Chili zet antiterreurwet in tegen Mapuche-indiaan
Pamela Sepúlveda
23 februari 2009
De regering van Michelle Bachelet heeft voor het eerst de antiterreurwet gebruikt bij de arrestatie van een Mapuche-indiaan. De toepassing van de wet was vooral berucht ten tijde van dictator Augusto Pinochet.
Miguel Tapia Huenulef (45) werd in de nacht van 11 februari door de politie opgepakt in zijn huis in de hoofdstad Santiago, zegt zijn familie. De politie brengt de man in verband met een brandaanslag in San Leandro, op meer dan 600 kilometer van Santiago, in een zone die door Mapuche-indianen wordt opgeëist, en met een aanval op een overheidsgebouw in december.
De politie zegt dat ze wapens heeft gevonden in zijn huis en materialen om explosieven te maken. De familie en Mapuche-organisaties ontkennen dat en zeggen dat alles in scène is gezet. “Dit is een voortzetting van de politierepressie tegen de Mapuche-beweging”, zegt Enrique Antileo, woordvoerder van de organisatie Meli Wixán Mapu (De Vier Punten van de Aarde).
Antiterreurwet
Een week na zijn arrestatie heeft Miguel Tapia Huenulef zijn familie nog steeds niet kunnen zien. Hij werd overgebracht naar de regio Araucanía, bijna 700 kilometer ten zuiden van Santiago.
Minister van Binnenlandse Zaken Edmundo Pérez Yoma verklaarde aan de pers dat het gerecht in deze zaak een beroep doet op de antiterrreurwet. Het is voor het eerst onder de socialistische regering van Michelle Bachelet dat dit gebeurt. De wet, die ruimere bevoegdheden geeft aan politie en justitie, is een erfenis van de dictatuur (1973-1990). Augusto Pinochet gebruikte de wet om politieke tegenstanders te vervolgen.
De wet lag zwaar onder vuur van mensenrechten- en inheemse organisaties. De Chileense overheid werd de laatste jaren meermaals aangepord om zijn wetgeving en beleid ten aanzien van de Mapuche te herzien, onder meer door Amnesty International en de VN-rapporteur voor inheemse volkeren Rodolfo Stavenhagen.
Tijdens haar verkiezingscampagne beloofde Bachelet dat ze de antiterreurwet niet zou toepassen in zaken waarin Mapuche-leden betrokken waren.
Verkiezingsbelofte
“Tijdens haar verkiezingscampagne beloofde Bachelet dat ze de antiterreurwet niet zou toepassen in zaken waarin Mapuche-leden betrokken waren”, zegt Rodolfo Valdivia, codirecteur van het Observatorium voor de Rechten van de Inheemse Volkeren.
De Mapuche-indianen eisen een eigen natie met politieke en territoriale rechten. Valdivia ontkent dat ze zich bij hun strijd van terreur bedienen. “Er is een tendens om het Mapucheprotest te criminaliseren. In zijn geschiedenis is het Mapuche-volk altijd al op de meest gewelddadige manier het zwijgen opgelegd wanneer het protesteerde.”
De Chileense regering ontkent dat ze de Mapuche vervolgt. Maar volgens Meli Wixán Mapu zitten nu meer dan 40 Mapuche achter de tralies voor zaken die met hun sociale strijd te maken hebben. Sinds de terugkeer van de democratie in 1990 werden al 500 Mapuche voor de rechter gebracht.
Mensenrechtenactivisten erkennen de inspanningen van president Bachelet om het multiculturele karakter van de Chileense samenleving grondwettelijk te verankeren. Ze waarderen ook haar talrijke initiatieven voor inheemse volkeren inzake onderwijs en gezondheidszorg. Maar haar antwoord op de historische eisen van de Mapuche kan op weinig steun rekenen.
Volgens overheidscijfers telt Chili 1 miljoen inheemse inwoners, goed voor 6 procent van de bevolking. De meesten zijn Mapuche.