Eenstaatoplossing: nachtmerrie of zoete droom
Steeds meer Palestijnen geven de voorkeur aan een eenstaatoplossing boven een Palestijnse staat naast Israël. Volgens een laatste peiling door het Jeruzalem Media en Communicatiecentrum (JMCC) verkiest bijna 34 procent van de ondervraagden een gemengd joods-Palestijnse staat. Ter vergelijking, in juni 2009 was dat nog maar 20,6 procent.
Helemaal verwonderlijk is dat niet. De Palestijnse toponderhandelaar Saeb Erekat (Fatah) publiceerde in december 2009 al een document waarin hij stelde dat de Palestijnse Autoriteit ernstig twijfelt aan een oplossing op basis van de Oslo-Akkoorden in 1993, akkoorden waarover hij zelf nog mee onderhandelde.
De Oslo-Akkoorden, tot nu toe nog altijd het fundament van vredesbesprekingen, streven wel degelijk naar een tweestatenoplossing. In de plaats daarvan lijken nu steeds meer Palestijnen gewonnen voor “een binationale staat tussen de Jordaan en de Middellandse Zee”. Deze wending past in een nieuwe vorm van verzet: het geweldloze verzet waartoe onder andere de Palestijnse premier Salam Fayad al langer opriep.
Erekat vertelde de Israëlische krant Haaretz dat de eenstaatoplossing nochtans niet zijn voorkeur geniet. Volgens hem is het echter de enige oplossing die overblijft na “Israëls continue weigering om terug te keren naar de onderhandelingstafel op basis van eerder gedane basisafspraken.’ Alleen een eenstaatoplossing kan volgens Erekat en vele gelijkgestemden leiden tot een echt rechtvaardige terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen.
Voor de eenstaatoplossing is er wel geen draagvlak bij het Kwartet (VS, Europa, Rusland, VN). Integendeel: de tweestatenoplossing is de enige ware, was de boodschap die Midden-Oostengezant Tony Blair begin april nog meegaf aan afgevaardigden van de EU. Een eenstaatoplossing zou enkel nog meer geweld teweegbrengen, aldus Blair. En ook in Israël is er zeer weinig draagvlak voor één staat, aangezien dat idee volledig indruist tegen het joodse karakter van Israël.
Volgens de extreem rechtse Israëlische demograaf Arnon Sopher, ook bekend als de Arabierenteller, zijn de baarmoeders van Palestijnse vrouwen nu eenmaal “niet te onderschatten biologische wapens”. Veel gematigder klinkt een andere tegenstander, Carlo Strenger, een vooraanstaande Israëlische psycholoog. ‘Eén staat zou een eindeloze Palestijns-joodse strijd voor de demografische hegemonie tot gevolg hebben, en dat is een regelrechte nachtmerrie’, meldde Strenger in een reactie in de Israëlische kranten.