Dooiende permafrost stoot veel meer lachgas uit dan gedacht

Een weg in Alaska vertoont duidelijke verzakkingen, veroorzaakt door het smelten van de permafrost

public domain (CC0)

De dooiende permafrost in het noordpoolgebied stoot tot twaalf keer meer lachgas (distikstofmonoxide, N2O) uit dan tot nog toe werd gedacht. De invloed op de klimaatverandering wordt dan ook onderschat.

Ongeveer een vierde van het noordelijk halfrond is bedekt in permafrost — permanent bevroren grond. Maar door de klimaatverandering smelt die steeds sneller waardoor wegen, gebouwen en hele bossen instorten. Bovendien ontsnappen uit die smeltende bodem ook broeikasgassen die op hun beurt de klimaatverandering aanzwengelen.

Uit nieuw onderzoek door de Universiteit van Harvard blijkt dat de uitstoot van distikstofmonoxide tot twaalf maar hoger is dan tot nog toe werd aangenomen.

Wetenschappers hadden tot nog toe vooral aandacht voor de uitstoot van methaan en CO2 uit die dooiende bodem. De uitstoot van een derde gas, distikstofmonoxide of lachgas, werd grotendeels genegeerd. In het laatste rapport van de Amerikaanse milieuagentschap EPA wordt die uitstoot zelfs “verwaarloosbaar” genoemd.

Maar uit nieuw onderzoek door de Universiteit van Harvard blijkt dat de uitstoot van distikstofmonoxide tot twaalf maar hoger is dan tot nog toe werd aangenomen. In samenwerking met de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) maten de wetenschappers met een vliegtuigje de uitstoot boven een gebied van zo’n 310 vierkant kilometer.

Via een speciale techniek konden ze achterhalen welke gassen stijgen en dalen. Lachgas stijgt naar de atmosfeer, waar het net als andere broeikasgassen de zonnewarmte vasthoudt. Bovendien reageert het er met zonlicht en zuurstof tot verbindingen die de ozonlaag aantasten.

Krachtiger dan CO2

De veel hogere uitstoot van lachgas is significant om verschillende redenen: het is als broeikasgas zo’n driehonderd keer krachtiger dan CO2 en blijft tot anderhalve eeuw in de atmosfeer. “Kleine toenames in de uitstoot van stikstofoxide zouden dezelfde klimaatverandering veroorzaken als een enorme rookpluim CO2”, zegt Jordan Wilkerson, hoofdauteur van de studie in het vakblad Atmospheric Chemistry and Physics.

Bovendien warmt het noordpoolgebied bijna tweemaal zo snel op als de rest van de planeet. Naar alle verwachting zal de permafrost daardoor ook steeds sneller smelten. Mogelijk kan toegenomen vegetatie in het warmere gebied de effecten wat temperen omdat de planten stikstof opnemen. Maar om dat effect in te schatten is meer onderzoek nodig.