Dit jaar al 2000 Venezolanen gedood door politiegeweld

Leden van de Fuerzas de Accoines Especiales (FAES).

Catia TVe / Wikimedia (CC BY 3.0)

‘Op basis van een analyse van open bronnen registreerde mijn kantoor 711 doden van juni tot augustus, waardoor het totale aantal sinds januari 2020 op meer dan 2000 komt’, zei Bachelet vrijdag aan de VN-Mensenrechtenraad in Genève, tijdens een toelichting van haar rapporten over de Venezolaanse situatie.

Sancties opheffen

Tegelijk roept Bachelet op de economische sancties tegen Venezuela op te heffen, een oproep die vooral aan Washington is gericht.

‘Aanvullende sancties tegen de dieselexport kan het nu al kritieke tekort aan benzine verder verergeren en de distributie van humanitaire hulp en essentiële goederen belemmeren’, zegt Bachelet. Met hun sancties viseren de VS het Venezolaanse staatsoliebedrijf Petróleos de Venezuela.

Misdaden tegen de menselijkheid

Bachelets verklaring komt er een week nadat een onafhankelijke onderzoeksmissie, aangesteld door de VN-Mensenrechtenraad, president Nicolás Maduro en een aantal van zijn ministers van “misdaden tegen de menselijkheid” heeft beschuldigd.

De missie stelde vast dat de speciale FAES-eenheid van de Bolivariaanse Nationale Politie de meeste doden maakte, vooral tijdens operaties in volksbuurten. De inlichtingendiensten worden ervan beschuldigd systematisch politieke gevangenen te martelen.

Al in juli had Bachelet haar verzoek herhaald om de FAES te ontbinden en haar misdaden te onderzoeken. Ze stelde de speciale eenheid toen verantwoordelijk voor de dood van 1320 mensen sinds januari, voornamelijk ‘mannen onder de 30 jaar uit arme gezinnen’ in buurten met hoge criminaliteitscijfers.

Onderdrukking van protesten

In haar update vrijdag verwees de voormalige Chileense president ook op de onderdrukking van vreedzame protesten en de beperking van de vrijheid van meningsuiting.

Zelfs tijdens de quarantaine als gevolg van de covid-19-pandemie namen de protesten toe, meestal lokale manifestaties tegen de gebrekkige openbare diensten. De organisatie Espacio Público noteerde van januari tot augustus driehonderd schendingen van de vrijheid van meningsuiting.

Demonstranten gedood

Volgens Bachelet zijn er sinds begin juli mensen gearresteerd die demonstreerden tegen lage lonen en pensioenen, de tekortkomingen van de openbare diensten en een tekort aan benzine.

‘We registreerden de dood van twee demonstranten in (de oostelijke deelstaat) Anzoátegui en (de westelijke deelstaat) Zulia, vermoedelijk gepleegd door veiligheidsdiensten’, aldus Bachelet. ‘Het openbaar ministerie is een onderzoek begonnen om dergelijke feiten op te helderen’, erkende ze.

Bachelet was ook positief over de arrestatie van vijf leden van de FAES die vermoedelijk verantwoordelijk waren voor de dood van twee mensen in Zulia op 21 augustus.

Arrestaties van journalisten

Beperkingen van de vrijheid van meningsuiting zijn onder meer ‘de toepassing van anti-haatwetgeving’, aanvallen op mensenrechtenverdedigers en aanvallen op en arrestaties van journalisten, aldus Bachelet.

Ze bedankte de Venezolaanse autoriteiten voor hun inspanningen ten aanzien van de migranten die naar hun land terugkeren. Maar tegelijk is ze bezorgd over de stigmatiserende taal van sommige leiders die mensen die terugkeerden via clandestiene grensovergangen er de schuld van geven dat het coronavirus het land is binnengekomen.

Geen bescherming tegen corona

Volgens gegevens van beroepsverenigingen is 33 procent van de sterfgevallen door het coronavirus een gevolg van een tekort aan beschermingsmateriaal en water in de ziekenhuizen.

Boven op de noodtoestand als gevolg van het coronavirus komt de voedselcrisis. Volgens de katholieke organisatie Caritas leed in juli al 15 procent van de kinderen aan acute ondervoeding.

Bachelet zegt dat ook politieke rechten worden geschonden. Ze toonde zich vrijdag bezorgd over uitspraken van het Hooggerechtshof ‘die de vrijheid van selectie van vertegenwoordigers in zeven politieke partijen belemmeren, en de niet-consensuele benoeming van de leden van de Kiesraad.’

Oppositieleider Juan Guaidó

Op 6 december zijn nieuwe parlementsverkiezingen gepland. De huidige voorzitter, oppositieleider Juan Guaidó, wordt door meer dan vijftig regeringen als de “legitieme president van Venezuela” erkend sinds ze Maduro’s herverkiezing in 2018 als ongeldig bestempelden.

Het Hooggerechtshof vernieuwde de kiesinstanties, waardoor regeringsgezinde directeuren er nu een meerderheid hebben. De belangrijkste oppositieleiders verloren hun wettelijke mogelijkheden, hun hoofdkwartieren gingen naar organisaties die de regering wel steunen.

De Venezolaanse VN-ambassadeur in Genève, Jorge Valero, zei dat de update van Bachelet ‘opnieuw het noodzakelijke evenwicht mist, duidelijke methodologische tekortkomingen vertoont en bevooroordeelde informatie bevat die de mediacampagne tegen Venezuela voedt.’