Egyptenaren protesteren
Annegreet Van Puyvelde
23 februari 2011
Deze fiche over de protesten in Egypte maakt deel uit van een reeks over de omwentelingen in de Arabische wereld.
Sinds:
De protesten gingen van start op 25 januari 2011, de Dag van de Revolte. Tienduizenden betogers verzamelden in de straten van Caïro en andere Egyptische steden. De dag verliep vrij rustig op enkele incidenten na.
Waar:
De ogen van de wereld waren wekenlang gericht op het Tahrirplein in Caïro, het kloppend hart van de Egyptische revoltes. Maar ook in andere steden zoals Alexandrië en Mansoura werd geprotesteerd.
Eisen:
De Egyptenaren kwamen massaal op straat om het vertrek van president Hosni Moebarak en het einde van de 30-jarige dictatoriale heerschappij te eisen. Moebarak deed wel enkele toegevingen zoals zich niet herverkiesbaar stellen, maar de betogers namen hier geen genoegen mee. Ze bleven protesteren tot het aftreden van de president aangekondigd werd.
Mobiliserende groepen:
Hoogopgeleide jongeren stonden aan het roer van de revolutie. Ze hebben zich lange tijd verschuild achter de anonimiteit van het internet. Stilaan treden ze echter uit die anonimiteit. Wael Ghonim, bestuurslid van Google, was bijvoorbeeld één van de mobiliserende figuren. Facebook heeft een grote rol gespeeld als mobiliserende factor. De Facebookgroep 6 April-beweging, die in 2008 opgericht werd ter ondersteuning van een arbeidersstaking, stond bijvoorbeeld mee aan de basis van de opstanden.
Gesteund door:
De mobiliserende jongerenbeweging kreeg onder andere steun van de Moslimbroederschap en de Ghad Party. De Moslimbroederschap is één van de belangrijkste oppositiebewegingen in Egypte. Ze werd niet erkend door het regime van Moebarak. Na zijn aftreding heeft het broederschap verklaard zich te willen omvormen tot een volwaardige politieke partij. De Ghad Party is een verbannen oppositiebeweging met als leider Mohamed ElBaradei.
Regime:
Na de val van president Moebarak heeft er zich een militair overgangsregime gevestigd. De Supreme Council of Armed Forces zal ongeveer zes maanden aan de macht blijven tot er nieuwe verkiezingen plaatsvinden. Deze raad heeft ondertussen voormalig mininster van transport Essam Sharaf aangeduid om een nieuwe regering te vormen. Ze hebben ook het ontslag aanvaard van eerste minister Ahmed Shafiq die slechts enkele dagen voor het aftreden van Moebarak benoemd werd.
Op 21 maart 2011 vond er een referendum plaats. Er zijn naar schatting 14 miljoen mensen gaan stemmen. 77 procent daarvan waren voorstander voor grondige veranderingen aan de grondwet en nieuwe parlementaire en presidentiële verkiezingen.
Balans:
De eisen van de manifestanten werden na de aanhoudende protesten uiteindelijk ingewilligd. President Moebarak trad af op 11 februari. De tol die de protesten hebben geëist, is echter niet te overzien. Volgens officiële verklaringen zijn er minsten 365 doden en 5500 gewonden gevallen.
Straffe uitspraken:
Barack Obama: ‘Er zijn maar weinig momenten in ons leven waarin we bevoorrechte getuigen zijn om de geschiedenis live mee te maken. Dit is één van die momenten. Dit is één van die tijden. De Egyptenaren hebben gesproken, hun stemmen zijn gehoord en Egypte zal nooit meer hetzelfde zijn.’
Gecoverd:
Het regime van Moebarak zette de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid nog sterker onder druk tijdens de protesten. Het internet en het mobiele telefoonnetwerk werden een tijdje stilgelegd. Op die manier probeerde de Egyptische overheid de communicatie- en organisatiekanalen van de betogers te verstoren. Er werden binnenlandse en buitenlandse journalisten opgepakt en geïntimideerd en president Moebarak gebruikte de Egyptische media actief als propagandamiddel.