Biolandbouw ook echt ‘beter voor de bijtjes’

Bijenkolonies staan wereldwijd sterk onder druk, en dat heeft onder meer te maken met intensieve landbouw, door de combinatie van pesticiden en een gebrek aan natuurlijke, wilde bloemen in de strakke akkers.

‘De manier waarop boeren hun land bewerken, heeft een grote impact op de natuur: intensief bewerkte velden, pesticiden en monoculturen vormen een bedreiging voor veel dier- en plantensoorten. Dit geldt met name voor bestuivers als honingbijen’, legt bijenexpert Robert Paxton uit.

Om de teloorgang van bijen tegen te gaan, wordt gepleit voor meer biologische landbouw, de aanplant van wilde bloemen en semi-natuurlijke stroken rond akkers. ‘In theorie allemaal goede ideeën’, zegt Paxton, hoogleraar aan de Duitse Maarten Luther-universiteit in Halle en Wittenberg. ‘Maar we weten weinig over hoe elk van deze maatregelen insecten beïnvloedt.’

Bio

Daarom voerde zijn team onderzoek uit met tientallen bijenvolken op zestien locaties in het oosten van Duitsland. Elk van deze locaties verschilt qua aandeel biologische velden en bloemenstroken. 

De onderzoekers plaatsten bijenvolken op elk van de locaties en observeerden een jaar lang hoe snel de kolonie groeide en of ze last had van bijvoorbeeld parasieten als de beruchte varroamijt.

‘Daaruit blijkt dat biologische landbouw de grootste impact had’, zegt hoofdauteur Patrycja Pluta. ‘Hoe groter het aandeel van dergelijke gebieden, hoe lager de parasietenplaag van een kolonie. Dat stimuleerde de koloniegroei.’

Buitenbeentje

Ook bloemenenstroken bleken te helpen. ‘Dat zou kunnen komen doordat een gevarieerde en rijke voedselvoorziening het immuunsysteem van de honingbijen versterkt’, redeneert Pluta.

Vreemd genoeg bleken semi-natuurlijke habitats minder positief, tenminste voor honingbijen. Grotere gebieden van zulke habitats betekenden over het algemeen een grotere plaag van varroamijten. 

In tegenstelling tot bloemenstroken zijn semi-natuurlijke gebieden niet ontworpen om een ​​overvloedige voedselvoorziening te bieden voor honingbijen en andere bestuivers, zeggen de onderzoekers. 

‘Meerjarige semi-natuurlijke landschappen zijn een belangrijk hulpmiddel om de biodiversiteit te bevorderen en ze dienen als leefgebied voor veel dieren’, zegt Paxton. ‘Honingbijen, die door mensen worden beheerd, vormen eigenlijk een uitzondering.’

De studie is verschenen in het Journal of Applied Ecology.