De armere bevolkingsgroep lijdt ernstig onder dure woonprijzen. Mensen in armoede zoeken naar noodoplossingen, zoals samenwonen. ‘Maar ook dat wordt afgestraft door de Belgische reglementering,’ stelt het Steunpunt Armoedebestrijding.
Het Steunpunt Armoedebestrijding presenteerde zijn tweejaarlijks verslag over de Belgische armoedebestrijding. Het Steunpunt neemt twee problematieken onder de loep: de Belgische woonproblematiek en het toekomstperspectief van jongeren in armoede.
‘We zitten aan tafel met organisaties die actief zijn op het veld. Zij maken ons duidelijk wat de problemen zijn bij de armere bevolking,’ stelt adjunct-coördinator van het Steunpunt Henk Van Hootegem.
Het rapport richt zich tot alle Belgische overheden –zowel de federale als de regionale. Federaal staatssecretaris voor Armoedebestrijding Maggie De Block verklaarde al dat ‘alle bevoegde instaties zullen moeten samenwerken. Mijn rol is om te zorgen voor een doeltreffende coördinatie.’
Dure en stugge huizenmarkt
Het Steunpunt Armoedebestrijding bekijkt in het verslag de Belgische woningsmarkt. Er blijft een tekort aan degelijke en betaalbare woningen. De Belgische overheid lijkt te wennen aan sociale drama’s zoals ellenlange wachtlijsten voor sociale woningen of gedwongen uitzettingen zonder verdere ondersteuning, zo stelt het rapport.
Voor de armste Belgen blijft een woning kopen moeilijk. De huisprijzen stegen met 33 procent sinds 2005. Voor de goedkopere huizen op de markt stegen de prijzen zelfs met 51 procent.
Armere Belgen storten zich dan ook op de huurmarkt. Van alle huurders in België leven er ruim dertig procent onder de armoederisicogrens. In Brussel spendeert een gemiddeld gezin tot dertig procent van het budget aan een woonst. Bij alleenstaande ouders met kinderen is dit zelfs tot veertig procent.
Henk Van Hootegem voegt toe dat ‘er ook heel wat maatregelen zijn waar de armsten niet van profiteren. Denk maar aan de fiscale voordelen bij het kopen van een huis –vaak onbetaalbaar. We vragen om hierover ernstig na te denken.’
De Belgische overheden lijken te wennen aan sociale drama’s zoals ellenlange wachtlijsten voor sociale woningen, stelt het Steunpunt
Mensen in armoede zoeken hun toevlucht tot andere vormen van wonen. Samenhokken met lotgenoten of op een camping wonen bijvoorbeeld. Alleen botsen deze mensen vaak op reglementeringen die hier niet op ingesteld zijn. ‘Mensen met een uitkering worden afgestraft wanneer ze gaan samenwonen. Dit is bij pakweg studenten niet het geval,’ stelt Van Hootegem. ‘Daarbij vergeet men de voordelen: door samenwonen te ondersteunen, kunnen er ook veel huizen vrijkomen.’
Verloren jongeren
Bijstandsorganisaties luiden ook de alarmbel over Belgische jongeren in armoede. Verrassend is dat vele jongeren in armoede eerder al in bijzondere jeugdzorg terecht kwamen. Zij worden aanvankelijk opgenomen omwille van een problematische thuissituatie. Het Steunpunt stipt nu aan dat dit allesbehalve zalvend werkt voor hun verdere toekomst.
‘Een jongere verliest vaak banden met zijn familie. Of hij of zij wordt uit de vriendengroep weggetrokken,’ legt Van Hootegem uit. ‘Bij het vertrek uit een centrum gebeurt dan weer hetzelfde, maar dan met de mensen die de jongere daar leerde kennen.’
Jongere mensen komen ook moeilijk aan de bak. In 2010 bedroeg de werkloosheidsgraad van jongeren tot 24 jaar 15,6 procent in Vlaanderen, 30 procent in Wallonië en zelfs 39,7 procent in Brussel. Vergeleken met de andere leeftijdsgroepen is dit beduidend hoger.
Ook jongeren die deeltijds werken en studeren kampen vaak met problemen. ‘Er wordt van 15 of 16 jarigen verwacht dat ze een duidelijk beroepstraject voor ogen hebben,’ stelt het Steunpunt. ‘We hebben zelfs weet van jongeren die op straat moeten slapen om dicht bij hun werkgever te zijn.’
Het Steunpunt Armoedebestrijding werd in 1999 opgericht door de verschillende Belgische overheden. Het overlegt met organisaties die rond armoede werken, zoals OCMW’s en ngo’s. In hun tweejaarlijks verslag geeft het Steunpunt aan welke problematieken leven bij de organisaties en mensen in armoede.