Dalit-activiste wordt stem van de boeren in India

Activiste Nodeep Kaur tijdens een betoging van Indiase landbouwerS in Haryana, India.

© IPS / Sania Farooqui

Op 12 januari van dit jaar werd in een buitenwijk van de Indiase hoofdstad New Delhi de 24-jarige dalit (persoon afkomstig uit de laagste groep in het Indiase kastensysteem) en activiste Nodeep Kaur gearresteerd, omdat ze buiten een fabriek protesteerde.

Vorig jaar sloot Kaur zich tijdens de lockdown aan bij de lokale arbeidersrechtenorganisatie Mazdoor Adhikar Sangathan (MAS) uit deelstaat Haryana. In januari werd Kaur beschuldigd van het misleiden van management en personeel van het industriegebied tijdens een protest en van het aanvallen van de politie.

Steun van nicht Kamala Harris

Kaur had eerder ook deelgenomen aan een boerenprotest tegen de nieuwe landbouwhervormingen van de centrale overheid. Ze werd vastgezet en in drie afzonderlijke zaken aangeklaagd. Op grond van verschillende secties van de Indiase wet werd ze beschuldigd voor poging tot moord, afpersing, onwettige samenscholing, rellen en intimidatie. Ze kwam op borgtocht vrij, maar de zaken tegen haar zijn nog in behandeling. Kaur werd uitgebreid besproken in internationale media nadat Meena Harris, de nicht van de Amerikaanse vice-president Kamala Harris, opriep tot haar vrijlating.

De echte misdaad van Nodeep Kaur, zoals ze zelf zegt: ‘Ik ben een vrouw, ik ben dalit en ik geef een stem aan mensen die heel gemakkelijk onderdrukt worden.’

Over haar arrestatie vertelt ze verder: ‘Ze pakten me op, sloegen me, behandelden me heel slecht. Ook in de gevangenis liep ik tegen veel vooroordelen aan tussen mensen uit de hogere en mensen uit de lagere kasten. Ik werd gemarteld, ik kon niet meer lopen, zoveel pijn had ik. Ik kon geen dokter bezoeken en ze hielden me dagenlang geïsoleerd. Ik ben dankbaar dat ik er levend uit ben gekomen en nu hier ben, waar ik moet zijn. Met mijn mensen, met de arbeidersklasse, met de boeren.’

Ongelijke samenleving

Kaur komt uit een familie van activisten en haar ouders zijn verbonden aan de boerenvakbond in de provincie Punjab. In 2014 leidde haar moeder Swaranjeet Kaur een protest waarin ze gerechtigheid eiste voor een minderjarig dalit-meisje dat in hun dorp het slachtoffer was geworden van een groepsverkrachting. Dat kwam haar op meerdere doodsbedreigingen te staan; ze werd gearresteerd en dagenlang vastgehouden.

‘Het enige waar we om vragen is het intrekken van de drie wetten die de verkoop van onze gewassen verder zullen dereguleren’

‘Ik ben wie ik nu ben dankzij mijn moeder‘, zegt Kaur. ‘Onze samenleving is niet gelijk ingericht, er is zoveel vooringenomenheid op basis van kaste en als je een vrouw bent, zeker met mijn dalit-achtergrond, is het een nog grotere uitdaging. Van jongs af aan heb ik daarom geleerd niet alleen voor mezelf te vechten, maar ook voor anderen.’

Toen Kaur in februari op borgtocht vrij kwam, was een van de dingen die ze verklaarde direct nadat ze uit de gevangenis kwam: ‘Ik zal zeker naar de Singhu-grens reizen om me aan te sluiten bij het boerenprotest.’ Nu, enige maanden later, is Kaur een van de krachtigste stemmen die het landelijke boerenprotest leidt.

Boeren eisen garanties

‘De solidariteit die je vandaag ziet tussen de boeren en de arbeidersklasse is zo krachtig. Kun je je voorstellen wat er mogelijk is nu we allemaal verenigd zijn en voor elkaar opkomen?’, zegt Kaur. ‘Mijn strijd begon met onbetaalde lonen en oneerlijke behandeling van de arbeidersklasse in een industriegebied. Vandaaruit ben ik hier vandaag, en geef ik mijn stem aan de boeren. Ik weet niet hoe of wanneer het is gebeurd, maar ze noemen mij hun leider en ik zal ze niet in de steek laten.’

Gendergerelateerde discriminatie gedijt nog volop, omdat vrouwelijke landarbeiders in India überhaupt niet worden erkend als boeren in het beleid.

Duizenden boeren, voornamelijk uit Punjab, Haryana en het westen van Uttar Pradesh, protesteren sinds november vorig jaar aan verschillende grenzen van Delhi tegen drie nieuwe landbouwwetten. Ze eisen dat de drie wetten worden ingetrokken. De boeren hebben ook een wettelijke garantie geëist op het systeem van minimumprijzen (MSP) voor hun gewassen en ze willen dat de voorgestelde elektriciteitswet van 2020 wordt ingetrokken, omdat ze vrezen dat dit uiteindelijk een einde zal maken aan gesubsidieerde elektriciteit.

