Afkomst van Belgische soja is vaak niet duidelijk

Van waar komen de sojabonen die we importeren?

Jan den Ouden / Pixabay

België importeert gemiddeld 2,5 miljoen ton sojabonen per jaar. 64 procent is afkomstig van landen met een hoog risico op ontbossing. ‘De EU stelt immers geen duurzaamheidseisen aan de herkomst van dit soort ladingen’, stelt het WWF.

Eind vorige week is in de haven van Amsterdam een vrachtschip aangemeerd met een lading van 100.000 ton sojabonen. Het vrachtschip Pacific South bevat de grootste lading sojabonen die ooit de EU is binnengekomen. Het schip vertrok vanuit Paraná in Brazilië en bevat soja die voornamelijk bestemd is voor veevoeder.

Ontbossing

‘Hoewel het mogelijk is dat veel van de sojabonen afkomstig zijn van land dat lang geleden is omgevormd tot landbouwgrond, kunnen Europeanen er niet zeker van zijn dat de export van sojabonen naar de EU geen verband houdt met recente ontbossing’, zegt het Wereldnatuurfonds (WWF) in een communiqué.

Wereldwijd is de Europese Unie een van de grootste importeurs van soja en palmolie uit landbouwgebieden waarvoor vaak bos moet wijken. Er is momenteel immers geen Europese wetgeving die garandeert dat de invoer van sojabonen en andere grondstoffen vrij is van ontbossing. Dat betekent dat de Europese consument het risico loopt onbedoeld producten te consumeren die bijdragen tot de vernietiging van tropische bossen, stelt het WWF.

België en Nederland

Volgens onderzoek van WWF over ‘geïmporteerde ontbossing’ heeft België een gigantische voetafdruk buiten zijn grenzen en importeert het land gemiddeld 2,5 miljoen ton sojabonen per jaar, waarvan 64 procent afkomstig is van landen met een hoog risico op ontbossing, met Brazilië (651.000 hectare), Argentinië (525.000 hectare) en Paraguay (111.000 hectare) op kop.

‘De EU heeft geen regelgeving om de invoer van sojabonen uit ontboste gebieden te voorkomen’

‘Zonder het te weten consumeren Belgen zo vlees en zuivel van dieren die gevoed worden met sojabonen geteeld op ontbost land in Brazilië’, zegt Béatrice Wedeux, beleidsmedewerker bossen bij WWF-België. ‘De EU heeft geen regelgeving om de invoer van sojabonen uit ontboste gebieden te voorkomen’, zegt Wedeux.

Nederland is de grootste importeur en doorvoerhaven van soja binnen Europa. ‘De lading uit de Pacific South kan overal vandaan komen. Deels zal die waarschijnlijk afkomstig zijn uit het Atlantisch Regenwoud, uit gebieden die al langer geleden ontbost zijn. Maar het zou heel goed kunnen dat ook een deel uit de Cerrado komt, de kwetsbare tropische savanne in Brazilië waar op dit moment heel veel ontbost wordt’, zegt Sarah Doornbos, soja-expert van WWF Nederland.

Bossenwet op komst

Deze zomer start de Europese Commissie een publieksconsultatie over een zogenaamde bossenwet die zou kunnen voorkomen dat aan ontbossing gerelateerde producten de Europese markt binnenkomen.

Na China is de EU momenteel nog de tweede wereldmarkt voor producten met een hoog ontbossingsrisico. Hoewel de EU minder sojabonen importeert dan China, blijkt uit studies dat de invoer van sojabonen een groot risico op ontbossing met zich meebrengt.