Arme landen vinden EU-plan suikersubsidies inadequaat
Stefania Bianchi
26 januari 2005
De ontwikkelingslanden die grote schade dreigen te lijden van de hervorming van het Europese suikerbeleid, vinden de verzachtende maatregelen die de Europese Commissie voorstelt, te vaag. Dat bleek deze week tijdens een bespreking van het 'actieplan' van de EU in Brussel.
De voorstellen zijn inadequaat en te weinig gedetailleerd, stellen vertegenwoordigers van sommige van de ACP- en de MOL-landen. Tot de eerste categorie behoren 77 landen uit Afrika, de Cariben en de Stille Zuidzee, (waaronder veel ex-koloniën), terwijl MOL staat voor de Minst Ontwikkelde Landen. Die groepeert meer dan dertig straatarme landen, voor uit Afrika.
De Europese Unie betaalt nu aan de ACP-landen suikerprijzen die boven de marktwaarde liggen. Dat suikerregime zou per 2006 verleden tijd moeten zijn. Maar de hervorming, waarbij de gegarandeerde minimumprijs wordt losgelaten, dreigt voor ongeveer dertig ontwikkelingslanden op een enorme strop uit te lopen. Afgevaardigden uit de betreffende landen zeggen te vrezen dat door het nieuwe suikerregime honderdduizenden banen op de tocht komen te staan. Volgens de ministers van de Minst Ontwikkelde Landen gaat de operatie hen jaarlijks 333 miljoen dollar kosten.
In het actieplan dat maandag werd voorgelegd aan de ministers van de ACP-landen en de Minst Ontwikkelde Landen, heeft de EU verzachtende maatregelen uiteengezet. Daar waar de suikerindustrie toekomst heeft, wil de Europese Commissie geld uittrekken om de concurrentiepositie verbeteren. Daarnaast wil zij hulp bieden bij het aanboren van nieuwe inkomstenbronnen. Concrete details en cijfers ontbreken echter in het plan.
De prijsdaling en de door Brussel voorgestelde overgangsperiode van drie jaar voor de ACP-landen is volgens Nandcoomar Bodha, minister van Landbouw van Mauritius, ondraaglijk en fnuikend voor de suikerteelt in de ACP-landen. Bodha zegt dat de suikerindustrie voor die landen essentieel is om hun economieën en democratieën in stand te houden. Sommige landen zijn vrijwel volledig afhankelijk van de beschermde suikerexport. Volgens Bodha hebben de ACP-landen meer tijd nodig om hun suikerindustrie te moderniseren en zich eventueel te concentreren op de productie van afgeleide producten, zoals ethanol.
Ontwikkelingsorganisatie Oxfam noemt het EU-voorstel teleurstellend. Uit het plan wordt niet duidelijk waar het geld vandaan moet komen en hoe de aanpassing tijdig en effectief doorgevoerd kan worden, zegt Phil Bloomer van Oxfam. In Jamaica alleen al kunnen 32.000 mensen hun baan kwijtraken, in Trinidad 20.000, zegt hij. De EU moet snel met deze landen in gesprek en ze gedetailleerde voorstellen doen financiële hulp, aldus Bloomer.
EU-handelscommissaris Peter Mandelson erkende dat hervorming van het beleid de suikerindustrie in sommige ACP-landen kan ontwrichten, maar benadrukte het huidige systeem niet langer gehandhaafd kan blijven. Hervorming is noodzakelijk, die kan niet tegengehouden of afgezwakt worden, aldus Mandelson. Ontwikkelingscommissaris Louis Michel voegde daaraan toe dat de EU geen compensatie geeft, maar alleen ingaat op specifieke aanvragen van de betreffende landen.
De Europese Unie werd vorig jaar gedwongen het suikerbeleid bij te stellen na klachten van grote suikerexporteurs als Brazilië, Australië en Thailand. Die landen betitelden de subsidies als oneerlijk. De Wereldhandelsorganisatie (WHO) schaarde zich vorig jaar oktober achter hun klacht. (JS/MM)