Argentinië bouwt twee kerncentrales met Chinees geld

Attucha II, één van de reeds bestaande kerncentrales in Argentinië.

Mcukilo (cc: BY-SA-3.0)​

Volgens het akkoord dat president Mauricio Macri in mei in Peking sloot, begint de bouw van Atucha III in januari 2018. De kerncentrale met een vermogen van 745 megawatt komt in Lima, op 100 kilometer van de hoofdstad, waar zich al twee centrales bevinden.

Vijf kerncentrales

In 2020 zou de bouw van nog een centrale beginnen, met een vermogen van 1150 megawatt, op een niet nader gepreciseerde plaats in de zuidelijke regio Patagonië.

Daarmee komt het totale aantal Argentijnse kerncentrales op vijf; in Embalse, in de centrale provincie Córdoba, bevindt zich nog een kerncentrale.

Kernenergie levert vandaag 4 procent van de Argentijnse elektriciteit; 64 procent van de stroom komt van centrales op gas en olie, 30 procent van waterkrachtcentrales. Hernieuwbare energie is goed voor amper 2 procent, maar de regering wil dat opvoeren.

Banden met China

Met de kerncentrales wil Argentinië zijn energiematrix niet alleen diversifiëren maar ook de banden met China nauwer aanhalen, in de hoop dat dat land steeds meer Argentijnse voedingsproducten aankoopt en steeds meer in Argentinië investeert.

‘Argentinië produceert voedingsproducten voor 400 miljoen mensen. We willen dat in vijf tot acht jaar verdubbelen.’

Tijdens zijn bezoek aan China toonde Macri zich enthousiast over de rol die de Aziatische reus kan spelen in het Zuid-Amerikaanse land. ‘China is een heel strategische partner’, zei hij in Peking voor een publiek van ondernemers uit beide landen. ‘Dit wordt het begin van een schitterende periode voor beide landen. Er zijn weinig landen die elkaar zo aanvullen als Argentinië en China.’

‘Argentinië produceert voedingsproducten voor 400 miljoen mensen. We willen dat in vijf tot acht jaar verdubbelen.’ Van China verwacht hij investeringen in Argentijnse “wegen, bruggen, energie, havens en luchthavens”.

De toenadering tussen beide landen begon meer dan tien jaar geleden en kreeg een sterke impuls in 2014, toen toenmalig president Cristina Fernández (2007-2015) haar Chinese evenknie Xi Jinping in Buenos Aires ontving en ze verschillende akkoorden ondertekenden.

Die akkoorden gingen onder meer over de bouw van waterkrachtcentrales in Patagonië en de modernisering van de Belgrano-spoorweg, die goederen van het noorden van het land naar de westelijke haven van Rosario voert, met toegang tot de Atlantische Oceaan, vanwaar ze uitgevoerd kunnen worden.

Dat laatste akkoord is in volle uitvoering. Op 22 juni kwamen in Buenos Aires achttien nieuwe Chinese locomotieven aan.

Chinese producten naar Argentinië

De intense samenwerking tussen beide landen is niet zonder gevaren voor Argentinië, waarschuwen experts. ‘China heeft een bijna eindeloze investeringscapaciteit en is geïnteresseerd in Argentinië, net zoals het in de rest van Latijns-Amerika geïnteresseerd is, omdat het een regio is die garant staat voor de levering van grondstoffen’, zegt econoom en voormalig handelsminister Dante Sica.

‘Uiteraard heeft China een sterke onderhandelingspositie. Het doel van Argentinië moet zijn om de balans in evenwicht te brengen. Net zoals de Chinezen onze voedingsproducten kopen, willen ze ons ook hun eigen producten verkopen, en dat veroorzaakt spanning in de Argentijnse industriële structuur. Ons land heeft al verschillende jaren een handelstekort met China.’

‘Argentinië kan voordeel halen uit zijn relatie met China als het goed beseft wat zijn belangen zijn’, zegt Roberto Adaro, expert internationale betrekkingen van het Centro de Estudios en Políticas de Estado y Sociedad (Studiecentrum voor Overheids- en Samenlevingsbeleid). ‘Het moet de nadruk leggen op de complementariteit en vermijden dat de Chinezen met hun producten onze markt overspoelen’.

Addertje onder het gras

Inzetten op kernenergie vindt Adaro een goede zaak: het diversifieert de energiematrix en leidt ook in andere sectoren tot meer investeringen en meer banen.

Maar er zit een addertje onder het gras: de bouw van twee enorme waterkrachtcentrales op de rivier Santa Cruz, met een vermogen van 1290 megawatt en een kostprijs van bijna 5 miljard dollar. In oktober leek de bouw van start te zullen gaan, maar het Hooggerechtshof verbood dat. Twee milieuorganisaties hadden aangevoerd dat er geen goede milieu-impactstudie was gebeurd.

De drie Chinese staatsbanken die de twee projecten financieren, lieten meteen weten dat ze de cross default-clausule konden activeren: als de waterkrachtcentrales er niet komen, kunnen ze ook de rest van de financiering intrekken.

Door die Chinese druk liet de regering meteen een nieuwe milieu-impactstudie uitvoeren – de komende weken vindt het openbaar onderzoek plaats – in de hoop dat het Hooggerechtshof het licht op groen zet.

Argentijnse uraniumproductie

Milieu- en sociale organisaties bereiden nu ook een offensief tegen de kerncentrales voor.

‘Argentinië moet een ernstig debat voeren over wat deze centrales betekenen op een moment dat de hele wereld zich afkeert van deze energievorm’, zegt Andrés Napoli, directeur van de Fundación Ambiente y Recursos Naturales (Stichting Milieu en Natuurlijke Hulpbronnen). ‘We moeten onder andere weten hoe men aan het uranium gaat komen dat nodig is als brandstof.’

Vandaag voert Argentinië uranium in, maar milieuorganisaties vrezen dat men de Argentijnse uraniumproductie, die meer dan twintig jaar geleden werd stopgezet, nieuw leven wil inblazen.