Caraïbische landen binden samen strijd aan tegen enorme zeewierplaag

Sargassum zo ver het oog rijkt, op dit strand in Belize

public domain (CC0)

Dertien landen in Centraal-Amerika en het Caraïbische gebied gaan gezamenlijk actie ondernemen tegen de ongekende bloei van sargassum-zeewier aan hun kusten. Sargassum, een groep zeewieren die in grote velden in open zee drijft, is in gematigde hoeveelheden goed voor de gezondheid van de oceaan: de velden bieden een habitat voor schildpadden, krabben, vissen en vogels en produceren zuurstof door fotosynthese.

Maar wat er nu aan de Caraïbische kust gebeurt, is in alle opzichten schadelijk. Kustpopulaties, toerisme en ecosystemen ondervinden zware gevolgen van de ongekende bloei van het zeewier.

Van 1 naar 20 ton

In 2011 dook sargassum voor het eerst op in de Caraïben, eerst met een paar ton, vorig jaar al met 20 ton, blijkt uit een studie in de nieuwste editie van het tijdschrift Science op basis van satellietbeelden.

Volgens de studie zou de sargassum-vlek zijn ontstaan tussen Oost-Afrika en Brazilië, waar zich een nooit eerder geziene explosieve bloei voordoet.

De wildgroei begon pas tien jaar geleden moeilijkheden te creëren voor ecosystemen en toerisme.

Op een top over de kwestie in het Mexicaanse Cancún zijn vertegenwoordigers van Belize, Cuba, Guatemala, Guyana, Haïti, Honduras, Guadeloupe, Jamaica, Mexico, Nicaragua, Panama, de Dominicaanse Republiek en Trinidad en Tobago het eens geworden over 26 werkpunten.

Een daarvan is het opzetten van de website internationalsargassumsystem.com, die informatie verzamelt over onderzoek, monitoring, aankomstcycli en zeewier-gegevens.

“Sargassum is een relatief nieuw probleem”, zegt Esteban Amaro, technisch directeur van het Monitoringnetwerk voor Sargassum in Cancún. De wildgroei begon pas tien jaar geleden moeilijkheden te creëren voor ecosystemen en toerisme. Daarom is er vandaag nog steeds weinig informatie over het fenomeen.

Koralen sterven

Meer onderzoek is dringend nodig, zegt de expert. “Bij het veldwerk hebben we een zeer hoge mortaliteit bij koralen vastgesteld, die aan de wittebandziekte lijden.”

Er wordt aangenomen dat de ziekte wordt veroorzaakt door bacteriën die verband houden met de hoge aanwezigheid van sargassum, zegt Amaro. Dit moet nog worden bevestigd door onderzoek. Hetzelfde geld voor de dood van vissen en zeeschildpadden, andere mogelijke gevolgen van de zeewierbloei.

De studie in Science toont niet alleen aan dat er elke zomer miljoenen wieren verschijnen in de centrale Atlantische Oceaan, maar ook dat ze hun bloeipatronen veranderen. Op het Amerikaanse continent bereiken ze zelfs de monding van de Amazone.

“Elk fenomeen dat de groei van een populatie uit de hand doet lopen, zal een ecologisch onevenwicht genereren”

“De chemie van de oceaan moet zijn veranderd om de bloei zo uit de hand te doen lopen”, zegt Chuanmin Hu, de onderzoeker van de Universiteit van Zuid-Florida (VS), die het onderzoek leidde.

Volgens Hu kan de explosieve bloei in de hand zijn gewerkt door de toename van de ontbossing en het gebruik van meststoffen. Die zouden de samenstelling van het water dat de Amazone in de oceaan loost, veranderen en een perfecte voedingsbodem creëren voor sargassum.

“Elk fenomeen dat de groei van een populatie uit de hand doet lopen, zal een ecologisch onevenwicht genereren”, zegt Brigitta van Tussenbroek, koraalexperte van de Autonome Universiteit van Mexico.

Alleen maar erger

De overdaad aan sargassum creëert zuurstofgebrek in het water, beïnvloedt andere soorten en doodt ze uiteindelijk. Maar het negatieve effect houdt daar niet op. Wanneer de wieren op het strand aanspoelen, ontbinden ze, met een enorme stank als gevolg. “Dit organische materiaal wordt bovendien terug naar de zee getransporteerd, wat een abnormale lozing van voedingsstoffen betekent, die veel verder reikt dan de kust.”

En het probleem lijkt alleen maar erger te worden. In 2018 bereikte 170.000 ton sargassum de kust van Quintana Roo (Mexico), dit jaar wordt meer dan 1 miljoen ton verwacht.

“Dit is meer dan alleen een economisch of toeristisch probleem. Het is een enorm milieuprobleem dat niet langer kan worden genegeerd”, zegt Esteban Amaro.

Bron: SciDev.net