‘Belgische honger naar biobrandstoffen is blind voor mensenrechtenschendingen in Peru en Brazilië’

Een vrachtwagen vervoert geoogst suikerriet in de Filipijnen. Europese landen zoals België importeren bio-ethanol op basis van suikerriet voor hun transitie naar hernieuwbare energie, maar de impact van biobrandstoffen op mens en milieu blijft groot.

Brian Evans/Flickr

Een nieuw onderzoek van Oxfam België brengt ernstige mensenrechtenschendingen aan het licht in de Belgische toeleveringsketen van bio-ethanol uit Braziliaans en Peruaans suikerriet. Ondanks duidelijk bewijs blijft België mensenrechten schenden door de import van biobrandstoffen.’

De Europese Unie laat toe dat lidstaten hun doelstellingen voor hernieuwbare energie op verschillende manieren halen. België blijft dat doen door in te zetten op biobrandstoffen die gegenereerd worden uit voedingsgewassen, zegt Oxfam in een nieuw rapport.

Inheemse bevolking Brazilië ondervindt ernstige gevolgen van de suikerrietplantages op hun land.

Volgens dat onderzoek importeert België ook steeds meer bio-ethanol uit suikerriet voor gemotoriseerd transport. Terwijl de Belgische regering het gebruik van mengsels van benzine en bio-ethanol promoot als een oplossing met een lage koolstofvoetafdruk, zegt Oxfam dat deze energiebron allesbehalve duurzaam is. ‘Dit verbruik leidt wereldwijd tot ernstige negatieve sociale en milieueffecten.’

Slechte arbeidsomstandigheden en milieuschade

Ook in eerder onderzoek bracht Oxfam de sociale impact van ethanol uit suikkerriet in Noord-Peru al in kaart. De industrie leidt in de regio tot waterschaarste en luchtvervuiling. Verder is er volgens het rapport sprake van slechte arbeidsomstandigheden op de plantages, lage lonen en weerstand tegen vakbonden.

In Brazilië kon Oxfam bewijzen verzamelen bij de Guarani. De inheemse bevolking ondervindt ernstige gevolgen van de suikerrietplantages op hun land. Ze kampen met gezondheidsproblemen door het gebruik van chemicaliën en zien hun levenswijze aangetast door ontbossing, verlies van toegang tot natuurlijke medicijnen en de sterfte van vissen en planten door watervervuiling. Al in 2013 trok Oxfam daarover aan de alarmbel.

De toenemende vraag naar biobrandstoffen blijkt bovendien ook een belangrijke factor die de prijs van rietsuiker en daarvan afgeleide producten beïnvloedt. De invoer van suikerrietethanol in België is meer dan vertienvoudigd, van 4 miljoen liter in 2018 naar 42 miljoen in 2020. En een toenemende vraag naar suikerrietethanol leidt tot de stijging van de prijs, waardoor de beschikbaarheid van suiker op de markt afneemt.

Suikerriet

Tussen 2018 en 2022 heeft ons land biobrandstoffen ingevoerd uit meer dan zeventig verschillende landen, waaronder Brazilië en Peru. In Brazilië wordt 8,6 miljoen hectare suikerriet aangeplant, meer dan twee keer de oppervlakte van België.

Oxfam wil met het rapport meer aandacht vragen van Europa voor de negatieve sociale en milieueffecten van de invoer van bio-ethanol uit Brazilië, Peru en andere Latijns-Amerikaanse landen. Van België eist het dat biobrandstoffen uit voedsel- of energiegewassen niet langer in aanmerking komen voor de strijd tegen broeikasgassen.

‘Geavanceerde biobrandstoffen in het vervoer zouden alleen in aanmerking mogen komen voor de doelstellingen inzake hernieuwbare energie nadat een degelijke, onafhankelijke en grondige beoordeling van de gevolgen voor de mensenrechten is uitgevoerd die deze beweringen ondersteunt’, stelt het rapport. Verder vragen de auteurs om het voor bedrijven verplicht te maken om informatie over de handel in bio-ethanol bekend te maken.