Afrika boekt indrukwekkende vooruitgang tegen hiv bij kinderen

Dat zegt de alliantie van landen die werken rond het beëindigen van hiv en aids bij kinderen tegen 2030 in een nieuw rapport Transforming Vision Into Reality. Daaruit blijkt dat sinds 2000 minstens vier miljoen infecties van moeder op kind zijn voorkomen. Wereldwijd zijn nieuwe hiv-infecties onder kinderen van 0 tot 14 jaar sinds 2015 met 38% gedaald en het aantal aids-gerelateerde sterfgevallen zelfs met 43%.

De Global Alliance for Ending AIDS in Children by 2030 is een initiatief van de Wereldgezondheidsorganisatie, Unicef, Unaids, bewegingen uit het maatschappelijk middenveld en de nationale regeringen van zwaar getroffen landen in Afrika: Angola, Kameroen, Ivoorkust, Democratische Republiek Congo (DRC), Kenia, Mozambique, Nigeria, Zuid-Afrika, Tanzania, Oeganda, Zambia en Zimbabwe.

'Met de geneesmiddelen en de wetenschap die vandaag beschikbaar zijn, kunnen alle baby's hiv-vrij geboren worden en blijven.'

Van de twaalf landen in de alliantie hebben verschillende een bijzonder hoge dekkingsgraad wat betreft het toedienen van antiretrovirale therapie onder zwangere vrouwen met hiv en moeders met hiv die borstvoeding geven. Voor Oeganda gaat het om bijna 100%, Tanzania 98% en Zuid-Afrika 97%. Mozambique heeft recent een dekking bereikt van 90%, net zoals Zambia. Angola en Kenia hebben beide een dekking van 89%, gevolgd door Zimbabwe (88%) en Ivoorkust (84%).

Alle kinderen zijn onze kinderen

'Ik juich de vooruitgang toe die veel landen boeken bij het uitrollen van hiv-diensten om jonge vrouwen gezond te houden en hun baby's en kinderen te beschermen tegen hiv', zegt Winnie Byanyima, uitvoerend directeur van Unaids. 'Met de geneesmiddelen en de wetenschap die vandaag beschikbaar zijn, kunnen alle baby's hiv-vrij geboren worden en blijven.'

Toch voegt Byanyima daaraan toe dat diensten voor behandeling en preventie nog moeten worden opgevoerd om ervoor te zorgen dat ze alle kinderen overal kunnen bereiken. 'We mogen niet op onze lauweren rusten. De dood van een kind als gevolg van aids is niet alleen een tragedie, maar ook een schande.'

'Waar ik vandaan kom, is het de visie dat alle kinderen onze kinderen zijn', gaat ze verder. 'De wereld kan en moet haar belofte nakomen om tegen 2030 aids bij kinderen definitief te beëindigen.'

Van moeder op kind

'Het opschalen van hiv-diensten voor kinderen en jongeren is een morele verplichting en een politieke keuze', reageert Tedros Adhanom Ghebreyesus, directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie. 'Twaalf landen laten zien dat ze die keuze hebben gemaakt, maar er blijven grote uitdagingen.'

Slechts 57% van de kinderen met hiv krijgt een behandeling die hun leven kan redden.

In 2023 raakten naar schatting 120.000 kinderen tussen nul en veertien jaar besmet met hiv, 77.000 in de landen die samen de alliantie vormen om dit tegen 2030 een halt toe te roepen. Dat jaar waren er wereldwijd nog steeds 76.000 sterfgevallen onder kinderen en jongeren, 49.000 daarvan waren te betreuren in de alliantie.

De overdracht van moeder op kind blijft op sommige plaatsen extreem hoog, vooral in West- en Centraal-Afrika. In landen zoals Nigeria en de DR Congo wordt 1 op de 5 kinderen besmet met hiv via de moeder.

Nieuwe infecties

Slechts 57% van de kinderen met hiv krijgt een behandeling die hun leven kan redden, weet Anurita Bains van Unicef. Bij volwassenen ligt dat met 77% een stuk hoger. 'Zonder effectieve tests en behandeling blijft hiv een enorme bedreiging voor de gezondheid en het welzijn van kinderen en jongeren, en lopen ze het risico om te overlijden. Om de behandelingskloof te dichten, moeten we overheden ondersteunen.'

In 2023 waren er wereldwijd 210.000 nieuwe infecties in de groep van jonge vrouwen en meisjes tussen 15 en 24 jaar. Het voorkomen van nieuwe infecties onder deze leeftijdsgroep is van cruciaal belang, zowel om de gezondheid en het welzijn van jonge vrouwen te beschermen als om het risico op nieuwe infecties onder kinderen te verminderen, zeggen de gezondheidsexperts. Door genderongelijkheid en mensenrechtenschendingen zijn vrouwen kwetsbaarder voor hiv en hebben ze op de koop toe ook minder toegang tot essentiële behandelingen.