Bloesem zonder bijen? In China is bestuiven handwerk geworden.

Het verdwijnen van bijen zorgt wereldwijd voor grote ongerustheid, aangezien wilde bijen en honingbijen zorgen voor een essentiële ecologische dienst, namelijk het bestuiven van heel wat fruit, groenten en noten.

Elders is het nog voorwerp van discussie of de dood van hele kolonies te maken heeft met het gebruik van pesticides.

Besproeien van de bomen met pesticiden in de ochtend.

In Hanyuan is men vrij zeker dat de combinatie van monocultuur met overmatig gebruik van pesticiden en insecticiden – elke oogst wordt tien tot twaalf keer besproeid – sinds de jaren tachtig voor het volkomen verdwijnen van bijen gezorgd heeft. In 1985 telde men nog 3739 bijenkolonies in de regio.

Bomen bijna in bloei. De periode van het handbestuiven duurt twee weken. De handbestuivers werken in die periode van zes uur ‘s ochtends tot tien uur ‘s avonds.

In de hoger gelegen buurregio Qingxi worden de kersenbomen niet besproeid en daar doen de bijen nog altijd het werk van kruisbestuiving.

In totaal heeft China meer dan een miljoen hectare waarop perenbomen staan. Tien jaar geleden bedroeg de jaarproductie bijna negen miljoen ton peren. Hanyuan is de belangrijkste perenproducerende regio van Sichuan. Toen duidelijk werd welke gevolgen de pesticiden er hadden, besloot de Chinese regering om de bloesems in Sichuan te laten te bestuiven door de mens, wat voordien niet voorkwam.

Mevrouw Cao is meer dan zeventig jaar oud en klimt nog steeds met gemak in de hoogste bomen.

Cao’s droom voor zijn kleindochter lijkt een model dat zijn eigen ondergang organiseert.

Maar de kosten van een handbestuiver lopen erg hoog op en door de massale uittocht van jonge boeren naar de grote steden, ontstaat er een vergrijzing bij de lokale boeren. Handbestuiven is met uitsterven bedreigd, ook in Hanyuan dat als het centrum van de fruitteelt gezien wordt.

Fotografe Siska Vandecasteele verbleef bij de familie van mijnheer Cao, in Jiu Xiang, een peren- en lookdorp. Er zijn ook perzikbomen. Mijnheer Cao is een perenboer en pionier in handbestuiving.

Dochter en zoon Cao in hun werkkleding. De stokken om de bloemen mee te bestuiven worden gemaakt van bamboe. Met een touwtje worden pluimen van de kippen bovenaan de stokken bevestigd, dit om de bloemen niet te beschadigen. In de potjes rond hun nek zit het stuifmeel.

Hij is niet arm, maar ook niet heel rijk. Door pesticiden te gebruiken is hij er wel in geslaagd om perfecte peren te produceren. De zaken lopen erg goed en hij wil graag uitbreiden.

Wandeling naar de top van de berg, waar Cao’s andere bomen staan.

Cao’s droom is om zijn kleindochter naar de universiteit te zien gaan. Het lijkt een model dat zijn eigen ondergang organiseert, want als mijnheer en mevrouw Cao te oud zijn voor handbestuiving kunnen ze wellicht niet eens meer de studies van hun kleindochter betalen.

Uitzicht vanop Cao’s land naar het dorp Jiu Xian.

De eerste dagen van mijn verblijf at ik de peren zonder ze te schillen, na een dag of twee werd me duidelijk waarom Meneer Cao zijn peren altijd schilt.

Kleindochter van grootouders Cao. Ze is achttien en wil graag studeren aan de universiteit van Chengdu.

Hanyuan is een toeristische plek omwille van de bloesems. Vele Chinezen trekken in het weekend van de stad naar de bergen om naar de bloesems te gaan kijken. Sinds vorig jaar is er een gebouw voor de tentoonstellingen.

Het stuifmeel wordt met tandenborstels van de bloemetjes geborsteld of de bloemetjes worden tegen elkaar gewreven opdat het meel vrijkomt. Dit doen de handbestuivers op de avond, voor het slapen gaan.

Het huis van Familie Cao. Hier wonen grootouders en hun kinderen. De kleinkinderen wonen in het dorp, bij een tante, om in Jiu Xiang naar school te kunnen gaan.

Het drogen van het stuifmeel gebeurt binnen. De wind zou buiten namelijk al het meel wegwaaien.

De dochter van Cao heeft erg veel last van het scherpe licht van de zon dus doet haar zonnebril enkel uit als ze gaat slapen.

Mevrouw Cao plukt de bloemen om het stuifmeel er af te wrijven.

Alle beelden © Siska Vandecasteele.