Amerikaanse boeren niet opgezet met nieuwe EU-regels inzake transgeen voedsel
Stefania Bianchi
03 juli 2003
De wetgeving voor etikettering en tracering van GGO's die het Europese parlement gisteren (dinsdag) goedkeurde, wordt afgebrand in de VS en toegejuicht door de ngo’s in Europa. De regelgeving zet de deur open voor de opheffing van het vier jaar oude moratorium op genetisch gewijzigde organismen. Maar de consumenten kunnen nu zelf kiezen of ze ggg's in hun winkelmandje willen.
Het Europese verbod op transgeen voedsel is al vier jaar van kracht, maar omdat er geen labelling en tracering bestond, kunnen producten in de Europese rekken toch transgene ingrediënten bevatten. Voor het moratorium werd afgekondigd, werden er al anderhalf dozijn producten (onder meer transgene varianten van soja, maïs, koolzaad en katoen) goedgekeurd en die worden gewoon op de markt gebracht.
In de toekomst kan goedgekeurd transgeen voedsel (ook vlees) dus vrij verkocht worden in de Unie, maar enkel als op de verpakking de mededeling ‘dit product bevat ggo’s’ staat. Wie er vies van is, kan ze dus gewoon links laten liggen.
De nieuwe Europese regels worden goed ontvangen door consumentenorganisaties en ngo’s. De regels geven de lidstaten de kans om strikte restricties in te stellen om de traditionele gewassen en veeteelt te beschermen. Uit Europees onderzoek is gebleken dat de genetische ‘besmetting’ (het overdragen van genetische eigenschappen op organische gewassen) moeilijk is tegen te houden als de commerciële teelt van transgene gewassen vrij spel krijgt. Maar de lidstaten konden tot nu geen preventieve maatregelen nemen.
Geert Ritsema, de gg-campagnecoördinator van de milieugroep Friends of the Earth Europe is een tevreden man: Deze nieuwe wetgeving is een welkome stap in de goede richting en stelt landen in staat om hun voedsel en hun landbouw te beschermen tegen genetische vervuiling. Ze stellen de consumenten en boeren in staat om te kiezen of ze al dan niet aan het grote experiment van de biotech-industrie willen deelnemen.
Ondanks het feit dat het moratorium zal opgeheven worden, is de kans klein dat transgeen voedsel op de Europese markt een plaats veroverd die vergelijkbaar is met die in Noord- en Zuid-Amerika. De Europese publieke opinie stond erg weigerachtig tegenover transgeen voedsel sinds de eerste lading transgeen voedsel in 1996 aanmeerde en dat verzet houdt vandaag nog stand.
Volgens Greenpeace zijn de nieuwe regels een slag in het gezicht van de VS, die hun best doen om hun omvangrijke biotech-markt over te planten naar Europa en Afrika. Het nieuws werd vandaag slecht onthaald in de VS. Volgens de Amerikaanse landbouwverenigingen is de etikettering een nieuwe handsbarrière die voor zware verliezen zal zorgen. Het American Farm Bureau, de grootste landbouwersvereniging in de VS, waarschuwt dat de EU een slechte situatie erger maakt met deze verplichting tot etikettering- en de tracering. De regering-Bush, die bij de Wereldhandelsorganisatie een klacht indiende tegen het moratorium, heeft nog geen standpunt ingenomen maar volgens het American Farm Bureau moet de klacht tegen de EU gehandhaafd blijven. EU-commissaris voor het Volksgezondheid David Byrne beweert dat de klacht zonder voorwerp wordt als het moratorium wordt opgeheven.
Maar het werk is nog niet af, zeggen de ngo’s. Ze maken zich zorgen over mogelijke achterpoortjes, zoals de 0,9-procentdrempel. Veel ngo’s hadden een label gevraagd voor producten die meer dan 0,5 procent ggo’s bevatten, maar de Europese ministers en het parlement vonden een hogere drempel toelaatbaar. In de toepassing van de wet op de tracering kan een ander achterpoortje ontstaan, waarschuwt Eric Gall, de EU-adviseur van Greenpeace. In de nieuwe wetgeving staat dat landen actie kunnen (niet dienen) ondernemen tegen bedrijven die producten leveren die genetisch besmet zijn. Gall: Het voorkomen van genetische contaminatie moet nu de eerste prioriteit worden. Anders riskeert de etikettering waardeloos te worden. Friends of the Earth roept op om ook werk te maken van de juridische aansprakelijkheid. De EU moet biotech-bedrijven volledig aansprakelijk stellen vóór er ook maar één gewas wordt goedgekeurd.
De nieuwe Europese regels moeten volgende maand naar de Raad van ministers. Als die hun zege geven, dan worden de regels van kracht in de herfst. Vanaf dan kunnen nieuwe transgene producten goedgekeurd worden.
De Europese Groenen deden intussen in een brief een oproep aan de Amerikaanse president George W. Bush om het Europese voorbeeld te volgen. Het idee achter deze wetten is democratisch en marktgeoriënteerd: laat mensen hun eigen keuze maken. Helaas hebben Amerikanen niet de kans om te kiezen of ze gg-voedsel willen eten of vermijden. Dat is een keuze die u ze moet geven.