Acute droogte dreigt voor drie miljoen Afghanen

Nabi Jan wacht op zijn beurt om water te halen in de enige werkende waterbron in kamp Zaimati, nabij de stad Qala-e-Naw. Hier leven 400 gezinnen die de droogte meer zuidelijk in het land ontvlucht zijn.

© Enayatulllah Azad / NRC

Tijdens de uitzonderlijk warme winter viel er maar half zo veel regen of sneeuw in sommige delen van het land. Landbouwgemeenschappen vrezen dat er te weinig smeltwater zal zijn om hun oogsten in stand te houden. Het risico op ernstige voedseltekorten neemt toe en daarmee ook de kans op een nieuwe migratiecrisis.

‘De hemel is gestopt met regenen, de aarde doet geen gras meer groeien voor ons, en uiteindelijk is ook de regering gestopt met ons te helpen.’

Volgens de Norwegian Refugee Council (NRC) hebben minstens twaalf miljoen Afghanen, dat is 35 procent van de bevolking, momenteel te maken met crisisniveaus van voedselonzekerheid. De situatie is vooral nijpend in de noordelijke provincies Sar-e-Pul, Faryab en Badghis, waar het overgrote deel van de bevolking afhankelijk is van de regen voor landbouw en veeteelt.

Volgens de analyse van de Norwegian Refugee Council worden de omstandigheden verergerd door de slechte infrastructuur als gevolg van decennialange conflicten, waardoor veel Afghanen weinig of geen toegang hebben voedselmarkten en andere essentiële diensten.

Déjà vu

Tijdens de laatste grote droogte in 2018 verlieten zo’n 250.000 mensen hun huizen. Boeren lieten uitgedroogde velden achter en herders verkochten hun vee tegen een fractie van de werkelijke waarde. Gezinnen kwamen terecht in tentenkampen aan de rand van plaatsen zoals de stad Herat. Op een bepaald moment waren meer mensen ontheemd door de droogte dan door het aanhoudende conflict in Afghanistan.

‘De hemel is gestopt met regenen, de aarde doet geen gras meer groeien voor ons, en uiteindelijk is ook de regering gestopt met ons te helpen’, vertelt de 67-jarige Abdul Baqi aan Norwegian Refugee Council. De landbouwer moest tijdens de vorige droogte zijn huis verlaten en vreest wat er zal gebeuren in de komende maanden.

Volgens het rapport van Norwegian Refugee Council behoort Afghanistan nu al tot de top drie van landen ter wereld met het hoogste aantal voedselonzekere mensen, en overtreft dat nu al het niveau dat werd waargenomen tijdens de droogte van 2018.

Kwetsbaar voor klimaatontwrichting

Op de ND GAIN-Index, die landen rangschikt van minst naar meest kwetsbaar voor de gevolgen van klimaatverandering, staat Afghanistan op plaats 171. In de rangschikking die kijkt naar de paraatheid om met de klimaatontwrichting om te gaan, staat het land op de 173ste plaats.

Volgens het VN-klimaatpanel (IPCC) maakt Afghanistan deel uit van een regio die opvalt door de op een na hoogste temperatuurstijging. Klimatologen verwachten er een nettoverlies van jaarlijkse neerslag. Volgens de modellen die Afghanistan indiende tijdens de onderhandelingen van het klimaatakkoord van Parijs zal de ‘gemiddelde jaarlijkse temperatuur van het land naar verwachting stijgen met 1,4 tot 4,0 graden Celsius tegen 2060 en met 2,0 tot 6,2 graden tegen 2090’, ondanks de minieme bijdrage van het land aan de uitstoot van broeikasgassen (minder dan 1 procent, red.).

Geweld

Nu de NAVO-troepen zich terugtrekken uit Afghanistan neemt ook het geweld fors toe. Volgens plaatselijke autoriteiten proberen de taliban met veel machtsvertoon gebieden te heroveren sinds de Amerikaanse president Joe Biden heeft bekendgemaakt dat het Amerikaans leger uiterlijk op 11 september vertrokken zullen zijn uit het land.

‘De droogte van dit jaar zal de laatste druppel zijn voor miljoenen Afghanen die vechten om te overleven na decennia van conflict en meer dan een jaar in de Covid-19-pandemie. Herinneringen aan de ontheemding door gebrek aan water tijdens de droogte van 2018 zijn nog steeds vers in het geheugen van honderdduizenden mensen in het land’, zegt Astrid Sletten, landdirecteur van Norwegian Refugee Council in Afghanistan.