Azië beslist over topfuncties bij VN
Thalif Deen
30 maart 2011
De Aziatische landen hebben de sleutel in handen voor de bezetting van twee absolute topfuncties in de Verenigde Naties. Volgens de regels die het regionale evenwicht bij de verdeling van VN-topmandaten bewaken, moeten zowel de volgende voorzitter van de Algemene Vergadering als de volgende secretaris-generaal van de VN uit Azië komen.
Het is nu al duidelijk wie de volgende voorzitter van de Algemene Vergadering wordt. In een geheime stemming heeft de Aziatische groep haar voorkeur uitgesproken voor de VN-ambassadeur van Qatar, Nassir Abdulaziz al-Nasser. De functie van voorzitter roteert elk jaar tussen de vijf regionale groepen in de VN: Azië, Afrika, Oost-Europa, Latijns-Amerika en de Caraïben en ten slotte de groep van West-Europa en andere landen, waar ook Australië en Nieuw-Zeeland deel van uitmaken.
Over de tweede topfunctie bestaat nog geen duidelijkheid. Als huidig secretaris-generaal Ban Ki-moon, een Zuid-Koreaan, kandidaat is voor een tweede termijn van vijf jaar en daarbij de goedkeuring krijgt van de vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad, zal de Aziatische groep hem zonder twijfel steunen. Als Ban afhaakt, zal de groep een andere Aziatische kandidaat moeten vinden. Bans termijn als secretaris-generaal eindigt dit jaar op 31 december.
Kofi Annan, de vorige secretaris-generaal van de VN uit Ghana, bleef tien jaar op post. Zijn kandidatuur voor een tweede termijn van vijf jaar werd destijds ondersteund door de Afrikaanse groep. De voorganger van Annan, Boutros Boutros-Ghali uit Egypte moest vertrekken na één termijn van vijf jaar. Zijn kandidatuur om zichzelf op te volgen, botste op een veto van de Verenigde Staten in de Veiligheidsraad.
Ban zwijgt
Ondanks de vele geruchten weigert de huidige secretaris-generaal uitspraken te doen over een tweede termijn. Volgens VN-woordvoerder Farhan Haq heeft Ban het momenteel te druk met de situatie in Noord-Afrika, het Midden-Oosten en Fukushima.
Volgens een Aziatische diplomaat die liever anoniem wil blijven, wacht de Aziatische groep op de bekendmaking van de kandidatuur van Ban Ki-moon. ”Daarna zal de Aziatische groep een vergadering beleggen en zijn kandidatuur steunen.” Volgens de diplomaat zou Ban Ki-moon het ook halen zonder de steun van de Aziatische groep: ”De vijf permanente leden van de Veiligheidsraad hebben informeel al bekendgemaakt dat ze de herverkiezing van Ban Ki-moon zullen steunen.”
Dat wordt bevestigd door een voormalig hooggeplaatst VN-functionaris: ”Ban Ki-moon zou uiteraard graag hebben dat de Aziatische groep hem ondersteunt. Maar als dat moeilijk zou blijken, dan stelt hij zich tevreden met de bekrachtiging door de Veiligheidsraad.”
Volgens het Handvest van de Verenigde Naties wordt ”de secretaris-generaal benoemd door de Algemene Vergadering, na aanbeveling door de Veiligheidsraad.” Sinds de oprichting van de Verenigde Naties heeft de Veiligheidsraad altijd haar voorkeur uitgesproken voor één enkele kandidaat. Enkel Trygve Lie uit Noorwegen, de allereerste secretaris-generaal van de VN, behaalde in 1950 een herverkiezing zonder aanbeveling van de Veiligheidsraad.