Bendegeweld doet Centraal-Amerika stilaan op oorlogsgebied lijken

Een soldaat beschermt spelende jongeren in een van de gevaarlijkste wijken van Honduras.

©EU/ECHO/A. Aragón 2016 (CC BY-NC-ND 2.0)

Het bendegeweld in Centraal-Amerika escaleert, en dat doet hulporganisaties aan de alarmbel trekken. 1 op de 3 mensen heeft er dringend humanitaire hulp nodig. Door bendes, drugshandel en geweld zien velen zich gedwongen om te vluchten, vaak noordwaarts.

De afgelopen jaren is het geweld door gewapende criminele bendes in Guatemala, El Salvador en Honduras drastisch toegenomen. Deze regio heeft een van de hoogste moordcijfers ter wereld.

Daardoor is ook het aantal vluchtelingen sterk gestegen. Volgens de Verenigde Naties zijn er op dit moment zo’n 597.000 mensen op de vlucht voor het aanhoudende bendegeweld, ruim vijf keer zoveel als in 2016.

Leeglopende scholen

‘Het soort verhalen dat mensen me hier in Honduras vertellen, kan je vergelijken met de verhalen van mensen in oorlogsgebieden als Syrië, Jemen of Oekraïne’.

Inwoners van deze regio slaan op de vlucht voor bendegeweld, bedreigingen, afpersing, rekrutering voor bendes of prostitutie, ofwel aan gendergerelateerd geweld.

‘Een school die door ons werd gesteund in La Lima (Honduras, red.) had vijf jaar geleden 5000 studenten. Nu zijn er amper 1200 over, omdat duizenden zijn afgehaakt of naar de Verenigde Staten zijn gevlucht vanwege geweld, verwoestingen van orkanen en armoede’, vertelt Jan Egeland, topman van de Noorse Vluchtelingenraad, een hulporganisatie die actief is in de regio.

‘Het soort verhalen dat mensen me hier in Honduras vertellen, is vergelijkbaar met de verhalen van mensen in oorlogsgebieden als Syrië, Jemen of Oekraïne’, aldus Egeland.

Migratie en klimaat

In heel het noorden van Centraal-Amerika wakkeren zwaar bewapende drugskartels en bendes, in combinatie met fragiele overheidsinstellingen, maatschappelijke corruptie en geweld aan.

Bovendien is de regio ook een doorgangsgebied voor migranten uit Zuid-Amerika, en zelfs zo ver als Azië en Afrika. Elke dag trekken naar schatting duizend migranten door Honduras op zoek naar een beter leven in Noord-Amerika.

Omdat de internationale gemeenschap nauwelijks aandacht heeft voor de situatie, vreest de hulporganisatie voor een langdurige, verwaarloosde humanitaire crisis.

Daarbovenop heeft Centraal-Amerika steeds meer te lijden door de gevolgen van de klimaatcrisis en extreme weersomstandigheden. Droogtes en tropische stormen hebben het levensonderhoud van veel boeren verwoest, en bemoeilijkt de toegang tot voedsel en water. Alleen al in Honduras hebben 3,2 miljoen mensen hulp nodig, voornamelijk bescherming en voedselhulp. In de drie landen samen hebben meer dan 9,3 miljoen mensen hulp nodig, volgens NRC.

Omdat de internationale gemeenschap nauwelijks aandacht heeft voor de situatie, vreest de hulporganisatie voor een langdurige, verwaarloosde humanitaire crisis.

‘Er moet veel meer erkenning komen voor de klimaatcrisis, de situatie van jongeren en het niveau van geweld die mensen in Honduras en Centraal-Amerika ondergaan. De buitenwereld heeft tot nu toe niet gereageerd op deze crisis op een manier die overeenstemt met de menselijke nood’, zegt Egeland.