Economische top zoekt uitweg uit Argentijnse impasse

Nieuws

Economische top zoekt uitweg uit Argentijnse impasse

Mario Osava

22 november 2002

In Brazilië ligt een Latijns-Amerikaanse
grootmacht op de operatietafel. De economische, sociale en politieke
ineenstorting van Argentinië is een van de agendapunten van de
Latijns-Amerikaanse Zakentop die het Wereld Economisch Forum (WEF)
organiseert en die vandaag (vrijdag) wordt afgesloten. De Argentijnse
overheid maakt de deelnemers duidelijk dat het een overeenkomst met de
schuldeisers en het Internationaal Muntfonds nastreeft.

De gestruikelde Argentijnse economie baart de aanwezige zakenlui en
regeringsleiders uit de regio grote kopzorgen, zeker na het budgettaire
inferno dat de Argentijnse minister van Financiën Guillermo Nielsen
schetste. Het basisprobleem is volgens Nielssen momenteel een gebrek aan
vertrouwen, terwijl het zeer moeilijk uit te legen is hoe een land een
schuld van 140 miljard dollar buitenlandse schulden kan opbouwen. Zijn land
probeert koortsachtig een akkoord te smeden met het Internationaal Muntfonds
(IMF), de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank en de Wereldbank - tegen mei
volgend jaar moet hij het trio 9,5 miljard dollar terugbetalen. Maar zonder
een nieuwe IMF-lening, zal de staartarme staat opnieuw in de reserves harde
valuta moeten graaien, zoals zij dat vorige week deed voor een schijf van
800 miljoen dollar voor de Wereldbank, vreest Nielsen.

Volgens een aantal sprekers op het congres betaalt Argentinië, dat in betere
tijden als het verwende lievelingetje van de financiële gemeenschap en het
IMF gold, nu gewoon de rekening van de dodelijke combinatie van fiscale
laksheid met een vaste koers van de peso. Op een paar jaar viel het land
van het ene extreme in het andere, van modelstaat naar horrorfilm, stelt
Eduardo Elsztain, voorzitter van het Dolphin-investeringsfonds.

Toch is er hoop. Nielsen en Elsztain zijn er beiden van overtuigd dat
Argentinië weer op het juiste spoor zit en dat de economie zal aantrekken -
als de schuldeisers hun eisen maar temperen. Tot een duidelijk akkoord met
de eisers kwam het echter nog niet, wegens het gebrek aan een juiste
formulering, aldus Nielsen. Het IMF en de Argentijnse overheid zoeken nog
naar een legistieke oplossing waar de honderdduizenden kleine spaarders,
wiens geld sinds december vorig jaar door de staat in de bank werd bevroren,
het eens mee kunnen zijn. De peso was toen nog paritair met de dollar,
inmiddels is hij drieëneenhalf keer minder waard.

Volgens de Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken voor Economie
Alan Larson kan het grote probleem van de minimale instroom van buitenlandse
investeerders worden verholpen door een liberalere Argentijnse markt en het
in werking treden van de veelbesproken Vrijhandelszone van de Amerika’s
(FTAA). Maar het zijn precies rijke landen als de Verenigde Staten die met
hun protectionisme en gesubsidieerde uitvoer de internationale handel schade
berokkenen, vindt Carlos Bulgheroni, voorzitter van de Argentijnse Bridas
Corporation. Latijns-Amerika heeft handel nodig die echt vrij is, aldus
Bulgheroni.

Grote afwezige onder de kritische stemmen is de Braziliaanse Arbeiderspartij
(PT) van winnaar van de jongste presidentsverkiezingen in Brazilië, Luiz
Inácio Lula da Silva. De PT is een vaste waarde bij betogingen tegen het
Wereld Economisch Forum, de FTAA en het IMF. Behalve economisch is de
Argentijnse crisis ook politiek en sociaal. Argentinië heeft een tekort aan
competente leiders en telt te veel zwakke partijen die weinig steun van de
bevolking genieten, luidt het oordeel van de congresgangers. De uitslag van
de presidentsverkiezingen van april is uiteraard onvoorspelbaar, maar Aníbal
Ibarra, de burgemeester van de Argentijnse hoofdstad, vreest dat het
ex-president Carlos Menem kan worden, of iemand anders, die opnieuw een
zwakke overheid voorzit. Volgens Juan Peña, directeur van de Argentijnse
ngo Fundación El Otro, is het zelfs beter de verkiezingen uit te stellen om
een langer maatschappelijk debat mogelijk te maken.

De instellingen van het land - ngo’s, bedrijven en overheden - hebben allen
gefaald, legt Peña uit. De instellingen moeten doorgelicht worden en er
moeten nieuwe worden opgericht, waarbij de tussenschotten tussen de
private, privé en de civiele samenleving niet meer zo hoog mogen zijn. Nu is
het land te gefragmenteerd, vindt Peña.