Vrouwenbesnijdenis nog lang de wereld niet uit

Meer dan 200 miljoen meisjes en vrouwen wereldwijd zijn besneden. De praktijk is gangbaar in meer dan dertig landen, vooral in Afrika maar ook bepaalde gebieden in Azië en het Midden-Oosten - en bij de diaspora uit deze gebieden - komt het voor.

UNICEF Ethiopia/2014/Tsegaye (CC BY-NC-ND 2.0 DEED)

Vandaag is het Internationale Dag tegen Genitale Verminking bij Vrouwen. Meisjes lopen vandaag een derde minder kans om een niet-medische besnijdenis te ondergaan in vergelijking met 30 jaar geleden. Maar er is nog veel werk voor de boeg om de praktijk uit de wereld te helpen tegen 2030.

Bij genitale verminkingof vrouwenbesnijdenis worden vrouwelijke genitaliën zonder medische reden verminkt of verwond. Het gebeurt vooral bij meisjes tussen de kleuterleeftijd en vijftien jaar, vaak in de traditionele sfeer, zonder steriele snijbladen of messen.

De praktijk wordt vaak beschouwd als een ‘nodige stap’ om de volwassenheid te bereiken, of om de seksualiteit van de meisjes te onderdrukken. De achterliggende gedachte is dat buitenechtelijke relaties zo voorkomen worden, omdat het libido van de vrouw verlaagd zou worden.

Gevaarlijke complicaties

De eeuwenoude praktijk heeft echter geen enkel medisch nut en kan zelfs leiden tot een reeks medische problemen, zegt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Meisjes kunnen doodbloeden of sterven aan infecties. Er kunnen ook dodelijke complicaties ontstaan bij bevallingen.

‘Ik was zeven jaar oud toen ik besneden werd’, getuigt de nu 34-jarige Keniaanse Mumina Jirmo in een rapport van UNFPA, een VN-afdeling die zich inzet voor seksuele en reproductieve gezondheid. ‘Daardoor had ik pijn gedurende heel mijn puberteit, en verlengde weeën en nabloedingen bij mijn zwangerschappen. Maar het verlies van twee kindjes tijdens de bevalling was de meest pijnlijke beproeving.’

Meer dan 200 miljoen meisjes en vrouwen wereldwijd zijn besneden. De praktijk is gangbaar in meer dan dertig landen, vooral in Afrika maar ook bepaalde gebieden in Azië en het Midden-Oosten - en bij de diaspora uit deze gebieden - komt het voor.

Volgens de FOD Volksgezondheid leven er in België zo’n 23.000 meisjes en vrouwen die genitale verminking hebben ondergaan, in Nederland zo’n 41.000.

Inspanningen opdrijven

‘Het werd gezien als een culturele norm waaraan we moesten voldoen’ legt Mumina uit. ‘Persoonlijk wou ik gewoon zoals elk ander meisje zijn.’

‘Persoonlijk wou ik gewoon zoals elk ander meisje zijn.’

Vandaag strijdt Mumina als activiste om de praktijk uit de wereld te helpen, en is ze de fiere moeder van twee meisjes en een jongen.

Ondanks de vooruitgang - het aantal besneden meisjes is de voorbije twintig jaar gedaald - lopen dit jaar naar schatting 4,4 miljoen meisjes het risico om besneden te worden. De bedoeling is dat deze praktijk beëindigd wordt tegen 2030, zoals opgenomen in de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de VN.

Om dat te bereiken moet de progressie echter tien keer zo snel gaan, en is er ongeveer 2,75 miljard nodig om het gebruik in de 30 risicolanden te ontmoedigen volgens de VN.