Amnesty: “Helft bevrijde kindsoldaten wordt opnieuw gerekruteerd”
Mattias Creffier
29 september 2008
De helft van de kindsoldaten die in de Congolese provincie Noord-Kivu worden bevrijd uit de rangen van de strijdende partijen, wordt later opnieuw gerekruteerd. In een rapport over het conflict in Noord-Kivu stelt de mensenrechtenorganisatie Amnesty International dat het vredesakkoord van Goma dode letter is gebleven.
De strijdende partijen in Noord-Kivu beloofden op 23 januari 2008 in Goma de wapens te laten zwijgen, hun soldaten naar huis te sturen en zich te onthouden van gewelddaden tegen de burgerbevolking, in het bijzonder vrouwen en kinderen.
In de praktijk lijkt daar niet veel van in huis te komen. Amnesty roept het Congolese regeringsleger en de strijdende partijen op eindelijk de daad bij het woord te voegen. “Het staakt-het-vuren is honderden keren geschonden, duizenden vrouwen en kinderen zijn verkracht en honderden kinderen zijn opnieuw gerekruteerd door een gewapende groep”, schrijft Amnesty in zijn rapport, dat is gebaseerd op interviews met getuigen in Noord-Kivu.
De Commissie voor de strijd tegen seksueel geweld van de provincie Noord-Kivu heeft enkel in april van dit jaar 800 nieuwe gevallen van verkrachting gemeld, waarvan 670 in de streek van Rutshuru. Bij de daders zijn zowel soldaten van het regeringsleger als van de gewapende groepen.
Amnesty roept in het bijzonder de Congolese regering op om soldaten die zich schuldig maken aan seksueel geweld streng te straffen. Het rapport bevat onder meer de getuigenis van de 16-jarige Elise, die vijf dagen werd vastgehouden in een kamp van het regeringsleger en elke nacht door dezelfde officier werd verkracht. Pas toen haar moeder kwam opdraven in het gezelschap van een lokale gezagsdrager lieten de soldaten haar gaan.
Nieuwe rekruten
Ook de beloofde demobilisering van kindsoldaten loopt volgens het rapport spaak in Noord-Kivu. Ongeveer de helft van de kinderen die terug naar huis werden gestuurd, zou intussen opnieuw onder de wapens zijn. “Voor elke twee kinderen die worden vrijgelaten, worden er vijf andere gerekruteerd”, zegt een hulpverlener. Kindsoldaten die proberen te ontsnappen worden gedood en gemarteld, soms voor de ogen van andere kinderen, om andere ontsnappingspogingen te ontmoedigen.
“Het is net hun ervaring als kindsoldaat die hen tot waardevolle rekruten maakt”, zegt Lore Van Welden, woordvoerster van Amnesty International Vlaanderen. “Hoe meer kennis en vaardigheden ze hebben, hoe meer gevaar ze lopen om opnieuw gerekruteerd te worden.
Volgens Amnesty dreigt het vredesproces in Noord-Kivu te mislukken omdat de Congolese regering en de internationale gemeenschap de onderliggende oorzaken van het conflict uit het oog verliezen. Daarbij gaat het om de blijvende aanwezigheid van diverse Congolese en buitenlandse milities, vragen over de terugkeer van Congolese Tutsi’s die naar het buitenland zijn gevlucht, conflicten over landeigendom en de controle van de inkomsten uit land- en mijnbouw in de provincie.