'Aanklacht tegen LuxLeaks-journalist bedreigt persvrijheid'

Honderden documenten gelekt vanuit het Luxemburgse kantoor van PricewaterhouseCoopers lagen aan de basis van een reportage door Perrin in 2012, en van een wereldwijd onderzoek door ICIJ in 2014. Dat legde bloot hoe het Groothertogdom was uitgegroeid tot een belastingparadijs binnen de EU, waar multinationals dankzij geheime belastingafspraken miljoenen dollars belastingen konden besparen.

Perrin verscheen donderdag voor een rechtbank in Luxemburg, waar hij officieel in verdenking werd gesteld. Hij wordt ervan ‘verdacht co-auteur te zijn, zo niet een medeplichtige, van overtredingen door een voormalige PwC-medewerker’, die eerder al was aangeklaagd over documentendiefstal, aldus een verklaring van de Luxemburgse procureur.

‘Gebrek aan respect voor de rol van journalistiek’

‘Dat een stichtend lid van de EU een reporter vervolgt voor zijn journalistieke werk dat duidelijk het algemene belang dient, geeft blijk van een gebrek aan respect voor de belangrijke rol van journalistiek in het ter verantwoording roepen van de machtigen.’

ICIJ-directeur Gerard Ryle noemt de aanklacht tegen Perrin een belediging van de persvrijheid en publieke verantwoording, in een jurisdictie die er prat op gaat te werken aan meer transparantie.

‘Perrins journalistieke werk over de heimelijke Luxemburgse belastingpraktijken was van cruciaal belang om officiële Europese onderzoeken op gang te brengen, en een belangrijk en internationaal debat te triggeren over de billijkheid van het fiscale beleid’, zegt Ryle.

‘Het LuxLeaks-onderzoek, waarin Perrin een sleutelrol heeft gespeeld, onthulde agressieve strategieën om belastingen te ontwijken waardoor nationale schatkisten geld misliepen en bijgevolg andere belastingbetalers werden getoffen – en dat op een moment van algemene besparingen in de Europese Unie.’

‘Dat een stichtend lid van de EU een reporter vervolgt voor zijn journalistieke werk dat duidelijk het algemene belang dient, geeft blijk van een gebrek aan respect voor de belangrijke rol van journalistiek in het ter verantwoording roepen van de machtigen.’

Perrin aanvaardde in maart 2015 de uitnodiging van ICIJ om lid te worden, nadat hij eerder met ICIJ had samengewerkt aan het LuxLeaks-onderzoek.

Steunpilaar van de democratie

Reporters Without Borders zei geschokt te zijn door de beslissing van Luxemburg om de journalist te vervolgen.

‘Zulke juridische methodes zijn een land als Luxemburg onwaardig. Het recht op informatie is een steunpilaar van de democratie, en zou in zaken zoals deze voorrang moeten krijgen’, aldus programmadirecteur Lucie Morillon in een verklaring.

Perrin is de derde persoon – en de eerste journalist – die in het kader van dit lek vervolgd wordt. In december werd de Franse burger en voormalig PwC-auditeur Antoine Deltour in beschuldiging gesteld. Een andere voormalige PwC-medewerker werd in januari aangeklaagd in verband met een tweede datalek.

De twee worden beschuldigd van ‘binnenlandse diefstal, schending van het beroepsgeheim, schending van bedrijfsgeheimen, witwassen en frauduleuze toegang tot een systeem van automatische gegevensverwerking’, aldus Bloomberg.

Volgens Bloomberg heeft de aanklacht tegen Perrin te maken met het tweede vermeende lek van documenten, dat naar verluidt ook zestien belastingaangiftes van bedrijven zou omvatten.

Deltour werd beschuldigd van het vermeende lekken van honderden geheime belastingafspraken – rulings – afgesloten tussen Luxemburg en multinationals.

Ongeziene impact

Het LuxLeaks-onderzoek werd in november en december 2014 gepubliceerd en zorgde meteen voor druk op de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker. Die was immers premier van Luxemburg in de periode dat heel wat controversiële belastingafspraken werden goedgekeurd.

Juncker gaf toe dat het onderzoek zijn positie had ‘verzwakt’, gezien een stemming over zijn leiderschap in het Europees parlement. De Luxemburgse minister van Financiën Pierre Gramegna noemde LuxLeaks een game-changer voor het kleine land, dat ermee instemde om de geheime belastingafspraken over te maken aan de Europese overheid.

Een officieel rapport van de Europese Commissie wees in maart op de rol van het LuxLeaks-onderzoek om het pad vrij te maken voor een “fundamentele verandering” in Europese belastingregels. Alle EU-lidstaten moeten voortaan details over hun belastingafspraken met multinationals delen.