Artsen Zonder Grenzen: medicijnen ontwikkelen veel goedkoper dan farmasector beweert

AZG roept farmaceutische bedrijven op om transparant te zijn over de kosten van klinische proeven, die traditioneel angstvallig geheim gehouden worden.

© MSF/Ammar Obeidat

Artsen Zonder Grenzen (AZG) heeft voor het eerst de gedetailleerde kosten van een individuele klinische studie gepubliceerd. De organisatie wil zo aantonen dat de kost voor de ontwikkeling van geneesmiddelen veel lager kan liggen dan wat de farma-industrie beweert.

De hulporganisatie roept farmaceutische bedrijven op om transparant te zijn over de kosten van zulke proeven, die traditioneel angstvallig geheim gehouden worden.

Een eigen onderzoek naar een volledig oraal behandelregime voor drugresistente tuberculose (DR-TB) kostte in totaal 34 miljoen euro, zo maakte AZG bekend op een conferentie van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Dat is aanzienlijk minder dan de kosten om geneesmiddelen te ontwikkelen die de farma-industrie hanteert.

Gebrek aan transparantie

De totale kosten voor onderzoek en ontwikkeling van nieuwe medicijnen variëren van 40 miljoen tot bijna 4 miljard euro, zegt de sector. Met die kosten rechtvaardigen farmaceutische bedrijven soms exuberant hoge prijzen voor levensreddende medicijnen, zonder volledig transparant te zijn over hun precieze uitgaven.

Volgens AZG moeten de Europese geneesmiddelen-autoriteiten paal en perk stellen aan dit gebrek aan transparantie.

Volgens AZG moeten de Europese geneesmiddelenautoriteiten paal en perk stellen aan dit gebrek aan transparantie. De ngo heeft een handleiding opgesteld voor onderzoekers om uitgaven te categoriseren, zodat de exacte kosten gedurende het hele proces - dat vaak jaren in beslag neemt - in kaart kunnen worden gebracht.

‘Door de kosten van deze klinische proef bekend te maken, willen we meer transparantie in de wereld van medisch onderzoek en ontwikkeling mogelijk maken’, zegt Bern-Thomas Nyang’wa, medisch directeur van Artsen Zonder Grenzen en hoofdonderzoeker van de studie naar het tuberculosemedicijn.

‘We roepen ook alle publieke en non-profitactoren op om hun klinische proefkosten te publiceren en om de ontwikkeling van internationaal beleid te ondersteunen, zodat gestandaardiseerde kostenrapportage verplicht kan worden.’

Geen onnodig hoge prijzen

Volgens AZG kunnen beleidsmakers, onderzoekers en getroffen gemeenschappen enkel op die manier de informatie krijgen die ze nodig hebben om op feiten gebaseerde discussies te voeren over prijsbeleid.

Als voorbeeld van hoe transparantie werkt, noemt de hulporganisatie het tuberculosemedicijn bedaquiline. Dat was lange tijd te duur voor tuberculosepatiënten. Onderzoek toonde aan dat publieke investeringen in dit medicijn veel hoger waren dan de private financiering ervan. Daardoor kwam een wereldwijde campagne op gang wat leidde tot een lagere prijs voor het middel.

‘Transparantie in de kosten van klinische proeven is een baanbrekende stap in de richting van het blootleggen van wat medische innovatie feitelijk kost’, zegt Nyang’wa. ‘Zo kunnen we naar een toekomst evolueren waarin medicijnen en medische hulpmiddelen geen onnodig hoge prijzen hebben.’