Hun lijden is dus een maatstaf voor ons falen om tuberculose bij kinderen te diagnosticeren en te behandelen’, zegt Ditiu. ‘Deze ziekte, die al honderden jaren oud is, mag niet langer een bedreiging vormen voor de komende generaties.’

‘Ondervoede kinderen met tuberculose zijn vatbaar voor het ontwikkelen van uitgebreide en ernstige complicaties.’

De WHO heeft als doelstelling vooropgesteld om tegen 2030 het aantal gevallen van tbc met 80 procent te verlagen en het aantal sterfgevallen met 90 procent te verminderen, in vergelijking met 2015.

In 2020 werd gekeken naar de voortgang van het tussentijdse doel: 35 procent minder tbc-doden ten opzichte van 2015. Toen bleek dat slechts zes landen van de groep van ergst getroffen landen deze doelstelling had gehaald.

Alle initiatiefnemers die de oproep van de WHO en AU delen vragen vandaag aan Afrikaanse landen om tbc-preventiemaatregelen dringend prioriteit te geven en kinderen beter te beschermen tegen het oplopen van deze ziekte.

Om de doelstelling tegen 2030 te halen heeft de Afrikaanse Unie jaarlijks een budget van 1,3 miljard dollar nodig. De betrokken landen dragen zelf 22 procent bij aan dit budget, externe fondsen brengen nog eens 34 procent binnen. De rest van het nodige geld wordt vaak niet gevonden.