Egypte pakt zonne-energieprojecten weer op

Vorige zomer had Egypte te kampen met uitval van elektriciteit en watertekorten. Het energieverbruik steeg dat jaar met 13,5 procent ten opzichte van 2009.

Zonne-energie staat nog in de kinderschoenen in Egypte. Ongeveer 100 kilometer ten zuiden van de hoofdstad Cairo ligt Kuraymat, de eerste zonne-energiecentrale van het land. Het gaat om een hybride centrale die met een vermogen van 20 megawatt uit zonnestroom en 100 megawatt uit aardgas. De centrale zou aanvankelijk in december vorig jaar in gebruik genomen worden, maar de start werd diverse malen uitgesteld. De opstand van 25 januari, waarbij president Hosni Moebarak werd afgezet, leidde opnieuw tot uitstel.

Testen

“Buitenlandse partners vertrokken en daardoor konden we niet verder met het project”, zegt Khaled Fekry, directeur onderzoek en ontwikkeling van de Nieuwe en Hernieuwbare Energie Autoriteit (NREA), een overheidsorgaan. De Duitse bedrijven Ferrostaal en Flagsol, een dochterondernemening van Solar Millennium, leverden de technologie.
 
Momenteel worden in Kuraymat testen uitgevoerd. Fekry hoopt dat de testronde eind deze maand afgerond is.

Vorig jaar juli werd de komst van een tweede centrale in Kom Ombo aangekondigd. Die moet in 2017 klaar zijn. Fekry noemt nog andere projecten: “We willen een centrale van 200 megawatt opzetten voor cementfabrieken en een centrale van 1000 megawatt voor de private sector.”

De ambitieuze plannen passen in het Egyptische streven om tegen 2020 20 procent van de elektriciteit uit hernieuwbare bronnen te halen. Zonnestroom moet een derde van die hoeveelheid leveren. Daarvoor is een vermogen van 7200 megawatt nodig. Fekry is ervan overtuigd dat dit haalbaar is.

Elektriciteit in dorpen

Hoewel grootschalige projecten niet direct gevolgen zullen hebben voor de Egyptenaren, heeft een gezamenlijk project van de NREA en het Italiaanse ministerie van Milieu het leven veranderd van dorpelingen diep in de Westelijke Woestijn. De dorpen Ain Zahra en Umm Saghir, die geen aansluiting op het elektriciteitsnetwerk hadden, hebben sinds december via zonnepanelen elektriciteit in huizen, scholen, moskeeën en ziekenhuizen.
 
Ingenieurs van de NREA zijn nog in de dorpen aanwezig om de bewoners te leren met de installaties om te gaan. Tot nu toe verloopt het project voorspoedig, zegt Fekry.
 
Volgens Mohab Hallouda, energiespecialist bij de Wereldbank, zijn zonnepanelen geschikt voor afgelegen gebieden. De prijs moet echter wel omlaag, willen de panelen een goed alternatief zijn voor een aansluiting op het elektriciteitsnet.

Zonneboilers

Ver weg van de bureaucratie van overheidsprojecten, in Darb el Ahmar en Manshiet Nasser, is het eenvoudige concept SolarCITIES uitgewerkt. Darb el Ahmar en Manshiet Nasser behoren tot de armste gebieden van Cairo. Veel inwoners kunnen zich geen verwarmingsapparatuur veroorloven en koken water op kerosinekachels. Vooral in de winter gebeuren daarbij geregeld ongelukken.

Mustafa Hussein, een inwoner van Darb el Ahmar en mede-oprichter van SolarCITIES,  raakte enthousiast over zonnepanelen nadat SolarCITIES-oprichter Thomas Culhane hem een schets van een zonnepaneel met verwarmingstoestel had laten zien. Het systeem werd gebouwd met financiële steun van het Amerikaanse Bureau voor Internationale Ontwikkeling.

Amm Hassain (70), was een van de eerste inwoners die toestemming gaf voor de installatie van een unit op zijn dak. Hij en zijn familie hoeven nu geen water meer te koken voor een bad, waardoor de kans op ongelukken is afgenomen.

De unit kan dagelijks 200 liter warm water leveren, voldoende voor tien gezinsleden om comfortabel te kunnen leven. Er is een opslag van nog eens 200 liter koud water, als reserve voor de vele dagen waarop het dorp afgesloten is van water.

Fossiele brandstoffen

Mustafa Hussein vindt dit soort projecten zeer waardevol. “De plannen van de overheid staan ver van ons af. Hier hebben de mensen direct profijt van. Ik woon hier, ik ken de mensen, en ik weet hoe ik zoiets moet aanpakken.” 
 
SolarCITIES kan echter alleen uitbreiden als er meer financiering komt. Het gemiddelde inkomen van bewoners van deze regio is 424 euro per jaar en een unit kost 471 euro.

Fekry wil dat Egypte  het Tunesische model gaat volgen: “De regering heeft daar zonneboilers gesubsidieerd en ze beschikbaar gesteld op krediet, tegen lage rente”, zegt hij.
 
Het speelveld is echter nog steeds ongelijk en een grote overstap naar hernieuwbare energie zit er voorlopig nog niet in. Zelfs nu de gassubsidies uitgefaseerd worden in Egypte, blijft fossiele brandstof goedkoop. En een gebrek aan concurrentie heeft ertoe geleid dat de prijzen van zonne-energie nog steeds hoog zijn.