Burundi: Amnesty International luidt alarmbel over politieke spanningen
Aurélie Hombroukx
29 juli 2014
In Burundi nemen het toenemende politieke geweld en de repressie door de regering onrustwekkende vormen aan. Dat stelt Amnesty International in het rapport 'Locked down: a shrinking of political space'. Mensenrechten zoals het recht op vrije meningsuiting en vreedzame vereniging en vergadering worden geschonden.
Amnesty International waarschuwt voor de groeiende onderdrukking van kritische stemmen in Burundi, waaronder advocaten, journalisten en oppositieleden. In juni 2013 werd bijvoorbeeld een perswet uitgevaardigd die journalisten kan verplichten hun bronnen vrij te geven in het belang van zowel de staatsveiligheid als de openbare orde.
Ook het recht van de Burundese bevolking op vreedzame vereniging en vergadering wordt volgens het Amnesty-rapport geschonden. Zo verstoorde de Burundese politie al verschillende vreedzame bijeenkomsten. In februari nog maakte de politie gebruik van traangas om een bijeenkomst van de partij UPRONA uiteen te drijven. Burundi wordt momenteel geregeerd door een coalitie van de CNDD-FDD en de FRODEBU Nyakuri.
Intimidatie
‘Een jaar voor de verkiezingen zien we de repressie en het ongestrafte schenden van de mensenrechten door de Imbonerakure alleen maar toenemen.’
Een belangrijke repressieve actor, aldus Amnesty, is de Imbonerakure: de jongerenafdeling van regeringspartij CNDD-FDD. Tijdens de twaalf jaren waarin de CNDD-FDD aan de macht is, hebben de Imbonerakure, al dan niet in samenspraak met Burundese veiligheidsdiensten, burgers gearresteerd. Daarbij zou het vooral gaan om leden van de oppositie. Een voorbeeld: op 16 februari 2014 werden vier leden van oppositiepartij MSD (Mouvement pour la Solidarité et la Démocratie) gemolesteerd, aldus de mensenrechtenorganisatie.
Andere partijen hebben eveneens jongerenafdelingen die gewelddadig optreden, maar volgens Amnesty International schenden die jongeren geen mensenrechten. ‘Met de verkiezingen van 2015 in het vooruitzicht zijn dit onrustwekkende ontwikkelingen,’ benadrukt Karen Moeskops, directrice van Amnesty International Vlaanderen. ‘Een jaar voor de verkiezingen zien we de repressie en het ongestrafte schenden van de mensenrechten door de Imbonerakure alleen maar toenemen en dat baart ons zorgen.’
Onafhankelijk onderzoek
Indien de stelling van de gearresteerde mensenrechtenactivist Pierre Claver Mbonimpa klopt, zouden er jongeren bewapend en getraind worden in de Democratische Republiek Congo. De Burundese regering weigert echter om een onafhankelijk onderzoek te lanceren.
Amnesty International roept de internationale gemeenschap dan ook op om de situatie nauwgezet op te volgen, zegt Moeskops. ‘Zowel in de contacten met de Afrikaanse Unie als in die met de Burundese regering moet aangedrongen worden op een onafhankelijk onderzoek. Indien de situatie niet betert, vrezen we voor een spiraal van geweld.’
Woelige geschiedenis
Sinds Burundi’s onafhankelijkheid in 1962 was het land politiek weinig stabiel. Vooral de spanningen tussen Hutu’s en Tutsi’s liepen hoog op. Toen in 1993 de Hutu-president Melchior Ndadaye vermoord werd, namen voor- en tegenstanders van de president de wapens tegen elkaar op.
Het in 2000 bemiddelde Arusha-akkoord bracht een periode van relatieve rust, waarin gefocust kon worden op de heropbouw van Burundi. In 2005 kwam de voormalige Hutu-rebellengroep CNDD-FDD (Conseil national pour la défense de la démocratie-Forces de défense de la démocratie) als overwinnaar uit de verkiezingen.