ACP wil verder in zee met Europa

Obadiah Mailafia, kabinetschef van de secretaris-generaal Mumuni licht een tipje van de sluier van de belangrijkste agendapunten van de ACP. Ondanks de moeilijke relatie met de EU, is een gezamenlijk toekomst onoverkomelijk.

De ACP telt nu 79 landen, maar krijgt er naar alle waarschijnlijkheid twee aanwinsten bij: Somalië en Zuid-Soedan. Beide hebben nu een waarnemerspositie. Somalië zal binnenkort volledig lidmaatschap van de ACP ontvangen. Met de toetreding van beide landen zal ACP binnenkort 950 miljoen inwoners omvatten.

Ergernis over EPA’s

Het duurde niet lang vooraleer het grootste knelpunt boven kwam drijven: de EPA’s (Economic Partnership Agreement). In theorie is het de bedoeling van de ontwikkelingsakkoorden om de integratie op de wereldmarkt te garanderen. Maar bij  de ACP primeert het gevoel dat de EU hen te snel probeert los te laten op de vrije markt. Ze voelen dat het verschil in ontwikkelingsniveau tussen de EU de ACP-landen te groot is.

Maar de EU geeft hen nog tot eind oktober 2014 om tot een overeenkomst te komen, anders verliezen ze hun bevoorrechte status. ‘We willen een handelsovereenkomst dat eerlijk is en vrij van dwang.’ De ergernis over enkele cruciale punten is groot.

‘Er zijn bepaalde aspecten die goed zijn, maar de massale liberalisering die ze voorstellen binnen een korte tijdspanne zou voor sommige landen zoals Benin en Togo een gigantisch verlies betekenen. Die landen kunnen tot de helft van het nationaal budget verliezen.’ Het steekt dat de EU geen compensatie aanbiedt voor de aanpassingen die de ACP-landen moeten doorvoeren om te kunnen concurreren.

Tot nu toe zijn het voornamelijk de Caribische landen die een overeenkomst hebben met de EU. De Afrikaanse landen nemen eerder een afwachtende houding aan. ‘De Afrikaanse landen zien geen voordelen in de EPA’s, vooral niet nu de Caribische landen klagen dat ze geen van de beloofde voordelen uitgevoerd zien.’

BITI-Bank

Sommige Afrikaanse landen doen het qua groei heel goed. Volgens de organisatie is de tijd dan ook rijp om een handels- en investeringsbank op te richten. Daar was in de jaren ’80 al eens sprake van, maar het plan is nooit tot uitvoering gebracht. Tot nu. Het doel is om een nieuwe kapitaalmarkt aan te boren. De bank krijgt de naam Bank voor Internationale Handel en Investering (BITI). ‘De technische studies zijn gedaan, we hebben nog een tweetal jaar werk tot de effectieve uitvoering.’

Door de Europese crisis is het financiële landschap voor de ACP een uitdaging. ‘Door de crisis is het moeilijker geworden om toegang te krijgen tot de globale kapitaalmarkt.’ Daarnaast is het zo dat de ACP -landen het moeilijk hebben om hun eigen lokale private sector te financieren. ‘We hebben een institutie nodig die onze condities begrijpt’, aldus Obadiah.

‘De Afrikaanse landen zien geen voordelen in de EPA’s, vooral niet nu de Caribische landen klagen dat ze geen van de beloofde voordelen uitgevoerd zien.’

‘Afrika is bovendien het snelst groeiend continent.’ Maar heeft volgens hen te weinige financieringsmogelijkheden. ‘We willen banken die zorgen voor investeringen. De bank moet een joint venture worden met bilaterale instituties als partner, zoals de EU, AU (Afrikaanse Unie), internationale bankfirma’s en de BRICS-landen. We willen een financiële instelling van wereldklasse,’ benadrukt Obediah.

Migratie

Hoewel migratie ook op het programma stond van deze bijeenkomst, ziet het ernaar uit dat het onderwerp meer op het achterplan is geduwd. Obediah gaat vluchtig over wat er besproken werd. Hij wil vooral benadrukken dat er niet alleen ‘slechte’ migratie is, maar ook ‘goede’. ‘Slechte migratie, zijn mensen die de gastgemeenschap niet respecteren, extremisten, mensen die het systeem ondermijnen. We doen in ieder geval ons best om het beeld dat ze hebben van Europa bij te stellen. Dat als ze ginds aankomen, ook hard moeten knokken om iets te verwezenlijken.’

Over het thema repatriëring heeft de ACP een duidelijk standpunt.  ‘Europa moet de illegale migranten niet accepteren, maar moet ze wel met een minimum van respect behandelen. We vinden dat Europese landen veel geld gebruiken om mensen terug te sturen, terwijl ze het zouden kunnen gebruiken om ervoor te zorgen dat migranten beter integreren.’

Kruispunt in de geschiedenis

Laatste onderwerp van de dag: de toekomst van ACP. Al een tijdje wordt geopperd dat de ACP aan nut inboeten nu er steeds meer organisaties zijn die goed werk leveren voor de regio. ‘In december vorig jaar hebben we de Eminente Personen Groep (EPG) opgericht. Het doel van de groep is te onderzoeken hoe we de ACP kunnen heruitvinden. Er is veel debat over vandaag of we een Zuid-Zuid commissie kunnen oprichten.’

De financiering van de EU naar de ACP zit in ieder geval snor. Het Europese Ontwikkelingsfonds (EDF) geeft om de zeven jaar een vast bedrag aan de ACP-landen voor onder andere ontwikkelingsprojecten. Voor de 11de periode van 2013-2020 geeft de EU een som van 31.568 miljoen euro, dat is meer dan 22.682 miljoen euro van de vorige periode.

Over een toekomstige sterkere samenwerking met China en de andere landen van de BRIC’s (Brazilië, Rusland, India en China) is de kabinetschef enthousiast. ‘We staan op een kruispunt in de geschiedenis. Omdat de toekomst met Europa onzeker blijkt te zijn, zoeken we nieuwe relaties aan te gaan. Het nieuwe Europa, met de expansie naar de Oost-Europese landen, verandert de geopolitiek. Bovendien praten ze niet over wat na 2020 gaat gebeuren. We moeten onze horizonten verleggen.’