Amnesty International: Syrische vluchtelingen bij terugkeer gemarteld en verkracht

Een Syrische vluchteling in Libanon krijgt medische zorgen.

D.Khamissy / UNHCR, 2012 (CC BY-SA 2.0)

Het rapport lijst 66 dossiers op tussen 2017 en 2021 van terugkerende vluchtelingen, onder wie 13 kinderen. Zeker 5 mensen zijn in gevangenschap gestorven en van nog eens 17 mensen is het lot onbekend, zegt Amnesty International.

‘De militaire vijandelijkheden namen misschien af, maar de neiging van de Syrische regering tot grove mensenrechtenschendingen niet’, zegt Marie Forestier van Amnesty International.

‘Alleen al uit Syrië gevlucht zijn houdt genoeg risico in om doelwit te worden van de overheid.’

‘De folteringen, gedwongen verdwijningen en willekeurige of onwettige detenties die veel Syriërs dwongen om asiel aan te vragen in het buitenland, komen vandaag de dag nog steeds vaak voor. Bovendien is het feit alleen al uit Syrië te zijn gevlucht, genoeg risico om doelwit te worden van de overheid.’

Druk om terug te keren

Onder meer Denemarken, Zweden en Turkije beperken de bescherming van Syrische vluchtelingen en oefenen druk uit om ze terug te doen keren, zegt Amnesty International, maar het rapport toont dat dat niet veilig is.

‘Een regering die beweert dat Syrië nu veilig is, negeert opzettelijk de gruwelijke realiteit ter plekke, waardoor vluchtelingen opnieuw voor hun leven moeten vrezen’, zegt Forestier. ‘We dringen er bij alle Europese regeringen op aan om een officiële vluchtelingenstatus toe te kennen aan alle mensen uit Syrië en onmiddellijk een einde te maken aan praktijken die mensen direct of indirect dwingen om terug te keren.’

‘De regeringen van Libanon, Turkije en Jordanië moeten Syrische vluchtelingen beschermen tegen uitzetting of andere vormen van gedwongen terugkeer, in overeenstemming met hun internationale verplichtingen.’

Landverraad

De autoriteiten richten hun pijlen doelbewust op terugkeerders naar Syrië en beschuldigen hen van landverraad of terrorisme, zegt Amnesty International. Het rapport noemt 24 gevallen waarbij mannen, vrouwen en kinderen omwille van zo’n beschuldigingen werden onderworpen aan mensenrechtenschendingen zoals verkrachting of andere vormen van seksueel geweld, willekeurige of onwettige detentie, foltering of andere vormen van mishandeling.

De straffen voor wie door de regering wordt verdacht van terrorisme of landverraad, zijn wreed. Amnesty International hoorde van 14 gevallen van seksueel geweld gepleegd door veiligheidstroepen. 7 keer ging het om verkrachting: 5 vrouwen, een tienerjongen en zelfs een vijfjarig meisje.

De straffen voor wie door de regering wordt verdacht van terrorisme of landverraad, zijn wreed.

Seksueel geweld vond plaats bij grensovergangen of in detentiecentra tijdens verhoor. De getuigenissen komen overeen met goed gedocumenteerde patronen van seksueel geweld en verkrachting van burgers en gevangenen door pro-regeringstroepen tijdens het Syrische conflict, zegt de organisatie.

Foltering en gedwongen verdwijning

In totaal heeft Amnesty International 59 gevallen vastgelegd van mannen, vrouwen en kinderen die willekeurig werden vastgehouden na terugkeer naar Syrië. In 33 gevallen werden de terugkeerders tijdens hun gevangenschap of ondervraging onderworpen aan foltering of andere vormen van mishandeling.

Inlichtingendiensten gebruikten foltering om gedetineerden te dwingen om vermeende misdaden te bekennen, om hen te straffen voor het plegen van vermeende misdaden of om hen te straffen voor vermeende oppositie tegen de regering.

Het rapport noemt ook 27 gevallen van gedwongen verdwijning. In 5 gevallen lieten de autoriteiten de families weten dat hun verdwenen familieleden in hechtenis waren overleden. 5 anderen werden uiteindelijk vrijgelaten. Het lot van de andere 17 mensen blijft onbekend.