Amerikaanse vrouwen raken steeds moeilijker aan voorbehoedsmiddelen

Anticonceptie is dan wel nog steeds legaal, maar vrouwen en meisjes in de VS ondervinden steeds meer moeilijkheden om er aan te geraken, zeggen campagnevoerders.

Bryan Calabro / Wikimedia (CC BY-SA 3.0)

Sinds het Hooggerechtshof in de VS het recht op abortus nietig verklaarde, een jaar geleden, hebben miljoenen vrouwen het steeds moeilijker om aan voorbehoedsmiddelen te raken. Dat zeggen vrouwenrechtenactivisten. Vanuit conservatieve hoek worden steeds meer barrières opgeworpen.

Anticonceptie is dan wel nog steeds legaal in de Verenigde Staten, maar vrouwen en meisjes in de VS ondervinden steeds meer moeilijkheden om er aan te geraken, zeggen campagnevoerders.

De problemen gaan van lange wachttijden voor afspraken in overvolle klinieken tot wetsvoorstellen van de staat die ervoor zorgen dat tieners moeilijker toegang hebben tot voorbehoedsmiddelen.

‘Er is een natuurlijk ideologisch verband tussen het beperken van abortus, anticonceptie en de bredere seksuele reproductieve gezondheidszorg’, zegt Megan Kavanaugh van het Guttmacher Institute, een kenniscentrum voor reproductieve rechten. ‘We zien daarin echt een verontrustende trend.'

Roe v. Wade

Anticonceptiemiddelen staan in de belangstelling sinds het hoogste Amerikaanse gerechtshof vorig jaar het Roe v. Wade-vonnis uit 1973, dat abortus in het hele land legaliseerde, nietig verklaarde.

‘Mensen zouden toegang moeten hebben tot hoogwaardige anticonceptie én tot abortuszorg.’

Het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid zag sindsdien een toename van klachten vrouwen wiens verzekering de kosten voor anticonceptie onterecht weigerde te dekken.

Rechtengroepen vrezen dat een verbod op abortus vanaf het moment van conceptie, zoals sommige staten hebben uitgevaardigd, ook kunnen worden toegepast of geïnterpreteerd om bepaalde vormen van anticonceptie te verbieden, zoals de morning afterpil of spiraaltjes.

Meer dan 19 miljoen Amerikaanse vrouwen van vruchtbare leeftijd leven al in een ‘contraceptieve woestijn’, zegt ngo Power to Decide: een gebied zonder voldoende gezondheidscentra met een volledig aanbod van anticonceptiva dat kan voldoen aan de behoeften van alle vrouwen van vruchtbare leeftijd.

‘Mensen zouden toegang moeten hebben tot zowel hoogwaardige anticonceptiediensten als abortuszorg in hun eigen omgeving, zonder stigma, schaamte en onnodige barrières’, zegt Raegan McDonald-Mosley van Power to Decide.

Anticonceptie in het vizier

Bijna twee derde van de Amerikaanse vrouwen tussen 15 en 49 gebruikt een vorm van anticonceptie, blijkt uit cijfers van het Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
Maar voor sommigen wordt de toegang al beperkt.

Volgens het Guttmacher Institute is het in twaalf staten toegestaan dat zorgverleners weigeren anticonceptiediensten te verstrekken. Hetzelfde aantal staten verbiedt het verstrekken van overheidsfondsen aan organisaties die abortussen faciliteren.

Staten als Kentucky en Montana hebben dit jaar wetten ingevoerd waardoor ouders een veto kunnen uitspreken over reproductieve gezondheidszorg voor hun kinderen. In Texas bepaalde een rechter vorig jaar dat kinderen toestemming van hun ouders nodig hebben om voorbehoedsmiddelen te krijgen in zorgcentra die gefinancierd worden door de federale overheid.

Experts op het gebied van reproductieve rechten zeggen dat wachttijden en onbetaalbare kosten ernstige obstakels vormen voor mensen die een zwangerschap willen voorkomen.

