Kardemom: dé troef van Nepalese boeren in een warmer klimaat

Grote kardemom groeit naast een boerderij in Salakpur in het oosten van Nepal.

© Birat Anupam / IPS

Salakpur ligt op twee en een half uur rijden ten noorden van Kakarbhitta, de meest oostelijke grensovergang van Nepal met buurland India. In dit heuvelachtige gebied woont Kaushila Moktan op haar kardemomboerderij.

‘Ik run een gasthuis voor mensen die ons dorp bezoeken, ik verbouw groene groenten en doe aan bijenteelt’, zegt Moktan. De grootste bron van inkomsten haalt ze echter uit alaichi, de Nepalese naam voor ‘grote kardemom’. Grote kardemom wordt gebruikt in gerechten en heeft een rokerige, kamferachtige smaak. In India en China wordt het kruid ook gebruikt als ingrediënt in de traditionele geneeskunde.

Bron van inkomsten

De kardemomplantage heeft ertoe bijgedragen dat Moktans gezin van drie – het koppel en een 31-jarige zoon – overeind blijft. ‘Dit jaar hebben we ongeveer 960 kilogram kardemom geproduceerd’, zegt ze. Ongeveer een vijfde heeft ze al verkocht voor 160.000 roepies (bijna 1250 euro).

‘Als we meer land zouden hebben, zouden we zeker gaan voor meer kardemom-planten.’

Een groot deel van de oogst heeft het landbouwersgezin opgeslagen, in de hoop op een betere prijs in de komende dagen. Zes jaar geleden kreeg Moktan 98.000 roepies voor 40 kilogram kardemom, vandaag is dat nog maar 30.000 roepies.

Bij de buren van Moktan horen we dezelfde geluiden over het gewas. ‘Ik heb een kruidenierswinkel, ben een gastgezin en doe aan bijenteelt, maar de meest stabiele bron van inkomen is kardemom’, zegt Laxmi Tamang.

Nog wat verderop vertelt ook Pabitra Gahatraj dat ze kardemom teelt. ‘We verkopen melk aan de zuivelfabriek, maar als we meer land zouden hebben, zouden we zeker gaan voor meer kardemom-planten.’

Kardemom kweekster Kaushula Moktan op haar boerderij in het oosten van Nepal

© Birat Anupam / IPS

Tip van familie in India

De drie vrouwen behoren tot de driehonderd gezinnen in Salakpur die afhankelijk zijn van de kardemomoogst. ‘Elk gezin in onze regio leunt op de grote kardemomteelt’, beaamt wijkvoorzitter Satyam Rai.

Salakpur is gelegen aan de oever van de Mechi-rivier die tussen India en Nepal loopt. De kardemomproductie ontstond er van vanwege de grensoverschrijdende migratie. ‘Dit dorp had eerst geen trend in kardemomteelt omdat we niet veel water hebben en de grond niet geschikt is voor de normale variëteit’, vertelt Moktan. ‘Familieleden uit India stelden echter voor om hun variëteit te proberen, die er werd geteeld in gebieden met waterschaarste.’

Zo’n vijftien jaar geleden sloeg die formule aan. Al snel verspreidde het nieuws over de goede oogst zich naar andere districten van Nepal, waardoor massa’s mensen op zoek gingen naar jonge plantjes. ‘Zelfs mensen van het Dolakha-district zo’n 500 kilometer verderop, kwamen naar hier om ze te kopen’, zegt Moktan.

De regering van Nepal nam kennis van de hype rond de grote kardemomteelt. Samen met de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO) heeft de overheid nu dit gewas, samen met vier andere soorten, uitgekozen voor een investeringsproject, het Hand in Hand Initiatief (HiH).

Productiecapaciteit verhogen

De FAO steunt het project en ontwikkelt nu mee planten die van hoge kwaliteit en ziektevrij zijn. ‘Verder zoeken we mee naar mogelijkheden om het productiegebied uit te breiden, de oogst op te drijven, en kijken we ook naar de marketing na de oogst’, zegt Ken Shimizu, FAO-vertegenwoordiger in Nepal en Bhutan.

De andere gewassen die mee onder de paraplu van het HiH in Nepal vallen zijn bergaardappelen, gember en timur (Szechuan-peper). Ze zijn allemaal gekozen na een goeie beoordeling aan de hand van het Climate-Smart Agriculture Investment Plan van de Nepalese regering. Volgens de FAO identificeert dit plan goede en duurzame investeringen: klimaatslimme landbouwpraktijken met hoge opbrengsten, een goede klimaatbestendigheid, duurzaamheid en efficiëntie. De gewassen waarop HiH zich richt zouden een rendement op de investering genereren van 20 tot 25 procent.

Shimizu weet dat het plan is om via HiH honderdduizend producenten van grote kardemom te bereiken. ‘Wat we willen zien is impact. Meer inkomsten uit kardemom zullen het levensonderhoud verbeteren en de inkomsten voor boeren verhogen.’

Export

HiH is een initiatief dat eigendom is van een land maar gesteund wordt door de FAO. Sinds mei 2022 wordt het uitgerold in 52 landen in Afrika, Azië, Europa, Latijns-Amerika en het Midden-Oosten.

Kardemom wordt verbouwd in 46 districten van Nepal, de overgrote meerderheid in de oostelijke heuvels, op een hoogte tussen 600 en 1200 meter en in gebieden met waterschaarste.

De oogst vindt plaats in de laatste drie weken van augustus en is vooral bestemd voor export, voornamelijk naar India. Het maakt van Nepal een van de grootste exporteurs van kardemom ter wereld, goed voor 68 procent van de wereldwijde productie. Volgens gegevens van de FAO levert die export het land zo’n 37 miljoen dollar op.

Zwarte en groene Kardemom

Autopilot / Wikimedia (CC BY-SA 2.0)

Telers zien waarschuwingssignalen

Ondanks het succesverhaal van de afgelopen jaren zijn er ook zorgen. Sommige kardemomtelers in Salakpur, waaronder Moktan zien bladeren die vergelen. De boeren noemen het waarschuwingssignalen. In vroegere tijden verbouwden de lokale bewoners sinaasappels en gember, maar uiteindelijk gingen ook die gewassen achteruit. ‘We vragen ons soms af: hoe lang zal de kardemomteelt nog duren?’, zegt Laxmi Tamang.

De vrouwen hebben gehoord dat klimaatverandering mogelijk heeft bijgedragen aan de problemen met sinaasappelen en gember, maar er zijn ook andere theorieën. ‘Sommige mensen hebben gezegd dat de sinaasappelbomen stierven omdat we er kardemomboompjes omheen hadden geplant’, zegt Moktan. ‘Maar in sommige gevallen stierven de bomen zelfs zonder dat er sprake was van kardemom in de buurt.’

Ze is er echter van overtuigd dat de lokale overheid, het Cardamom Development Centre en internationale organisaties zoals de FAO de nodige ondersteuning zullen bieden mochten er problemen rijzen. ‘We kunnen technische problemen niet alleen oplossen’, zegt Moktan. ‘Daarvoor hebben we steun van buitenaf nodig.’