Berbers kaarten discriminatie aan in Brussel
Hanne Claessens
02 juli 2008
Berbers zijn het slachtoffer van mensenrechtenschendingen, discriminatie en gedwongen assimilatie. Met die boodschap trok een delegatie van Berbers uit Algerije en Marokko en Toearegs uit Mali en Niger deze week naar het Europese, Vlaamse en federale Parlement in Brussel. Daar was weinig animo om echt iets te ondernemen tegen wat een delegatielid met enige zin voor overdrijving een ‘berbergenocide’ noemde.
Berbers, de autochtone bevolking van Noord-Afrika, hebben een eigen taal, cultuur en geschiedenis. Ze noemen zichzelf Amazighen, wat zoveel betekent als ‘vrije mensen’. De werkelijkheid is echter anders. Al sinds de kolonisering en Arabisering van Noord-Afrika worden Berbers en Toearegs (die ook Berberroots hebben) geconfronteerd met repressie. Ontvoeringen, willekeurige arrestaties, folteringen, ontkenning van hun politieke en culturele rechten, racisme en discriminatie zijn hun deel. In Noord-Afrikaanse landen worden ze gedwongen geassimileerd. Geweld wordt hierbij niet geschuwd.
‘Vlaams-Marokkaans culturenhuis discrimineert’
Deze lente ging in Brussel het Vlaams-Marokkaans Culturenhuis DAARKOM uit de startblokken. DAARKOM wil mensen laten proeven van de Marokkaanse en Vlaamse cultuur en voor kruisbestuivingen tussen beide zorgen. DAARKOM verwijst ook naar de Arabische woorden DAR-KUM en betekent ‘jullie huis’.
De delegatie van Berbers houdt het liever op DAR-HUM of ‘hun huis’. ‘Want de Berberse cultuur is nergens terug te vinden in het aanbod, de naam of de vlag die er wappert’. DAARKOM is volgens de delegatie hét bewijs dat de discriminatie waarmee Berbers in Noord-Afrika geconfronteerd worden, overwaait naar de diaspora. Hoewel tachtig procent van de maghrebijnen in West-Europa van Berberafkomst is, wordt hun oorspronkelijke Amazigh-cultuur veronachtzaamd, aldus de delegatie, een uitzondering in Catalonië (Spanje) niet te na gesproken.
Economische belangen boven mensenrechten
Ook Europa werd door de delegatie op de korrel genomen. Westerse firma’s zoals het Franse AREVA worden beschuldigd van wanpraktijken bij de ontginning van uranium in Niger, waar veel Toearegs wonen. De Europese grondstoffenexploitatie laat de bevolking berooid achter. Veiligheidsmaatregelen zouden te wensen overlaten, waardoor mensen besmet raken. De Europese Gemeenschap voor Atoomenergie EURATOM werd ook met de vinger gewezen.
Advocaat en mensenrechtenactivist Piet De Pauw, die het bezoek organiseerde, getuigt echter over de welwillendheid van de instanties in Brussel: ‘Iedereen beloofde formeel actie te ondernemen. Zo zou Europees parlementslid Frieda Brepoels (N-VA) een delegatie van het Europees Parlement ter plaatse te sturen.’
Wellicht komt het in het beste geval tot een resolutie waarvan de daadkracht te betwijfelen valt. ‘Europese landen kunnen de Berbers nu al helpen via de Europese associatieakkoorden, maar de clausules in die akkoorden worden niet nageleefd omdat de handelsbelangen primeren’, zegt voorzitter Belkacem Lounes van de koepelorganisatie Congres Mondial Amazigh. Algerije is voor Europa een belangrijke gasleverancier en Niger een bron van uranium.