Afrikaanse ngo's zoeken alternatief voor Nepad
Anthony Stoppard
18 juli 2002
Afrikaanse niet-gouvernementele organisaties
(ngo's) werken aan een politieke verklaring en een actieprogramma in een
poging hun stempel te drukken op de Wereldtop over Duurzame Ontwikkeling
(WSDD) van eind volgende maand. De tekst wordt nu bediscussieerd op een
Pan-Afrikaanse Conferentie van Organisaties uit de Civiele Samenleving die
gisteren (woensdag) van start ging in Abidjan en nog tot morgen duurt. De
Afrikaanse ngo's zoeken ook een alternatief voor het New Partnership for
Africa's Development (Nepad) een ambitieus maar niet onomstreden
investeringsprogramma dat de sociale en economische ontwikkeling op het
continent in een hogere versnelling zou moeten schakelen.
Net als de Top van de Aarde in Rio 10 jaar geleden moet de WSDD proberen
het principe van de ‘duurzame ontwikkeling’ in de praktijk om te zetten:
hoe kan de wereldeconomie verder groeien zonder dat de kloof tussen rijk en
arm verder toeneemt en zonder dat de belangen van toekomstige generaties
geschaad worden?
De Afrikaanse ngo’s vinden dat de WSSD vooral in het teken moet staan van
armoedebestrijding dat is volgens hen veruit de beste manier om aan
ontwikkeling te werken en tegelijk het milieu te ontzien. Armoede dwingt
boeren en ondernemers er immers vaak toe de natuur geweld aan te doen.
Andere thema’s die de Afrikaanse ngo’s nauw aan het hart liggen zijn de
toegang tot drinkbaar water, landrechten voor arme boeren en de strijd
tegen de honger, zegt Nzwana Konco, de ‘Africa Process Manager’ van het
Global Forum. Dat forum is het niet-gouvernementele luik van de WSDD. We
hebben het ook over de bescherming van het milieu en andere thema’s, maar
die worden toch niet zo sterk naar voren geschoven, aldus Konco.
Het lijkt erop dat de deelnemers aan de conferentie in Abidjan zich erg
kritisch zullen uitlaten over Nepad. Oorspronkelijk mopperden de Afrikaanse
ngo’s vooral dat ze niet betrokken waren bij het uitschrijven van dat
programma. Nepad is het geesteskind van de Zuid-Afrikaanse president Thabo
Mbeki en zijn collega’s uit Senegal, Nigeria, Algerije en Egypte. Die
legden het plan, waarin de Afrikaanse landen beloven werk te maken van
democratisering en goed bestuur in ruil voor meer ontwikkelingshulp, betere
handelsvoorwaarden en aanzienlijke investeringen in infrastructuurwerken en
economische projecten, eerder voor aan westerse donoren dan aan hun eigen
bevolking. Mbeki heeft toegegeven dat het consultatieproces beter had
gekund, maar heft de ngo’s ook verweten dat ze niet met
verbeteringsvoorstellen of alternatieven voor de dag komen.
Precies dat is de Afrikaanse ngo-wereld nu van plan. Volgens Konco zullen
de ngo’s hun alternatief klaar hebben tegen de WSDD. De ‘civiele
maatschappij’ in Afrika is vooral bezorgd dat Nepad een instrument wordt
voor de VS en Europa om de Afrikaanse landen een economische beleid op te
dringen waarin het winststreven centraal staat en er steeds minder ruimte
komt voor sociale bekommernissen. Milieugroepen en kritische economen zijn
ook gekant tegen de grote infrastructuurprojecten waarvoor er
waarschijnlijk meer geld zal komen dergelijke projecten zijn vaak nefast
voor het milieu en kunnen ook de schuldenlast verder opdrijven.