Corruptie 'dagelijks brood' in Egypte
Elena Dikomitis
17 januari 2008
In Egypte is corruptie letterlijk ‘dagelijks brood’. Al jarenlang kunnen Egyptenaren goedkoop brood kopen dankzij subsidies van de overheid. Het steeds groter wordende informele netwerk rond de broodmarkt plaatst de regering voor een enorme uitdaging.
De krant International Herald Tribune pakte woensdag 16 januari uit met een reportage over de door de overheid gesteunde broodmarkt in Egypte. Klanten verkopen het voordelige, gesubsidieerde brood vaak door aan dubbele prijs en bakkers boeken grote winsten door de waren die ze van de overheid krijgen op de zwarte markt te verhandelen. De regering staat voor de uitdaging om het systeem van broodsubsidiëring, dat levensnoodzakelijk is voor de 80 miljoen inwoners, te herstellen zonder sociale chaos te veroorzaken.
Brood is leven
In de Egyptische variant van het Arabisch wordt brood “aish” genoemd, wat letterlijk “leven” betekent. Het woord reflecteert het belang van brood in het leven van de Egyptenaren.
Rond de tweede Wereldoorlog begon de Egyptische staat producten zoals brood, suiker en thee, te subsidiëren. Toen Gamal Abdel Nasser en zijn militaire bondgenoten de monarchie omverwierpen, was de staat heel sterk afhankelijk van de subsidies om de sociale orde te bewaren. Er braken rellen uit toen de overheid in 1977 de subsidiëring van brood probeerde af te schaffen. Daarom steunt de Egyptische staat vandaag nog steeds de productie en de verkoop van brood, wat een jaarlijkse kost van ongeveer 3.5 miljard dollar met zich meebrengt.
In het algemeen spendeert de Egyptische overheid meer aan subsidies, onder andere voor benzine, dan aan gezondheidszorg en onderwijs.
Gevolgen van corruptie
Corruptie is, naast de hoge kosten voor de staat, het tweede probleem dat in de hand gewerkt wordt door het systeem van broodsubsidiëring. Het systematische bedrog dat gepaard gaat met de broodhandel, heeft volgens regeringsleden en politieke experts voelbare negatieve gevolgen. Het ondermijnt het geloof in de regering, ontmoedigt investeerders en versterkt het elk-voor-zich-gevoel.
Volgens Abdallah Badawy Aboul Magd, het hoofd van het Provisie Administratiekantoor in Giza, is er recentelijk meer corruptie omdat de prijzen van tarwe en andere basisproducten sterk gestegen zijn. Om het probleem aan te pakken, is er een pilootproject opgestart waarbij de productie en distrubutie van brood afzonderlijk gebeurt. “Op die manier kunnen we bakkers dwingen om de volledige voorraad bloem te gebruiken voor de productie van brood.”
Ongeveer 45 procent van de Egyptenaren moet overleven met slechts twee dollar per dag. In 2007 stond Egypte op nummer 105 in de ranglijst van Transparency International, die 180 landen ordent van minst naar meest corrupt volgens de mening van de inwoners. Dat betekent een grote achteruitgang ten opzichte van 2006, toen het land op nummer 70 stond.