‘Het enige waar we om vragen is het intrekken van de drie wetten die de verkoop van onze gewassen verder zullen dereguleren’, zegt Sukhdev Singh, secretaris van de boerenvakbond Bharti Kisan Union.

‘Onze grootste zorg is dat deze wetten, die recent zijn uitgevaardigd door de centrale overheid, het MSP-systeem volledig zullen ontmantelen, waardoor private spelers zullen profiteren en wij boeren failliet gaan. We kunnen het ons niet veroorloven om het huidige ‘mandi’-systeem af te schaffen, daarmee verdienen we ons brood. Er zijn al meer dan driehonderd boeren omgekomen bij de protesten aan de grenzen van Delhi. We hebben al zoveel verloren, maar onze strijd zal doorgaan’, zegt Singh.

Ook vrouwen protesteren mee

Het boerenprotest wordt beschouwd als een van de grootste protesten ooit in India, niet alleen vanwege de omvang, maar ook omdat het vrouwen op de voorgrond plaatst. Zij worden nu vaak gezien als leiders van de protesten ondanks pogingen van de overheid om ze te laten vertrekken.

‘Dit is een revolutie, we zijn hier om onze stem te laten horen. Als we dat nu niet doen, wat zullen onze toekomstige generaties dan nog hebben?’, vraagt Ratinder Kaur*, een 65-jarige boerin uit Punjab. Ratinder kampeert sinds januari aan de Singhu-grens en is van plan om aan de grens te blijven overnachten als haar man deze week terugkeert naar Punjab om hun gewassen te oogsten.

‘Hoe kan iemand ons vertellen dat we niet mogen deelnemen? Wij vrouwen zijn ook boeren, we werken op het veld, we doen ander arbeidsintensief werk én we zorgen ook nog voor onze gezinnen’, zegt Ratinder.

Discriminatie in de landbouw

Volgens internationale mensenrechtenorganisatie Oxfam is bijna 80 procent van de fulltime arbeiders op Indiase boerderijen vrouw. Vrouwen vormen bijna 33 procent van de beroepsbevolking in de landbouw en 48 procent van de zelfstandige boeren, maar slechts zo’n 13 procent van de vrouwen bezit zelf land. De agrarische samenlevingen in India zijn buitengewoon patriarchaal ingericht en worden gekenmerkt door diepgewortelde feodale structuren waarin vrouwen en mannen zelden gelijke toegang tot middelen hebben.

Wil de landbouwsector verder groeien, dan is het essentieel om deze genderkloof te verkleinen. Gendergerelateerde discriminatie gedijt nog volop, omdat vrouwelijke landarbeiders in India überhaupt niet worden erkend als boeren in het beleid. ‘Daardoor zijn ze afgesneden van institutionele steun van de bank, verzekeringen, coöperaties en van overheidsdiensten’, stelt Oxfam.

‘Zonder vrouwen is er geen revolutie’

‘Weet je waarom we Nodeep onze leider noemen? Ze is net als wij boeren sterk en veerkrachtig. Niets houdt haar tegen, en als ze het podium op gaat en praat, dan luistert iedereen’, zegt Kiranjeet*, een 57-jarige boerin uit Punjab die sinds maart demonstreert, eerst aan de grens met Tikri en daarna aan de grens met Singhu.

‘Ik heb mijn kinderen thuis in Punjab achtergelaten en ik blijf hier, net als mijn boerenzusters. Het is belangrijk voor ons vrouwen om deze strijd te voeren, want we weten hoe moeilijk het is, als de inflatie toeslaat, de prijzen stijgen of er thuis geen geld is, om het te redden tot aan de volgende maaltijd.’

‘Nodeep belichaamt de toekomst, we hebben jongeren zoals zij nodig. Als één vrouw spreekt, sluiten vele anderen zich bij haar aan. Onze echtgenoten zijn terug naar huis omdat het maaiseizoen is aangebroken. Wij zullen hier de komende maanden blijven. Het is ons recht en onze strijd’, zegt Kiranjeet.

Protesten omzetten in gelijke vertegenwoordiging

Dit boerenprotest is niet de eerste gelegenheid waarin vrouwen in India een leidende rol op zich namen. Vrouwen vormden ook een aanzienlijk deel van de straatbetogers tijdens de anti-CAA-protesten in het land, die sinds december 2019 spelen. De grootste uitdaging in India blijft echter hoe vrouwen hun leiderschap kunnen omzetten in gelijke vertegenwoordigingen in hoge regeringsposities, zonder gender-, klasse- en religieuze vooroordelen.

Alleen al het feit dat de boerenbeweging de aanwezigheid en invloed van vrouwen binnen hun patriarchale en vaak op kasten gebaseerde gemeenschappen transformeert, zorgt ervoor dat ze niet meer zijn weg te denken, noch kunnen teruggeduwd worden in de onzichtbaarheid. ‘Zonder vrouwen is er geen revolutie’, zegt Kaur. ‘Wij hebben zoveel doorstaan, bevochten en overleefd. Ze dachten dat ze me in een gevangenis konden gooien en ik dan wel zou zwijgen. Maar ik ben hier om te vechten en ik ben hier om te blijven, wat er ook gebeurt.’

*De namen van de geïnterviewden zijn gefingeerd om hun identiteit te beschermen