Europese Commissie wil gascentrales en kernenergie labelen als duurzame investering

Ariadna Rodrigo: ‘Gas en nucleaire energie kan je toch moeilijk als duurzaam bestempelen?’

Richard Hurd (CC BY 2.0)

In juli stemt het Europees Parlement over het plan om gas en nucleaire energie te labelen als duurzaam. De Commissie wil beide energiebronnen opnemen in de zogeheten Taxonomie, een lijst die duidelijkheid schept over welke activiteiten duurzaam zijn.

Het plan botst alvast op snoeiharde kritiek van verschillende milieuorganisaties. Zaterdag 21 mei komt de Fridays for Future-beweging op straat om haar onvrede te tonen. En ook Greenpeace reageert afkeurend.

‘Deze beslissing moedigt investeringen in vervuilende energiebronnen aan. Elke euro die daarin geïnvesteerd wordt, stroomt niet door naar hernieuwbare energie.’ vertelt Ariadna Rodrigo, adviseur duurzame financiën bij Greenpeace Europe.

‘Gas en nucleaire energie kan je toch moeilijk als duurzaam bestempelen?’

De Taxonomie is een handige leidraad voor investeerders. Het geeft een overzicht van welke investeringen als duurzaam of niet-duurzaam worden geklasseerd. Op die manier zijn investeerders er zeker van dat hun geld doorstroomt naar de ontwikkeling van groene technologie.

De Taxonomie kwam in 2020 tot stand, in het kader van de Green Deal. Daarbij vaardigt de Europese Unie zelf enorme bedragen uit om een groene transitie te verwezenlijken, om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn.

Naast die publieke investeringen moet de Taxonomie ervoor zorgen dat privékapitaal opgehaald wordt, om zo de Europese klimaatdoelstellingen te halen.

Hernieuwbare energie

De lijst bevat vooralsnog alleen hernieuwbare energiebronnen. Door er ook gas en nucleaire energie aan toe te voegen, komt daar nu verandering in.

‘Gas is een fossiele brandstof waarbij er CO2 vrijkomt. Nucleaire energie produceert kernafval en verbruikt een enorme hoeveelheid water. Je kan deze energiebronnen toch moeilijk als duurzaam bestempelen?’ meent Ariadna Rodrigo.

Meer dan 40 procent van de Europese import van gas is afkomstig uit Rusland.

Volgens de Commissie moet de toevoeging van die nieuwe energiebronnen de overstap naar hernieuwbare energie faciliteren. Daarom zitten gas en nucleaire energie niet in dezelfde categorie als hernieuwbare energie. Het gaat om een tijdelijke classificatie.

Daarnaast zijn er ook verschillende voorwaarden aan gekoppeld. Investeringen in gas moeten bijvoorbeeld bijdragen aan de transitie van koolcentrales naar hernieuwbare vormen van energie.

In juli stemt het Europees Parlement over de inclusie van gas en nucleaire energie. Voorlopig ziet het ernaar uit dat een meerderheid van de parlementsleden zich achter het voorstel zal scharen. Voornamelijk de groene fractie heeft voorlopig haar ongenoegen geuit over het voorstel.

De tentakels van Rusland

Het aanmoedigen van investeringen in gascapaciteit zou in het voordeel kunnen werken van de Russische energiesector. Volgens een rapport van Greenpeace hebben verschillende Russische energiebedrijven gelobbyd voor de inclusie van gas en nucleaire energie.

Sinds de invasie van Oekraïne probeert de EU haar afhankelijkheid van Russische energie af te bouwen.

Het rapport toont aan hoe Russische energiebedrijven ingebed zijn in allerlei Europese lobbygroepen. Dat zijn ook de lobbygroepen die actief streefden naar de erkenning voor gas en nucleaire energie.

Nikolai Shulginov, de Russische minister van Energie, verklaarde destijds nog dat de Taxonomie een kans was voor Rusland.

De toevoeging van gas en nucleaire energie zou in de kaart kunnen spelen van de Russische export. Meer dan 40 procent van de Europese import van gas is immers afkomstig uit Rusland.

Ook in de nucleaire sector bestaat er een grote afhankelijkheid van Rusland. In België komt bijvoorbeeld 20 procent van het uranium uit Rusland.

Energieonafhankelijk

Ondanks het conflict in Oekraïne zijn er nog geen Europese sancties op de Russische gasexport. Daarbovenop verduidelijkte de Commissie recentelijk nog eens dat bedrijven de toelating hebben om gas te kopen met roebels. Dat maakt de aankoop van Russisch gas nog makkelijker.

Concreet zou het uitbouwen van een grotere gascapaciteit leiden tot meer import uit Rusland. Dat betekent meer inkomsten voor Russische energiebedrijven, die vaak eigendom zijn van de staat.

Sinds de invasie van Oekraïne probeert de Europese Unie haar afhankelijkheid van Russische energie af te bouwen. Dat wil ze doen met het RePowerEU-plan. Dat plan bevat drie doelstellingen: energiebesparing, meer hernieuwbare energie én extra import van gas vanuit andere regio’s.

De EU richt daarbij haar aandacht op Qatar, de Verenigde Staten, Egypte en West-Afrika als toekomstige leveranciers. Dat betekent dat er proportioneel minder gas uit Rusland geïmporteerd zou worden.

Toch zullen meer investeringen in gascentrales waarschijnlijk leiden tot een grotere Europese vraag naar gas. Alleen, de diversificatie van leveranciers zal mogelijk niet volstaan om voor de energiebevoorrading volledig onafhankelijk te worden van Rusland.