‘Wat ik het liefst doe, is het menselijke gelaat van de hete actualiteit te vatten’
Bekende fotograaf gedood bij gevechten tussen Taliban en Afghaanse leger
De Indiase fotograaf Danish Siddiqui werd gedood tijdens gevechten tussen de Taliban en het Afghaanse leger. Dat het gebeurt op de plek waar Pakistan blijkbaar dreigt tussen te komen, maakt dit meer dan een persoonlijk drama.
De Indiase Reuters-fotograaf Danis Siddiqui.
De bekende Indiase fotograaf Danish Siddiqui werd gedood tijdens gevechten tussen de Taliban en het Afghaanse leger. Dat het gebeurt op de plek waar Pakistan blijkbaar dreigt tussen te komen, maakt dit meer dan een persoonlijk drama.
De veertigjarige Danish Siddiqui was een beroemdheid in eigen land, vooral omwille van de beelden die hij begin 2020 maakte van de antimoslim-pogrom in Delhi, tijdens het bezoek van Donald Trump. Maar ook zijn iconische foto van de massale brandstapels tijdens de verwoestende coronadagen in de Indiase hoofdstad werd wereldwijd gezien, gepubliceerd en gedeeld. Ook MO*magazine opende er groot mee in de juni-editie.
Op 15 juli sneuvelde Siddiqui terwijl hij de gevechten tussen de Taliban en het Afghaanse leger in Spin Boldak coverde.
Op 13 juli plaatste hij nog een aangrijpend verslag van zijn werk in de regio op Twitter. Daarin is al te zien hoe de Humvee van het Afghaanse leger waarin hij meerijdt, geraakt wordt door mortiervuur van de Taliban.
Op de grens
Spin Boldak is een Afghaans district langs de Pakistaanse grens bij Kandahar. Die stad was de feitelijke hoofdstad van het Talibanregime tussen 1996 en 2001, en de regio is traditioneel de machtsbasis van de islamististische beweging.
Er zijn al meer dan een week gevechten aan de gang in en rond Kandahar, en het feit dat de Taliban hun witte vlag konden doen wapperen boven de grensovergang in Spin Boldak was dan ook een belangrijke symbolische overwinning voor hen.
Op 14 juli tweette de eerste vicepresident van Afghanistan, Amrullah Saleh, nog deze opvallende boodschap: ‘Breaking: de Pakistaanse luchtmacht heeft een officiële waarschuwing bezorgd aan het Afghaanse leger en de luchtmacht dat elke poging om de Taliban te verdrijven uit de regio Spin Boldak geconfronteerd en teruggedreven zal worden door de Pakistaanse luchtmacht. Pakistaanse luchtmacht biedt nu close air support voor Taliban in bepaalde regio’s.’
Als die tweet blijkt te kloppen, is er sprake van een werkelijke escalatie en zichtbare regionalisering van de burgeroorlog in Afghanistan. Pakistan wordt al lang verantwoordelijk geacht voor de herbewapening van de Taliban en ziet de beweging wellicht als een manier om de eigen strategische belangen te dienen.
Het Afghaanse ministerie van Defensie bevestigt dat een luchtoperatie in Spin Boldak afgeblazen werd na een waarschuwing vanuit Pakistan, maar Pakistan preciseert dat het enkel ging over bescherming van zijn eigen grens, troepen en bevolking.
Vicepresident Saleh behoorde voorheen tot de “Noordelijke Alliantie”, de milities die in de jaren 1990 verzet bleven bieden tegen de Taliban en die met VS-steun in 2001 de macht veroverden. Zij zijn altijd al heel kritisch geweest over de banden tussen de Taliban en Pakistan.
Menselijk gelaat
De omstandigheden waarin Danish Siddiqui omkwam zijn ook nog niet bekend. Hij stond in Mumbai aan het hoofd van Reuters India en kreeg internationale prijzen (onder andere een Pullitzer-prijs) voor zijn fotografiewerk.
Op zijn Reuters-profielpagina zegt hij dat de reportage over het meisje dat een hoofdrol speelde in de succesvolle film Slumdog Millionaire het meest indruk maakte op hem. Hij portretteerde Rubina de dag nadat haar “huis” in de slum in een brand vernield was. Ze verloor daarbij alles wat ze bezat, inclusief de foto’s van de Oscar-nacht in Los Angeles.
‘Ik hou ervan nieuwsverhaal te brengen – van economie tot sport – maar wat ik het liefst doe, is het menselijke gelaat van de hete actualiteit te vatten’, zei Siddiqui ook. Niet iedereen was daarmee opgezet, blijkbaar. Als reactie op het bericht over zijn overlijden komt een stroom kritiek op gang vanuit hindoenationalistische hoek in India. De reden? Zijn beelden over de massale crematies, waarmee hij een verzwegen realiteit toonde die ongemakkelijk was voor de regering-Modi.
Zuid-Azië zal het met een enorm talent en met een menselijk gelaat minder moeten doen. Net op het moment dat uitgerekend menselijkheid — in de Afghaanse oorlog, in een polariserend India en in de relatie tussen Pakistan en India – dreigt verloren te gaan.