Crisis hertekent migratiestromen
Thalif Deen
20 april 2009
De internationale economische crisis begint stilaan de migratiestromen in de wereld te hertekenen. Belangrijke bestemmingslanden in Europa en het Midden-Oosten laten minder buitenlandse werknemers toe en eerder gearriveerde migranten keren uit arren moede terug.
Pakistan, Bangladesh, de Filipijnen, Marokko en Sri Lanka, landen die veel landgenoten overzee hebben, merken al dat er veel meer migranten dan normaal terugkeren. De arbeidsmarkt van die landen is al overbelast, wat doet vrezen voor oplopende sociale spanningen.
Een even groot probleem is dat de migranten die overzee aan de slag blijven, minder geld naar huis sturen. De Wereldbank schat dat het wereldtotaal zal dalen van 305 miljard dollar (235 miljard euro) in 2008 tot ongeveer 290 miljard dollar (223 miljard euro) dit jaar. Marokko, de Filipijnen en Sri Lanka klagen al over de afnemende geldstroom. Nepal dreigt 30 procent minder te ontvangen dan de voorbije jaren. In Latijns-Amerika en de Caraïben sturen migranten in de VS voor het ogenblik zelfs 70 procent minder naar huis.
Aan die scherpe terugval zijn ook wisselkoersschommelingen schuld. Het lijkt er ook op dat sommige migranten geen geld meer overmaken via financiële instellingen omdat ze die niet meer vertrouwen.
Negatievere perceptie
Intussen krijgen de migranten die blijven waar ze zijn, het ook niet makkelijker. Volgens Jean-Philippe Chauzy, het hoofd van de afdeling Media en Communicatie van de Internationale Migratie Organisatie (IOM) heeft de crisis overal ter wereld een negatieve uitwerking op de perceptie van buitenlandse werknemers. Hij vindt dat rijke landen in dit klimaat meer moeten doen voor de bescherming van migranten tegen vreemdelingenhaat en discriminatie.
Sommige landen die traditioneel veel migranten opnemen, perken nu de instroom in. De Internationale Migratie Organisatie (IOM) waarschuwt hen daarvoor. “Dat kan de situatie nog erger maken”, schrijven medewerkers van de organisatie in een recent beleidsdocument.
De Golfstaat Dubai, een land met maar 864.000 inwoners en ongeveer 3,6 miljoen buitenlandse werknemers, schrapt per dag meer dan 1500 visa. In Maleisië drijft de politie de deportatie van mensen zonder papieren op; volgens de Wereldbank heeft de regering ook de werkvisa van 55.000 Bengalezen geannuleerd. Groot-Brittannië heeft een nieuw selectiesysteem ingevoerd dat alleen goed opgeleide migranten moet binnenlaten. Australië heeft zijn migratiequotum verminderd van 133.500 tot 115.000, en Spanje heeft een nieuwe terugkeerregeling die migranten moet verleiden rechtsomkeert te maken. En in de VS maakt een voorziening in het relanceplan het moeilijker voor Amerikaanse bedrijven om hoog opgeleide buitenlanders in dienst te nemen.
“De deuren dichtslaan voor migranten zal alleen maar meer mensen zonder papieren in de handen van mensensmokkelaars drijven”, oordeelt Chauzy van de IOM, “terwijl migranten in de bestemmingslanden er nog kwetsbaarder door worden.”