‘Er zijn plaatsen waar mensen drie of vier maanden moeten wachten, soms zelfs langer, alleen maar om een routineafspraak voor anticonceptie te krijgen’, zegt McDonald-Mosley.

‘Gebrek aan toegang heeft bovendien een onevenredig grote invloed op gekleurde mensen, mensen met lagere inkomens en jongeren die in landelijke gebieden wonen.’

‘Er zijn plaatsen waar mensen 3 of 4 maanden moeten wachten om een routineafspraak voor anticonceptie te krijgen.’

Voor mensen zonder ziekteverzekering kan anticonceptie tot 2000 dollar per jaar kosten, volgens onderzoek uit 2021 door het Amerikaanse online farmaceutisch platform GoodRx.

President Joe Biden heeft de beperkingen op een federaal programma voor betaalbare geboortebeperking teruggedraaid die onder zijn voorganger Donald Trump waren ingevoerd. Maar rechtengroepen zeggen dat het programma nog meer financiering nodig heeft.

Vrouwen weghouden van abortus

Waarnemers maken zich ook zorgen over bepaalde staten die crisiszwangerschapscentra financieren, die vrouwen adviseren om geen abortus te plegen.

In 21 staten zijn dit jaar al in totaal bijna 50 wetsvoorstellen ingediend om de financiering of ondersteuning van zulke centra op te krikken, zegt Callie Wells, beleidsadviseur bij Planned Parenthood. Dat is een organisatie die zorg biedt aan zwangere vrouwen, seksuele voorlichting geeft en pleit voor de uitbreiding van het recht op abortus.

‘Zorgaanbieders die reproductieve gezondheidszorg verlenen worden uit de markt gereguleerd, en de zogeheten ‘crisiszwangerschapscentra’ die geen voorbehoedsmiddelen verstrekken worden gefinancierd’, zegt Wells.

Crisiszwangerschapscentra zeggen dat ze legitieme medische diensten aanbieden, maar dat het hun missie is om vrouwen met ongeplande zwangerschappen weg te houden van abortus.

Maar volgens critici misleiden ze soms vrouwen, onder meer door te doen alsof ze volledige diensten aanbieden, waaronder abortus. Ook zouden ze vrouwen onjuiste informatie geven over anticonceptie, zwangerschap en abortus.

Recht op geboortebeperking

Pro-choice-parlementsleden en voorstanders dringen aan op wetsvoorstellen die het recht op geboortebeperking beschermen.

Vorig jaar nam Het Huis van Afgevaardigden de wet op het recht op anticonceptie aan, die de toegang tot anticonceptie in het hele land zou garanderen. Een verdeelde Senaat blokkeerde het wetsvoorstel echter.

Het wetsvoorstel werd deze maand opnieuw ingediend in de Senaat door Democratische senatoren.

Sommige staten ondernemen ook actie om de toegang tot anticonceptiemiddelen uit te breiden. Zo circuleren er wetsvoorstellen om diensten voor gezinsplanning te financieren en verzekeraars te verplichten om minstens een jaar aan voorbehoedsmiddelen terug te betalen, blijkt uit een onderzoek van Guttmacher Institute.

Een adviescommissie van het Amerikaanse voedselagentschap stemde in mei voor het toestaan van de verkoop van een anticonceptiemiddel zonder voorschrift. Dat maakt voor het eerst de weg vrij voor een vrij verkrijgbare anticonceptiepil.

Rechtenorganisaties zeggen dat dit een grote stap vooruit zou zijn in het beschermen van de toegang tot anticonceptie voor kwetsbare meisjes en vrouwen. ‘Het zou een game changer zijn, vooral voor mensen die in zogeheten anticonceptiewoestijnen leven. Zo zouden ze op zijn minst toegang tot de pil kunnen krijgen’, zegt McDonald-Mosley.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner Thomson Reuters News Foundation.