‘Ze trotseren onrechtvaardige rechtsstelsels, versterken de mensenrechten en klagen institutionele misstanden aan’
Activisten uit Belarus en Iran winnen “alternatieve Nobelprijs”
IPS
04 oktober 2020
Een Belarussische activist, een Iraanse mensenrechtenadvocaat in gevangenschap, een Amerikaanse burgerrechtenadvocaat en een Nicaraguaanse inheemse activist. Dat zijn de vier winnaars van de Zweedse toponderscheiding die ook wel “de alternatieve Nobelprijs” voor de mensenrechten wordt genoemd.
De laureaten van 2020 (vlnr): Nasrin Sotoudeh, Bryan Stevenson, Lottie Cunningham-Wren & Ales Bialiatski
© Anna Albert (2020 Right Livelihood Laureates)
Een Belarussische activist, een Iraanse mensenrechtenadvocaat in gevangenschap, een Amerikaanse burgerrechtenadvocaat en een Nicaraguaanse inheemse activist. Dat zijn de vier winnaars van de Zweedse toponderscheiding die ook wel “de alternatieve Nobelprijs” voor de mensenrechten wordt genoemd.
Wit-Rusland of Belarus?
MO* verkiest de naam Belarus boven Wit-Rusland. Beiden zijn correcte benamingen in het Nederlands, maar het land vroeg al meerdere malen zelf aan de internationale gemeenschap om ‘Belarus’ genoemd te worden.De “Right Livelihood Award” werd in 1980 in het leven geroepen door de Zweeds-Duitse filantroop Carl Wolmar Jakob Freiherr von Uexküll. Hij wilde zo reageren op de weigering van de Nobelstichting om prijzen toe te kennen in de domeinen Milieu en Internationale Ontwikkeling. Laureaten ontvangen met de prijs een bedrag van zo’n 95.000 euro.
Dit jaar gaat het om laureaten uit Belarus, Iran, de VS en Nicaragua, die zich elk hebben ingezet in de ‘strijd voor gelijkheid, democratie, rechtvaardigheid en vrijheid’, zegt de organisatie. ‘Ze trotseren onrechtvaardige rechtsstelsels en dictatoriale politieke regimes, versterken de mensenrechten en maatschappelijke organisaties, en ze klagen institutionele misstanden aan.’
Persoonlijk risico
Ales Bialiatski uit Belarus en zijn organisatie Viasna werden beloond ‘voor hun vastberaden strijd voor de verwezenlijking van democratie en mensenrechten in Belarus’. In het land houden al wekenlang protesten aan tegen de herverkiezing van president Aleksandr Loekasjenko.
De laureaten komen uit Belarus, Iran, de VS en Nicaragua.
Mensenrechtenadvocaat Nasrin Sotoudeh werd geselecteerd ‘vanwege haar onverschrokken activisme, met groot persoonlijk risico, om politieke vrijheden en mensenrechten in Iran te bevorderen’.
Sotoudeh zit momenteel een gevangenisstraf van twaalf jaar uit omdat ze vrouwen had verdedigd die waren gearresteerd vanwege protest tegen de verplichte hijabwetten. Ze werd bekend toen ze dissidenten vertegenwoordigde tijdens massaprotesten in 2009.
Advocaat
De Amerikaanse burgerrechtenadvocaat Bryan Stevenson werd geëerd ‘voor zijn inspirerende poging om het Amerikaanse strafrechtsysteem te hervormen en raciale verzoening te bevorderen ondanks historisch trauma’.
De vierde laureaat, Lottie Cunningham Wren, krijgt de prijs ‘vanwege haar onophoudelijke toewijding aan de bescherming van inheemse gemeenschappen tegen uitbuiting en plundering’.