Consumentenboycot krijgt Vodafone en MobiNil op de knieën

Vodafone en MobiNil verkeren in een machtspositie omdat ze de enige aanbieders in Egypte zijn. De belboycot werd op touw gezet door het nog maar enkele weken geleden opgerichte Burgerrechtencomité. Het comité riep consumenten op om de diensten van beide telefoonaanbieders 24 uur te boycotten als protest tegen de prijsverhogingen. Mocht dit niet helpen, dan kon die periode verlengd worden tot een week of desnoods een maand.

Het succes van de actie is opmerkelijk, omdat dergelijke vormen van activisme in Egypte meestal niet veel ruimte krijgen. Kritiek op het vrijemarktprincipe wordt niet geduld en de grootste kranten hadden de oproep tot een boycot genegeerd. Volgens Ahmed Taha van het comité heeft een massale e-mailactie en mond-tot-mondreclame de boycot tot succes gemaakt. Ongeveer 20.000 klanten zetten bij aanvang van de actie een paar uur lang uit protest hun telefoon uit. Na de korte actie kondigden beide bedrijven aan de prijsverhoging terug te draaien, maar dit zou slechts een tijdelijke maatregel zijn.

Egypte telt 72 miljoen inwoners. Vodafone en MobiNil hebben 5,8 miljoen klanten in het land. Naar verwachting zal dit aantal binnen een paar jaar verdubbelen. Vodafone Egypte is een dochter van het Britse Vodafone. MobiNil is onderdeel van de Egyptische familiebedrijf Orascom. Onsi Sawaris, afkomstig uit de Koptische minderheid in Egypte, is de enige Egyptenaar die prijkt op de lijst met rijkste mensen van het magazine Forbes. Partner in MobiNil is Orange, een dochterbedrijf van France Telecom.

Vodafone en MobiNil betaalden de Egyptische overheid vorig jaar een aanzienlijke som geld om een derde aanbieder op de lucratieve mobiele telefoonmarkt te weren. Mubarak heeft zich hoogstpersoonlijk bemoeid met een overeenkomst voor 272 miljoen euro tussen staatsbedrijf Telecom Egypt en de twee mobiele aanbieders. De deal zorgde er niet alleen voor dat een derde aanbieder voorlopig wordt geweerd, maar beperkt ook het gebruik van de 1800 Mhz frequentie. Deze frequentie, die de beste ontvangst heeft, mag alleen nog gebruikt worden door Vodafone en MobiNil. Hierdoor wordt de concurrentie min of meer uitgeschakeld.

De consumentenactie volgde nadat beide aanbieders eind vorig jaar aankondigden gezamenlijk de prepaid-tarieven te willen verhogen. Prepaid-klanten maken ongeveer 80 procent van alle mobiele bellers uit in Egypte. Veel bellers hebben niet veel geld te besteden en bezitten alleen een mobiele telefoon voor ‘noodgevallen’. Ik had gehoopt dat beide bedrijven zouden concurreren, zegt Ahmed Taha. Maar in plaats daarvan werken ze samen om nog meer misbruik te kunnen maken van hun machtspositie.

Sinds 1980 werkt Egypte onder auspiciën van het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank aan liberalisering van de economie. Diverse westerse bedrijven konden daardoor voet aan de grond krijgen in de eerder gesloten markt. De liberalisering heeft er toe geleid dat de prijzen van de meeste diensten en producten van voormalige staatsbedrijven stegen.