Bolivia neemt lithiumproductie in eigen handen

Uit het mineraalrijk water, onder de zoutkorst van het meer van Uyuni, zal lithium en potassium worden gehaald.

Raf Custers

De beslissing over de aanzienlijke investering werd eind september genomen door de Boliviaanse president Evo Morales. Hij deelde zijn beslissing persoonlijk mee aan de directie van de Gerencia de Recursos Evaporíticos (GERE), de openbare dienst die het lithiumproject ontwikkelt. Dat vernamen we in de Boliviaanse hoofdstad La Paz van de betreffende dienst .

Lithium wordt straks dè grondstof voor de fabricatie van batterijen voor elektrische voertuigen. Chili en Argentinië staan bovenaan de lijst van de lithium-producerende landen. Maar Bolivia beschikt over de grootste niet-uitgebate voorraden. In 2008 besliste de regering van president Morales om de uitbating van deze reserves in handen van de Boliviaanse staat te houden.

In de praktijk voert de Gerencia de Recursos Evaporíticos (GERE) het project uit. Deze eenheid is opgericht binnen de dienst voor het Mijnwezen (COMIBOL) van de Boliviaanse staat. Momenteel werkt GERE in Zuid-Bolivië de eerste installaties af voor de winning van lithium-carbonaat uit de pekel van het zoutmeer van Uyuni (lokaal bekend als de Salar de Uyuni). Er zijn daar een pilootfabriek en verdampingsbassins in aanbouw. Lithium-carbonaat kan in een later stadium verwerkt worden in auto-batterijen.

Sinds 2009 doen multinationale bedrijven inspanningen om van de Boliviaanse staat concessies te krijgen in de Salar de Uyuni. Aanvankelijk waren vooral de groep Bolloré uit Frankrijk en Sumitomo uit Japan actief op dat vlak. De voorbije maanden heeft Sumitomo samen met Mitsubishi en het Japanse overheidsbureau Jogmec opnieuw naar concessies gedongen. Ook de groepen Kores uit Zuid-Korea en Citic Guoan uit China hebben Bolivia gelijkaardige voorstellen gedaan.

In weerwil van deze voorstellen houdt Bolivia vast aan zijn optie om de eerste fase van het lithium-project (tot en met de productie van lithium-carbonaat) volledig onder staatscontrole te realiseren. Dat is ons in La Paz formeel bevestigd door Luis Alberto Echazù, de directeur van de Gerencia de Recursos Evaporíticos. Volgend jaar breidt het industriële project van de Boliviaanse staat verder uit. Dan begint in Uyuni ook de bouw van een fabriek die uit de pekel van het meer kali zal produceren.

Kali (ook wel potassium genoemd) dient om kunstmest te fabriceren. Daarvoor wordt €92 miljoen vrijgemaakt. Eind 2014 zouden deze installaties jaarlijks 30.000 ton lithium-carbonaat en 700.000 ton kali moeten produceren. Volgens directeur Echazù verwacht Bolivia dat multinationale bedrijven in een later stadium met de Boliviaanse staat joint ventures sluiten. Deze gemengde ondernemingen zouden dan onder meer het lithium-carbonaat in batterijen voor elektrische voertuigen kunnen verwerken.

Volgens onze informatie was president Morales zinnens om dit programma begin oktober zelf publiek te maken in La Paz. Maar tot dusver is daar van afgezien. Verscheidene factoren kunnen dat afstel verklaren. Zo nam de president in Argentinië deel aan spoedoverleg met andere Latijns-Amerikaanse staatshoofden over de poging tot staatsgreep in Ecuador. Daags voor de geplande datum voor de persconferentie raakte president Morales vervolgens gekwetst tijdens een vriendschappelijke voetbalwedstrijd in La Paz [beelden waarop te zien was hoe Morales een politieke tegenstander onsportief schopte gingen de wereld rond]. Daarna brak onder journalisten een protestactie uit tegen een anti-racisme-wet die door veel media als een censuurinstrument wordt ervaren.

Greet Brauwers en Raf Custers voeren momenteel een onderzoek uit naar het lithium-project van Bolivië, met steun van het Fonds Pascal Decroos en van GRESEA (Groupe de Recherche pour une Stratégie Economique Alternative). De neerslag van het onderzoek verschijnt binnenkort in MO*magazine.