Bedrijfsbelangen en gebrekkige transparantie domineren Europese lobby

Link

Lees hier meer over het werk van Transparency International

Om meer transparantie te creëren binnen de omvangrijke Europese lobby stelde de Europese Commissie in 2011 een Transparantieregister op. Daarin kunnen lobbyorganisaties vrijblijvend noteren welke belangen ze behartigen, bij wie en met welk budget.

Volgens critici is er echter nood aan een verplicht register. Daarom plaatste Commissievoorzitter Juncker de kwestie op de politieke agenda. Als gevolg maakt de Europese Commissie sinds december 2014 informatie openbaar over vergaderingen tussen commissarissen en lobbyisten.

Transparency International bundelt nu alle beschikbare informatie op één website om een beter beeld te scheppen van de Europese lobby. Hiermee wil de organisatie -die zich inzet voor de bestrijding van corruptie- meer transparantie rond lobbywerk creëren en organisaties tot verantwoording oproepen.

Follow-up

Transparency International bracht in april een analyserend rapport uit, waarin een gebrek aan duidelijke wetgeving voor lobbyorganisaties wordt aangeklaagd. ‘Onze nieuwe tool is een soort van praktijkgerichte follow-up van dat rapport’, vertelt Daniel Freund, beleidsmedewerker bij Transparency International.

‘Transparantie is noodzakelijk als we willen dat beleidsbeslissingen op een correcte manier worden genomen.’

‘Eigenlijk maakt de tool informatie toegankelijker die –althans in theorie– al beschikbaar is. De Europese Commissie plaatst de informatie over lobbyorganisaties op enorm veel verschillende webpagina’s, zonder een duidelijk overzicht of zoekmachine. Daarom bundelen wij alle beschikbare data op een overzichtelijke manier.’

‘Dat biedt de media en de maatschappij een beter zicht op wie welke beslissingen probeert te beïnvloeden. Transparantie is noodzakelijk als we willen dat beleidsbeslissingen op een correcte manier worden genomen.’

Machtsverhouding

De belangrijkste bevinding die de tool naar voren schuift, is dat de meerderheid van de lobbyvergaderingen vanuit bedrijfsbelangen gebeuren. Van de 4318 ontmoetingen die tussen december 2014 en juni 2015 plaatsvonden, was 75 procent in opdracht van grote bedrijven. Ter vergelijking: slechts 18 procent van de ontmoetingen was met ngo’s, amper 4 procent met denktanks en 2 procent met lokale autoriteiten.

‘Het valt wel op dat de lobbyactiviteiten aanzienlijk verschillen per thema. Bij thema’s zoals de financiële markt, digitale economie en handel nemen bedrijfslobbyisten de overhand. Bij thema’s zoals gezondheid en educatie krijgt het maatschappelijk middenveld wel evenveel kansen als bedrijven om te lobbyen’, aldus Freund.

Uit de analyse blijkt dat het budget dat besteed wordt aan lobbyen in direct verband staat met het aantal ontmoetingen dat een organisatie geregeld krijgt: hoe groter het budget, hoe groter de kans op een ontmoeting. Dat bewijst bijvoorbeeld Business Europe. Deze vereniging van bedrijven en werkgevers voorziet 4 miljoen euro voor lobbywerk in Brussel, en staat op kop met 42 ontmoetingen.

Paul de Clerck van ALTER-EU hekelt deze oneerlijke balans tussen bedrijven en maatschappelijk middenveld. ‘Ondanks jaren van kritiek merken we duidelijk dat het patroon zich blijft doorzetten. Er is dringend nood aan een beleidsmaatregel die het maatschappelijk middenveld evenveel lobbykansen als bedrijven biedt, ongeacht het thema.’

De informatie in het Transparantieregister vaak onvolledig, onjuist of gewoonweg zinloos.

ExeterAnna (CC BY-NC-ND 2.0)

Topje van de ijsberg

Volgens Transparency International onthullen de transparantiemaatregelen van de Commissie slechts een topje van de ijsberg. De data-analyse toont aan dat 80 procent van de 7821 lobbyorganisaties nog nooit een ontmoeting met een beleidsmaker rapporteerde. Amper 20 procent van de lobbyorganisaties communiceert met andere woorden over lobbyactiviteiten.

‘Er zijn meer acties nodig om transparantie en gelijke kansen te garanderen.’

‘Ondanks de vooruitgang die reeds geboekt werd door de Commissie, is de informatie in het Transparantieregister nog te vaak onvolledig, onjuist of gewoonweg zinloos. De analyse maakt duidelijk dat sommige bedrijven het vrijwillige register niet au sérieux nemen’, verklaart Daniel Freund.

‘Er zijn meer acties nodig om transparantie en gelijke kansen te garanderen. Daarom pleiten wij voor een verplicht register, zodat er sancties kunnen genomen worden tegen lobbyisten die de regels niet respecteren of op een buitensporige manier politici proberen beïnvloeden.’