Bankiers aanschouwen begrafenis steenkool

Dinsdagmiddag zagen wandelaars in het Warandepark tot hun grote verbazing een rouwstoet passeren. Die bezocht alle schuldige banken en begroef de steenkool symbolisch voor de ingangen van Deutsche Bank en BNP Paribas. In de bijhorende afscheidsrede sprak de priester zijn blijdschap uit over het heengaan van de eenzame boosdoener: “…enkele bevriende financiers leenden hem geld om zijn zaakjes op orde te krijgen. Maar het mocht niet baten, moeder natuur riep hem uiteindelijk op het matje. We zullen hem niet missen.”

Na die laatste zin brak onder de nabestaanden een vrolijk feest los begeleid door uitbundige zang en dans. De actievoerders gaven de petitie als rouwregister af aan de vertegenwoordigers van de banken en deelden doodskaartjes uit aan de omstaanders.

ACE Bank

Voor Frank Vanaerschot past deze ludieke actie in de creatieve aard van Netwerk Vlaanderen. “In het verleden hebben zulke acties hun doeltreffendheid al bewezen. Toen we in 2006 de onethische nepbank ACE oprichtten, slaagden we er in de aandacht van pers en publiek te vestigen op de onverantwoorde investeringen van grootbanken. We hopen dan ook dat deze symbolische begrafenis onze petitie meer gehoor zal geven.”

De actievoerders vragen dat de banken hun macht over het economische landschap gebruiken om de klimaatproblemen aan te pakken. Ze willen ook dat de klant voldoende geïnformeerd wordt zodat hij weet waar zijn spaargeld naartoe gaat.

Steenkool is verantwoordelijk voor 40 procent van de mondiale CO2-uitstoot bij energieopwekking. Toch groeit de elektriciteitsproductie uit steenkool met vijf tot tien procent per jaar. Die evolutie bedreigt de cruciale inspanningen om minder broeikasgassen uit te stoten.

Bankiers op Hete Kolen

Volgens het onderzoek ‘Bankiers op Hete Kolen’ van Netwerk Vlaanderen investeerden Deutsche Bank en BNP Paribas in de periode 2008-2009 het meest in energiebedrijven die steenkoolcentrales bouwen en uitbaten. Ook AXA, ING en Citigroup zijn grote financiers. KBC en Dexia investeerden beduidend minder maar hebben geen bijpassend uitsluitingbeleid en dus bieden ze geen garanties voor de toekomst. Ethische bank Triodos heeft wel zo’n uitsluitingbeleid en geeft zo het goede voorbeeld aan de anderen.

Veel banken willen een milieuvriendelijk imago opbouwen. Hun klanten zijn immers begaan met het milieu en kiezen niet voor een bank die geld in klimaatschadelijke praktijken investeert. Maar banken financieren nog steeds te veel projecten die een negatieve impact hebben op het klimaat. Bekende voorbeelden van zulke projecten zijn, naast steenkoolcentrales, ontbossingen en de productie van voertuigen met grote uitstoot. Een bijkomend probleem is dat banken hun groene imago willen opblinken door te beleggen in valse oplossingen voor het klimaatprobleem zoals kernenergie en grote waterkrachtcentrales.

Volgens Frank Vanaerschot van Netwerk Vlaanderen kunnen banken beter investeren in hernieuwbare energie. Omdat dat beter is voor het milieu maar ook omdat er in heel Europa veel protesten zijn tegen steenkoolcentrales en het dus almaar moeilijker zal worden om voor deze projecten een vergunning te krijgen. Hier in België heeft energiebedrijf E.ON onlangs door zulke protesten geen milieuvergunning gekregen voor een steenkoolcentrale in de Antwerpse haven.

“Ook de politiek moet haar verantwoordelijkheid nemen”, zegt Vanaerschot. “De overheid moet een klimaatvriendelijk beleid aantrekkelijker maken. Dat gebeurt nog niet genoeg: de Europese Commissie heeft bijvoorbeeld onlangs nog de subsidies op steenkoolcentrales verlengd. Er is dus nog veel werk op verschillende niveaus.”