"BRICS-bank zal vooral China van pas komen"

Volgens India ligt een gemeenschappelijke bank in de lijn van de groeiende economische macht van de vijflandengroep. De bank kan de internationale positie van de groep verstevigen.

“De BRICS-bank heeft niet veel startkapitaal nodig”, zegt Alexander Appokin, expert bij het Centrum voor Macro-economische Analyse en Prognose in Moskou. “Wat belangrijker is, is dat de BRICS-ontwikkelingsbank een unieke kans biedt voor indirecte investering van buitenlandse reserves die de centrale banken van de landen hebben.”

Vooral goed voor China

“Dat zal vooral China van pas komen”, zegt Appokin. “Bovendien hebben infrastructuurinvesteringen meestal niet alleen langetermijnfinanciering nodig maar ook externe monitoring met het oog op meer transparantie en efficiëntie. Hier kan een BRICS-ontwikkelingsbank advies geven voor een succesvolle implementatie van regionale projecten.”

Maar, waarschuwt hij, “ontwikkelingsstructuren zoals een BRICS-bank werken alleen als ze onafhankelijk van regeringen kunnen beslissen over de financiering van projecten, of als ze op zijn minst ruimte hebben om in een kader van langetermijnontwikkeling te opereren.”

Groeiend zelfvertrouwen

Voor Yuhua Xiao van het Instituut voor Afrikaanse Studies van de Universiteit van Zhejiang (ZNU) in China is het idee voor de bank een teken van het groeiende zelfvertrouwen en van de onderlinge afhankelijkheid van de opkomende economieën.
“De manier waarop de opkomende machten ontwikkeling bekijken, kan afwijken van de gevestigde normen.” Via de bank zal men “samenwerking in een andere context” kunnen uittesten en “dat kan nieuwe ideeën opleveren.”

Het Indiase voorstel voor de BRICS-bank had al vroeger moeten komen, zegt John Mashaka, financieel analist bij Wells Fargo Capital Markets. “Het is voor de opkomende naties een manier om uit de door het Westen gedomineerde Wereldbank en IMF te geraken.”

“Het komt erop neer dat India, China en misschien ook Rusland met hun economische slagkracht proberen te pronken. Ze proberen het Westen te tonen dat ze het ook zonder hen kunnen. Ze willen vooral de vrijheid om buiten de westerse financiële invloed om te werken.”

China wil voorzitterschap

Volgens Mashaka kan de BRICS-bank ook infrastructuurprojecten in ontwikkelingslanden in Afrika, Azië en Latijns-Amerika financieren. Maar de bank heeft nog een lange weg te gaan.

“Of zo’n bank werkt moet nog blijken. Het zal niet makkelijk zijn. China heeft al gezegd dat het het permanente voorzitterschap wil. Rusland en India kunnen hetzelfde vragen. We weten dat Afrika een lucratieve markt is voor China in termen van natuurlijke hulpbronnen en als een markt voor industriële producten.
“Nu Afrika zo’n strategische regio is, kan het zijn dat China de bank veel van zijn projecten in Afrika wil laten financieren, of eenvoudigweg wil laten samenwerken met de Afrikaanse Ontwikkelingsbank.”

Er blijven ook nog vragen onbeantwoord over de kapitaalstructuur, zegt Mashaka: hoeveel zal elk BRICS-land op tafel leggen?

Juiste balans vinden

Albert Khamatshin van het Centrum voor Zuidelijk Afrikaanse Studies van de Russische Academie voor Wetenschappen denkt dat Zuid-Afrika het meeste voordeel zal hebben bij de bank aangezien de klemtoon op ontwikkelingsprojecten binnen de BRICS-groep zal liggen.

Alexandra A. Arkhangelskaya, van het Instituut voor Afrikaanse Studies van dezelfde Russische Academie voor Wetenschappen, zegt dat een bank zoals deze het economische gewicht kan doen verschuiven, ook al is de oprichting van zo’n instituut moeilijk. “De BRICS-landen hebben een verschillend economisch gewicht, de uitdaging wordt om de juiste balans te vinden zodat geen van de leden gaat domineren.”